De technische omvorming van een staalindustrie voor Nederland is op basis van de ontwikkelingen goed mogelijk. Directeur Narendran heeft technisch gezien geen gelijk. De productie van groen staal, zonder kolen is mogelijk. Gezien de problemen in de IJmond met de werkgelegenheid, de gezondheid, het milieu, de omwonenden en voor heel Nederland de voorziening in de maatschappelijke vraag naar staal, is het zaak deze omvorming snel te doen.
De tijd voor de omvorming dringt, de situatie van het milieu en de gezondheid, alsmede de werkgelegenheid, vormen de noodzaak om snel op een andere manier staal maken; Het kan niet meer wachten en vooruitgeschoven worden. Het geld is er in Nederland, we gebruiken het alleen verkeerd.
Groenstaal is een zaak voor geheel Nederland, staal is nodig, staal is nuttig, staal kan groen, de omvorming kan redelijk snel. Daarover de eerstvolgende bijdrage: van Groenstaal naar Groenstaal Plus.
Groenstaal Plus is een kwestie van doen, niet van dichttimmeren. Groenstaal Plus maakt omvorming mogelijk door een andere visie over de samenleving. Groenstaal Plus stimuleert het omdenken. Groenstaal Plus levert een substantiële bijdrage aan de balans tussen mensen en hun leefomgeving van de mens. Groenstaal Plus maakt de keuze tussen socialisme of barbarij eenvoudiger.
Extra 504-3, 28 januari 2024
Suggesties voor het industrie beleid FNV in het kader van Groenstaal Plus
Moeizame verhouding tussen klimaatstrijd en industriële ontwikkelingen
Op weg naar een industriebeleid van de FNV
De vakbeweging dient zich bezig te houden met de arbeidsinhoud.
De inhoud van de arbeid heeft gevolgen voor de rest van de kwaliteit van de arbeid, de arbeidsverhoudingen, de arbeidsvoorwaarden en de arbeidsomstandigheden.
Kapitalistische verhoudingen ondermijnen elk industriebeleid.
De criteria van het kapitalisme, permanente groei en ongecontroleerde zeggenschap over het proces, werken niet meer in de omvorming. Zowel de noodzaak tot groei en accumulatie als de inrichting van productie- en arbeidsprocessen staan haaks op de belangen van de arbeid(st)ers. Verdere precarisering van de industrie en de industriële omgeving treft de gehele samenleving.
Belangen beperken zich niet meer tot de arbeidsvoorwaarden van bedrijven.
De enige overlevingsstrategie voor de industrie is de verbinding tussen de verschillende maatschappelijke belangen. De industrie bedreigt de gezondheid, het milieu en de leefomgeving, als ze op de oude voet doorgaat. De betrokkenheid van de samenleving is voorwaarde geworden voor een succesvol industriebeleid. De vakbeweging moet dit snel tot zich nemen en er alle prioriteit aan geven: een brede vakbeweging worden.
Extra 498-2, 5 november 2023
Verhouding klimaatverandering/industriebeleid
Op weg naar een industriebeleid van de FNV - deel 2
De vakbeweging dient zich bezig te houden met de arbeidsinhoud.
De laatste tijd zat de vakbeweging meerdere malen in het spanningsveld van 'klimaat en werkgelegenheid'. Denk aan Sterrenbos en Schiphol waar het ging om een schijntegenstelling, alsof klimaatproblemen zich niet kunnen verhouden tot belangen van de werkenden, die ook bij Tatasteel/Groenstaal speelt. Het loopt zelfs af en toe uit de hand.
Die schijntegenstelling zit vast in de gangbare productieprocessen. De milieubeweging komt in een stalen bus uit Amsterdam, om vervolgens in rubberbootjes met motoren op fossiele brandstof te demonstreren aan de buitenkade voor de kolenoverslag.Maar tegelijkertijd geven werknemers van Tatasteel een rondleiding over hoe prachtig het bedrijf is, zeker als het over twintig jaar helemaal draait op waterstof. Overigens, langs de grootste viespeuk op het bezochte terrein, de Kooksfabriek 2, komen ze niet.
