Er gloort hoop. Een eerste stap

Redactie Solidariteit

Tel de zegeningen, zeggen we - deze keer als redactie zelf - op het moment dat de onderhandelaar van de Abvakabo FNV de confrontatie lijkt te zoeken. Jan Willem Dieten getuigt van moed. Niet zo zeer door een looneis van 2 procent te stellen, want dat doen formeel alle FNV-bonden. Door de verbinding aan andere eisen laat hij Rutte en Donner zien dat het hem ernst is. Strijdbare woorden tegen de sociale afbraak.

Nou spreken vakbondsbestuurders wel meer dreigende taal als de nieuwe CAO er aan komt, maar Dieten doet meer. Hij wijst gedwongen ontslagen af, keert zich tegen de plannen om de beschermende ontslagregeling voor ambtenaren op te heffen en wil een einde maken aan de tijdelijke, vaak flexibele contracten die ook bij de centrale overheid zo populair zijn.

Breuk met bezuinigingscultus

Maar wat minstens zo belangrijk is, sinds de afgedwongen wijzigingen aan de top van de Abvakabo en de toetreding tot het bestuur van enkele kloofdichters is er van onderop een voortvarende sfeer in de bondsgelederen gezaaid. De al lang bestaande onvrede weet een weg te vinden en de voorbereiding op de onderhandelingen over de CAO bewijst dat. Zoals een koofdichteres zei: "Collectieve kracht en solidariteit krijgen weer inhoud".
Eisen stellen is één, ze in gemobiliseerde kracht omzetten is twee. Dat is nodig en geen kwestie van slim onderhandelen. De looneis mag qua cijfer niet indrukwekkend zijn, het is een breuk met de bezuinigingscultus die zo vanzelfsprekend door Nederland waart. Elk protest lijkt wel vergezeld te gaan door een begripsvolle en bescheiden toelichting als "we zien best dat iedereen een stapje terug moet doen, maar zo bot als bij ons kan niet".

De combinatie van genoemde eisen staat haaks op het extreem kapitaalvriendelijke kabinet Rutte/Wilders. Ze verklaren de oorlog aan de bezuinigingen en de ontslagen die het hart van de kabinetsplannen vormen. Let wel, het gaat om tienduizenden ambtenarenbanen. De financiering van de hypotheekaftrek en de verlaging van de vennootschapsbelasting moeten toch ergens vandaan komen.

Voluit en onvoorwaardelijk

De eisen zijn moedig, maar een begin. Ze moeten gaan leven en een vertrouwen in eigen kracht oproepen. Natuurlijk binnen de AbvaKabo zelf. De woorden van Jan Willem Dieten zijn nog vers, maar we hunkeren naar instemmende reacties vanuit de andere bonden. En de vakcentrale FNV? Als we onze gedachten nou eens even door de hoop laten sturen. Dan zou Agnes Jongerius aangeraakt kunnen zijn door de felle rode shawl die ze droeg, toen ze vorige week de tentoonstelling Wereldverbeteraars opende naar aanleiding van het 75-jarig bestaan van het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis. Wat betekent het als de FNV zich voluit en onvoorwaardelijk achter de eisen van één van haar aangesloten bonden zou stellen? Dan moeten GroenLinks en de Partij van de Arbeid toch uit hun griezelig hervormingsgezinde hok komen en samenwerking aangaan met de SP en de vakbeweging? En de aanhangers van de PVV zullen opkijken en misschien zelfs in verwarring raken, wanneer de gedoogcoalitie ook hun sociaal-economisch belang willens en weten en hardnekkig schaadt.

Er gloort dus enige hoop. Maar wat de Abvakabo FNV op dit moment voorstaat, gaat knalhard in tegen het meedogenloze snoeibeleid van de vanwege zijn frisheid en dossierkennis bejubelde Rutte. En dat is niet mis. De overwinningsroes van rechts is nog lang niet uitgewerkt en de meedenkende bedeesdheid van de FNV is niet in één keer uit de wereld. Niettemin is een eerste stap gezet.