welkom
commentaren
Solidariteit

Commentaar 103 - 28 september 2008

Komt een schoonmaker bij de dokter

Willem Dekker

"Wat betekent ISS?", vraagt Tariq aan mij, wanneer ons gesprek bijna klaar is. Verrast door de vraag begin ik te stamelen: "uhh iets van International …" Tariq schudt snel zijn hoofd: "Nee, ISS betekent: Ik Slecht Schoonmaken." We lachen, maar het is een bitter lachje. Zoals zo vaak in de schoonmaak was het gesprek dat hier aan voorafging allerminst om te lachen.

Dat de schoonmaak niet de prettigste branche is om in te werken, is geen nieuws en al vaker aan bod gekomen in deze webzine.1 Probeer je als schoonmaker maar eens ziek te melden. Het is één van de kwesties waar ik de laatste tijd vaak tegenaan loop. Mensen die tien keer op een dag gebeld worden of ze al weer kunnen werken. Ziekmeldingen die simpelweg niet worden geaccepteerd na een onderonsje van vijf minuten met de 'bedrijfsarts'. Gekneusde ribben opgelopen in de privé-sfeer die niet meetellen, want niet op het werk gebeurd. Thuis ga je maar op de bank zitten of in bed liggen, tot je weer moet werken, lijkt het devies van de schoonmaakmanagers.

Robots en Rabotniki

Ziek is ziek, zo gaat dat in de schoonmaak dus niet. Dat het woord robot is afgeleid van het Russische woord voor arbeider, wordt in de schoonmaak wel erg letterlijk genomen. Als je al niet als hond wordt behandeld, dan word je in ieder geval gezien als een robot en daar komt bij, als het om ziekmelden gaat, dan liegen allochtonen toch altijd. De stropdassen en mantelpakjes in de hogere regionen van de schoonmaakbranche zijn absoluut schuldig aan deze onmenselijke praktijken, zeker wanneer het om de bedrijfsarts en de reïntegratieadviseur gaat.
Maar behalve bureaucratie, is er ook een ander probleem. Misschien nog wel groter: de directe leidinggevenden in de schoonmaak - voormannen, voorvrouwen en de object- en rayonleiding. Mensen of schoonmakers

Het probleem is dat er op deze posities vaak volledig onbekwame personen worden aangesteld. Een ploeg met vijf nationaliteiten laten leiden door iemand die alleen Turks spreekt? Goed idee! Maar de gevolgen van dit soort keuzes in leiderschap, strekken verder dan nu en dan een gevalletje van miscommunicatie. Veel verder. Het is niet alleen taal, maar ook een gebrek aan opleiding, geen idee hebben van hoe je met mensen omgaat. De begeleiding van deze leidinggevenden vanuit het schoonmaakbedrijf beperkt zich vaak tot zes woorden: "Zorg dat het werk gedaan wordt." Niet zelden verandert een leidinggevende zo in een soort waakhond.

Het is dit soort bazen die je tien keer bellen of je niet toch komt werken. Terwijl je ziek bent. Dat je onderweg naar je werk de bus uit moet snellen om over te geven, als ze je onder druk hebben gezet en toch zover hebben gekregen om te komen werken. Zij zijn het die zonder enige grond dreigen met ontslag bij ziekte. Altijd moeilijk doen als je een vrije dag aanvraagt, je ziek meldt of je vakantie wilt inplannen. Het hoger management staat er niet bij en kijkt er niet naar, als het werk maar gedaan wordt. Schoonmaakbedrijven maken zo schoonmakers kapot, lichamelijk en geestelijk.

Beter worden

Een voorvrouw en vakbondsactivist uit Utrecht vertelde me dat één van de grootste fouten van de schoonmakers is dat ze altijd maar 'ja' hebben gezegd. Tegen een hogere werkdruk, uitholling van rechten bij de komst van een nieuw schoonmaakbedrijf of een schoft van een chef.
Maar "TIARA"2 zou Wouter Bos zeggen, het kan ook anders. Op de TU Delft, Schiphol, Center Parcs en tal van andere plekken in Nederland worden schoonmakers sterker en tonen ze lef. Plaatsen waar schoonmakers met een probleem niet het 0900 nummer van de bond bellen, maar een petitie opstellen, naar de baas stappen en de boel vervolgens planmatig laten escaleren tot ze hun zin krijgen.

In Den Haag bijvoorbeeld op het Centraal Station zeiden vijf treinschoonmakers wel 'nee'. Zij hadden met al de bovengenoemde ellende te maken en werden met overplaatsing bedreigd. Hun groep werd uit elkaar gescheurd, terwijl ze met een petitie voor gelijke behandeling bezig waren. Maandagochtend meldden zij zich gewoon op hun werk, zoals zij dat al jaren deden. Ze weigerden overplaatsing. Paniek in de tent, de manager op de werkvloer. Resultaat? Overleg met het schoonmaakbedrijf. Geen overplaatsing, de onbekwame ploegleider moet op cursus en neemt geen beslissing meer alleen. En de dag waarop zij werk weigerden? Die kregen ze gewoon uitbetaald. Nee durven zeggen, daar kún je beter van worden.


1 Zie commentaren 87, 88 en 95. (terug)
2 TIARA: There Is A Real Alternative. Wouter Bos in reactie op de kredietcrisis in de Verenigde Staten. Vóór TIARA, was TINA het decreet: There Is No Alternative. De slogan van Margaret Thatcher. (terug)

Klik hier