Extra 499-2, 19 november 2023
Naar een kritisch en strijdbaar vakbondsperspectief
Op weg naar een industriebeleid van de FNV - deel 3
In plaats van de verbinding in de strijd te zoeken, zoals dat nodig is in het geval van Tatasteel waar de klimaatbeweging en de vakbeweging samen moeten optrekken om Groenstaal sneller tot een succes te maken, is het risico tegen elkaar uitgespeeld te worden te groot. Een risico dat veroorzaakt wordt doordat leden en belangengroepen ver afgehouden worden van het vakbondsbeleid.
Het gevolg van een nieuw industriebeleid vertraagt niet alleen de aanpak van Groenstaal, maar dreigt de strijdende groepen/bewegingen tegenover elkaar te brengen. De kans groeit met de dag dat er voor Tatasteel, in plaats van een Groenstaal succes, een Staalfonds moet komen voor de ontslagen medewerkers, wanneer de vakbeweging nog een half jaar gaat delibereren over een nieuw industriebeleid. Voor de goede orde, het betreft niet alleen de bedreiging van 9000 arbeidsplaatsen van Tatasteel Nederland, een factor 5 kan gebruikt worden voor de toeleverende buitenfirma's van het Bedrijf.
Extra 500-2, 3 december 2023
Mini serie Financialisering
Miniserie "Groenstaal Plus en financialisering" - deel 1
Oude wijn in nieuwe zakken
De Nederlandse samenleving zal snel en veel moeten investeren in de vergroening van de samenleving. Daarbij is financialisering een groot obstakel. In de woorden van Dirk Bezemer: Er is genoeg geld in Nederland, we gebruiken het alleen verkeerd.
Nodig is dat institutionele beleggers, zoals pensioenfondsen, snel hun beleid bijstellen. Geen belangen van aandeelhouders (shareholders) meer behartigen, maar belanghebbenden (stakeholders) steunen door projecten voor een duurzame samenleving te financieren. Bijvoorbeeld de urgente noodzakelijkheid voor de vergroening van de Nederlandse Staalindustrie.
Extra 506-2, 25 februari 2024
Miniserie "Groenstaal Plus en financialisering" - deel 2
Perspectieven voor sociale bewegingen en vakbond
De bestaande samenwerkingen en het FNV initiatief voor de verduurzaming van Tata laten zien dat er in feite al een vorm van BCG-actie plaatsvindt. De vakbeweging kan een leidende rol spelen in een sociaal verantwoorde klimaattransitie - waarin de belangen van de werkers, de natuur en de bevolking zwaarder tellen dan die van de aandeelhouders. Voorwaarde daartoe is dat de verschillende belanghebbenden binnen de 'bargaining unit' tot een gezamenlijke strategie komen. Als dat lukt, dan zijn er weinig grenzen aan wat de vakbeweging kan bereiken.
Extra 507-1, 10 maart 2024
Miniserie 'Samen Groenstaal Maken'
Miniserie 'Samen Groenstaal Maken' - deel 1
Afzonderlijk vechten tegen de bierkaai
De belanghebbenden, de stakeholders - specifiek: de werknemers, de omwonenden, de klimaatactivisten, maar ook de vakbond, de bedrijfsleiding, allen die willen veranderen en Groenstaal moeten en willen maken, werken langs elkaar heen. Daardoor lopen ze frustraties op en worden speelbal, in bedrijf en politiek, van een krachtenveld dat uiteindelijk niet kiest voor verandering of dat onder grote druk doet. Zoals rapportages over gezondheidsrisico's, een Europees Klimaatakkoord en de noodzaak tot winst maken die de omvorming juist belemmeren. Wil een snelle noodzakelijke omvorming naar Groenstaal slagen, dan moeten de belanghebbenden samenwerken en het - noodzakelijke - plan Groenstaal uitvoeren.
Extra 508-2, 24 maart 2024
Miniserie 'Samen Groenstaal Maken' - deel 2
Hoe het beter kan
De frustratie door de vertragende aanpak groeit echter met de dag. De bundeling van de krachten kan heel bemoedigend werken. Samenwerking zal meer resultaat voortbrengen dan telkens met de kop tegen een niet meegevende muur lopen.
