welkom
commentaren
Solidariteit

Commentaar 155 - 26 september 2010

Links, rechts en de media

Klaas Stutje

Rechts is in opmars. Overal. De linkse partijen in de Tweede Kamer staan aan de kant nu christelijk, liberaal en populistisch rechts tot een duivelse eenheid proberen te komen. Vakorganisaties worden tot strijd uitgedaagd door een gesloten linie van werkgevers en demissionaire en aanstaande bewindslieden. En de media?

Sinds de nieuwe zenderindeling vanaf 1 september is ook de Publieke Omroep, waarlangs we het slechte nieuws dagelijks mogen ontvangen, officieel van 'dat eeuwig linkse gedoe' ontdaan. In de commentaren van Solidariteit is gewoonlijk veel aandacht voor de wereld van de arbeid en van de politiek. Aandacht voor de media is er recentelijk niet geweest.

Rechtse en linkse media

De voorzitter van de Publieke Omroep Henk Hagoort oordeelde bij zijn aantreden in 2008 dat de omroepen te links waren. Zo zouden de drie actualiteitenrubrieken NOVA, Netwerk en EénVandaag "drie keer de Volkskrant" zijn. Ik verbaasde me altijd over deze klacht. Het programma Netwerk blonk uit in tendentieuze journalistiek over veiligheid en integratie, EénVandaag had uitgebreid aandacht voor conservatiefrechtse thema's en bij de behandeling van de dagelijkse onderwerpen zat het Journaal er regelmatig pijnlijk rechts naast. In praatprogramma's kwamen rechtse politici en opiniemakers evenveel aan het woord als hun linkse collega's en voor de dagelijkse ontspanning was er het monarchistische Blauw Bloed en Blik op de Weg voor asfaltminnend Nederland. Dus hoe rechts wilde je het hebben?!

Nu ik de nieuwe zenderindeling drie weken lang heb mogen volgen, begrijp ik de antilinkse verwijten uit het rechtse kamp al beter. Het kon inderdaad nog veel rechtser. Een nieuwe omroep uit de burelen van de Telegraaf heet WakkerNederland (WNL) en straalt elke morgen en avond uitgesproken rechtse televisie de huiskamers in. De uitzendingen "Crisismiljonairs, hoe doen zij dat?", "Rechtszaak tegen Wilders kansloos" en een lang interview met Hans Wiegel behoren tot het WNL-aanbod van deze week.
Afzichtelijk is de manier waarop het jonge PowNed - grofgebekt en met een 'hip' zoomende camera - thema's als de multiculturele samenleving, de sociale zekerheid en het klimaat aanvalt. Wie hoopt dat de kritische media de verwildering van Nederland een halt toe kan roepen, hoeft zich niet op de radio en televisie te verlaten. Die hebben inmiddels de weg naar rechts gevonden.

De linker speaker staat te zacht

En dat terwijl werkelijk linkse en kritische journalistiek meer dan ooit nodig is. Wie ontkracht de drogredenen en argumenten die voor de AOW-leeftijd worden gebruikt? Welke krant stapt over het verdelingsvraagstuk van de bezuinigingslasten heen en gaat terug naar de vraag of het überhaupt nodig is om te bezuinigen? Recente ontwikkelingen in de media zetten een probleem op de agenda van links dat al veel eerder aangekaart had moeten worden: linkse antwoorden op de problemen van vandaag komen slecht over het voetlicht. Weliswaar zijn er regelmatig documentaires en reportages die ik alle Nederlanders zou willen aanraden, maar die hebben nauwelijks bereik. Het verlies van de 'linkse' Publieke Omroep doet eens te meer gevoelen dat links Nederland een spreekbuis ontbeert waarmee een groot publiek bereikt wordt.

Waar zit het links publiek?

De oplossing van dit gemis ligt niet alleen, zoals ik veel om mij heen hoor, in het opbouwen van een nieuwe kritische linkse informatievoorziening of in het appelleren aan het linkse verleden bij de bestaande maar 'ontveerde' omroepen en kranten. De laatste hebben hun 'ideologische veren' overigens welbewust afgeschud en lijken weinig tot politiek kleur bekennen geneigd.
Het zou, volgens mij, vooral verstandig zijn als de linkse media van de toekomst zich zouden beraden op het publiek dat ze willen bedienen. Waar de kritische en de traditionele linkse media het werkelijk afleggen tegen hun rechtse tegenhangers is in hun onvermogen om grote delen van de bevolking aan te spreken. Het is tekenend dat bestaande kranten en omroepen met een links verleden zich in hun positiebepalingen richten op het 'uitdagen van zelfbewuste lezers' (de Volkskrant) en het informeren en uitdagen van mensen op een progressieve manier (de VARA). Het 'Volk' van de Volkskrant en de 'Arbeiders' van de Vereniging voor Arbeiders Radio Amateurs worden nogal verwaarloosd. De Telegraaf en WNL daarentegen proberen 'de ruggengraat van de Nederlandse samenleving' te bedienen. En die ruggengraat waardeert dat. Aangetrokken tot relatief veel aandacht voor regionaal nieuws, voor de uitwerking van Haags beleid in de ziekenhuizen en op de scholen en voor 'human interest' journalistiek neemt in ieder geval een deel van het Telegraafpubliek het rechtse commentaar op de koop toe.

Met die constatering verschilt de toestand in het Nederlandse medialandschap niet veel met de malaise in de parlementaire politiek. Ideologische ontveerd in de jaren negentig en in slaap gewiegd in de comfortabele zetels van de Tweede Kamer en de Hilversumse studio's hebben de traditioneel linkse partijen en omroepen zich afgewend van grote delen van de Nederlandse bevolking. Nieuwrechts profiteert daarvan en heeft het politieke initiatief in Nederland overgenomen. En dat laat ze tot in de huiskamer merken.

Klik hier