Klassieke vormen, zoals arbeiderszelfbestuur en nationalisatie van de industrie, zijn ook niet voor de hand liggend. Ze vereisen een bepaalde machtspositie die niet binnen bereik ligt. Aanpakken van de complexe problematiek van werk, staal en energie produceren, CO2 uitstoot verminderen, verloedering van de leefomgeving tegengaan, dulden nauwelijks uitstel. Met vereende krachten een omvorming afdwingen, is mogelijk. Op voorwaarde dat de samenwerking tussen belanghebbenden tot stand komt, hoe moeilijk dat ook lijkt.
Extra 509-2, 7 april 2024
Miniserie 'Samen Groenstaal Maken' - deel 3
Bedrijfsdemocratisering, een utopisch project?
• De belanghebbenden (stakeholders) worden tegen elkaar uitgespeeld, raken daardoor gefrustreerd en verliezen uitzicht op concrete verbetering van hun gezamenlijke belang en dat is bij Tata: Groenstaal maken.
• Herstel van samenwerking, verbinding van de afzonderlijke belangen - die slechts voor de schijn tegengesteld zijn - kunnen een gemeenschappelijk perspectief bieden op Groenstaal.
• Veranderen is een proces, waarbij de omvorming van conventioneel staal maken naar Groenstaal gepaard gaat met de veranderde aansturing van het bedrijf. Denken in termen van de gewenste ideale situatie is van belang om het denken in fatale situaties te kunnen overwinnen (omdenken).
Extra 510-3, 21 april 2024
Beoordeling plannen Groenstaal door Tata en de overheid
Tata èn overheid bieden onvoldoende perspectief
Groenstaal 'plus' is een integraal omvormingstraject waarbij economische belangen en maatschappelijke belangen even zwaar wegen.
De gedachte dat de belangen van de shareholders voorrang hebben boven die van de stakeholders is achterhaald. Met name voor de ecologie en de duurzaamheid is het samenspel van de twee belangen essentieel - met een evenredige invloed in het omvormingsproces.
Groenstaal dient een publiek belang, het kan daarom ook niet privaat aangestuurd worden. Dat betekent ook dat de zeggenschap in en over het bedrijf gelijkelijk gedeeld moet worden. Groenstaal biedt een casus waarin het volledig anders benaderen van bedrijfsvoering zijn opwachting kan maken.
'De Plus' van Groenstaal plus is het''omdenken' om te kunnen omvormen. Dit is geen eenvoudig perspectief, misschien utopisch, maar een sterk alternatief voor de rapporten van het ministerie van Economische Zaken en Tata.
Extra 510-2, 21 april 2024
Over de weerstand tegen 'staal maken zonder kolen'
Overheden hebben hun onafhankelijkheid en autonome functie definitief verloren. Voor de samenleving zijn ze door de doorgeslagen privatiseringen hun sociale betekenis geheel kwijt. Ze zijn onbetrouwbaar en niet in staat noodzakelijke omvormingen te beoordelen en te begeleiden. Klimaat en economische groei zijn onverenigbaar.
Commerciële bedrijven zijn niet in staat of bereid grote omvormingen omwille van het klimaat door te voeren. Voor essentiële bedrijven, waartoe Tata Steel behoort, is 'de-privatisering' geboden. Als tegenhanger van 'privaat' is 'publiek eigendom' nodig. Dit impliceert een actieve democratisering, een actieve bemoeienis met de besluitvorming, gebaseerd op een collectief maatschappelijk belang.
Coöperaties geven hieraan een goede richting, maar zijn in een 'marktomgeving' beperkt in hun mogelijkheden. Ontkoppeling van financieel rendement en economische groei is dan ook een voorwaarde. Ze biedt niet alleen perspectieven bij het vastgelopen openbaar vervoer en de onbetaalbaar woningen, maar opent ook de vraag 'waarvoor maken we groen staal' en waarom in IJmuiden. Een vraag die alle betrokkenen gezamenlijk raakt - werkers bij Tata, omwonenden en klimaatactivisten -. en die ook de ondernemingsraad en vakbeweging zich mogen aantrekken.
Zo beschouwd, is de voortdurende gang van omdenken naar omvormen een prima leidraad die verder gaat dan Tata en Groenstaal.
Toegespitst op Tata roepen wij op tot een discussie over de besproken problemen van tijd, geld, aansturing en energie en vragen dan ook uitdrukkelijk om reacties op onze benadering.
Extra 517-1, 28 juli 2024
Documenten
Staalstrijd. Historische stakingen 2020 in beeld.
Staalstrijd
FNV sector metaal, 2020
De ijzerindustrie is begonnen in de Gelderse Achterhoek. De historie van de ijzerindustrie is ruim beschreven.
Oertijd van de DRU
Bron Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Amersfoort, 2009
Het plan Zeester is de basis van het FNV plan Groenstaal.
plan Zeester
Bron FNV
Het rapport Blom Wijers Rapport Hoe Tata te verduurzamen.
rapport Blom Wijers
Bron Rijksoverheid
De Groene Stekker Groen Staal Groene Stekker.
De-Groene-Stekker-Groen-Staal-Tata-Steel
Bron FNV
Overheidssteun inzage in de steun aan de staalindustrie 2022
overheidssteun
Bron rijksoverheid
Groenstaal Een goed plan voor het klimaat, een schonere IJmond en werkgelegenheid
Visie FNV
Bron FNV
Erop of eronder voor Tata Steel Nederland artikel van Roel Berghuis en Sjoerd Brouns
presentatie Groenstaal
Bron Wetenschappelijk bureau Groen Links
Einführung eines Low Emission Steel Standard (LESS) Ter ondersteuning van de transitie van de Staalindustrie (Duits)
Standaard voor lage emissie CO2
Bron Wirtschaftsvereinigung Stahl
IndustriAll Europees Actieplan voor de Staalindustrie Vakbondsplan op initiatief IndustriAll (Engels)
Plan voor het redden van de Europese Staalindustrie
IndustriAll
Artikelen op Solidariteit
Commentaren
Goed nieuws over Tata Steel?
Rob Lubbersen
com 478 - 3
Tata Steel IJmuiden - strijdperk voor klassenstrijd en milieustrijd
Jan Müter
com 489 - 3
Extra
Tata Steel Nederland neemt maatregelen
Sjarrel Massop
Extra 522 - 2
Staalcrisis: dreigt wereldwijde, economische recessie?
Sjarrel Massop
Extra 519 - 1
Nationalisatie/socialisatie
Hans Boot
Extra 511 - 1
Het perspectief van Groenstaal PLUS
Sjarrel Massop
Extra 511 - 2
Fijnstof, CO2 en werkgelegenheid
Sjarrel Massop
Extra 434 - 5
Miljarden in een goede doelen loterij?
Ab de Wildt/Sjarrel Massop
Extra 435 - 3
Groenstaal
Sjarrel Massop
Extra 457 - 4
Vakbond op de vloer
Hans Boot
Extra 464 - 1
Tata Steel Nederland naar duurzame energie en staal in Nederland
Sjarrel Massop
Extra 481 - 3
De tijd dringt voor Groenstaal - een alternatief
Sjarrel Massop
Extra 497 - 2
Er zat meer in!
Stephan Krull
Extra 504 - 1
Italië nationaliseert megastaalfabrieken
Michael Braun
Extra 506 - 2
Crisis rond Liberty Steel verergert
IndustriAll Global Union
Extra 518 - 2
Overgenomen
Steelanol-bioreactor ArcelorMittal sterke maar geen definitieve oplossing voor groene transitie
Frisse Wind nu
14 juli 2024
Samen voor schone lucht
Eos Blogs Technologie
17 april 2024
Stop het gedraal rond Groenstaal
werkgroep stop het gedraal
4 april 2024
Zie ook Stop het gedraal rond Groenstaal
FNV Metaal legde de basis
Yvette de Vries
4 april 2024
Zie ook FNV Metaal legde de basis
Hoe komen rood en groen bij elkaar
Roel Berghuis
25 februari 2024
Zie ook Hoe komen rood en groen bij elkaar
De sociale kant van verduurzaming
Niko Manshanden
18 december 2022
Stakingsgolf in 1973 begon bij Hoogovens
Ivo Laan
15 januari 2023
Doorbraak arbeidsverhoudingen vijftig jaar geleden - toen en nu!
Huis van Geschiedenis Midden-Kennermerland
26 februari 2023
Over Tata Steel IJmuiden, hoe verder?
Sjarrel Massop
30 juli 2023
Artikelen van elders
Pensioenfondsen beleggen in groen staal
De pensioenfondsen ABP (onderwijs en overheid) en PFZW (zorg en welzijn) lenen 27 en 30 miljoen euro aan H2 Green Steel. Het bedrijf bouwt een nieuwe staal- en waterstoffabriek in Boden in het noorden van Zweden.
* ABP investeert in fabriek voor klimaatvriendelijk staal, ABP, 25 januari 2024
* PFZW belegt in fabriek voor groen staal, PFZW, 25 januari 2024
* H2 Green Steel raises more than 4 billion euro in debt financing for the world's first large-scale green steel plant, H2 Green Steel, 22 januari 2024.
Tata Nederland: vergroenen of sluiten
TSN staat de komende jaren voor de keuze: vergroenen of sluiten. Zo wordt het een belangrijke test of een sociaal rechtvaardige groene transitie van een groot staalbedrijf in Europa mogelijk is. Vooralsnog zitten de werknemers, de omwonenden en klimaatactivisten niet op dezelfde lijn.
Uitpers, 30 april
2024.
Sjarrel Massop, Patrick van Klink, Frank Slegers
Literatuur Verder Lezen
Boot H. redactie, (2005), Om de vereniging van de arbeid, globalisering en vakbeweging, Amsterdam, Solidariteit.
Foster, J.B., (2011), The Ecological Rift: Capitalism's War on the Planet., New York, Monthly Review.
Ferares, Julie Battilana, Dominique Méda, (2020, Nederlandse vertaling 2023), ‘Democratiseer ons werk’, waarin opgenomen het manifest Werk, Democratiseer, Decommodificeer en Decarboniseer.
Isabelle Ferares ea, (2024), ‘Democratizing the Corporation, the Bicameral Firm and beyond’, Londen, Verso books.
Graeber, D., (2018), Bullshit Jobs, over zinloos werk en hoe we het kunnen bestrijden, Amsterdam, Business Contact.
Hickel, J., (2021), Minder is meer, hoe degrowth de wereld zal redden. Bergen, EPO boek
Hudis, P., (2012),The Alternative to Capitalism, Marx's concept of, Leiden, Koninklijke Brill.
---, (2004) The Death of the Death of the Subject, in Historical Materialism. Volume 12:3 (pag 147-168), Leiden, Koninklijke Brill.
Malm, A. (2016) Fossil Capital, The Rise ofsteam Power and the Roots of Global Warming., Londen, Verso.
Mok A., (1994), Arbeid, bedrijf en maatschappij, in het zweet uws aanschijns ....., Leiden, Stenfert Kroese.
Mommers J. (2019), Hoe gaan we dit uitleggen, onze toekomst op een steeds warmere aarde?, Amsterdam, de Correspondent.
Saito K., (2023) Systeembreuk, een nieuwe visie op kapitaal, natuur en maatschappij, als antwoord op de klimaatcrisis, Amsterdam, Arbeiderspers. Boek is als Ebook verkrijgbaar
Standing, G., (2019) Plunder of the commons, a manifesto for sharing public Welth., Penguin books, Londen.
---, (2011) The precariaat, the new dangerous class, Londen, Bloomsbury Academic.
Streeck, W., (2016), How Will Capitalism End?, Londen, Verso
Vreeman R. redactie (1982), De kwaliteit van de arbeid in de nederlandse industrie, Nijmegen, SUN.
