Een strijdbaar 2011 - tijd voor een tegenoffensief

Rob Lubbersen

Op zondag 16 januari 2011 manifesteert links voor een Ander Nederland. Op initiatief van de Partij van de Arbeid (PvdA) komen dan des middags in Amsterdam mensen van progressieve partijen en bewegingen bijeen om uiting te geven aan hun behoefte aan een betere wereld, althans een beter Nederland. Een wanhoopsdaad in een periode waarin de macht vast verankerd ligt bij rechtse krachten? Of het begin van een tegenoffensief?

Inmiddels hebben de Socialistische Partij (SP) en GroenLinks (GL) laten weten mee te manifesteren op 16 januari. D66 was gevraagd mee te doen, maar volstaat met het sturen van een waarnemer.De Christen Unie (CU) was ook uitgenodigd, maar de lidmaten daarvan hebben op zondag andere bezigheden. De maatschappelijke organisaties, zoals de vakbeweging en de milieubeweging, hebben nog niet gereageerd.

Krachten bundelen

Job Cohen (website PvdA) motiveert het initiatief zo: "Overal in Nederland proef ik zorg en cynisme. Over de economie, de pensioenen, de manier waarop wij samenleven en de vraag of onze kinderen het morgen nog wel net zo goed hebben als wij nu. Ik proef veel strijdbaarheid. De wens om Nederland echt sterker te maken en klaar te stomen voor de toekomst. Een toekomst die duurzaam is en waarin de lasten eerlijker worden verdeeld. Het is tijd om al die krachten te bundelen. Ik roep dan ook alle progressieve partijen in ons land en alle maatschappelijke organisaties op om deel te nemen. Om samen de schouders te zetten onder een ander Nederland dan waar we nu op af stevenen."

Herwinning zelfvertrouwen

Job Cohen heeft in veel opzichten gelijk. Er is veel zorg over de toekomst. En verrassend veel strijdbaarheid. Op een bijeenkomst van de SP eind november 2010 in Den Bosch over armoede kwamen vijftienhonderd mensen opdagen. Schoonmakers hebben heel 2010 opgeluisterd met hardnekkige en succesvolle acties. Postbodes gingen stakend de winter in. Cultuurarbeiders en studenten roerden zich meerdere malen. En de vooruitzichten voor bijvoorbeeld overheidsdienaren en milieubeschermers zijn allesbehalve rooskleurig. Bezuinigingen, ontslagen, kaalslag liggen op de loer en bedreigen velen.
Nu houd je dat allemaal niet tegen op een zondagmiddag in een zaal in Amsterdam. En al helemaal niet samen met de CU en D66, want die willen een heleboel van dit soort dingen helemaal niet tegenhouden. Vooral D66 heeft een financiële en sociaal-economische agenda die nauwelijks afwijkt van die van de nu regerende Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD). Toch kan een geslaagde bijeenkomst op 16 januari nuttig zijn. Als signaal van weerzin tegen een rechtse politiek. Als teken van herwinning van enig zelfvertrouwen ter linkerzijde.

Een betere wereld

Er is nog een reden om te proberen van de manifestatie van 16 januari iets te maken. De afgelopen tijd is er druk gediscussieerd over het defensief van links. Over hoe het beste het huidige overwicht van rechts en rechtspopulisme tegemoet kan worden getreden. Dat is gebeurd in De Groene Amsterdammer. In het blad Spanning van de SP en in De Helling van GL is er uitgebreid aandacht aan besteed. Ook de onafhankelijke linkse bladen Doorbraak en Grenzeloos zijn diep op de vraag ingegaan, terwijl Kritiek haar hele Jaarboek 2010 aan dit onderwerp heeft gewijd. Ook webzine Solidariteit heeft zich vanzelfsprekend niet onbetuigd gelaten.
Talloze benaderingen hebben de revue gepasseerd. Zoals: je moet de verhalen en thema's van rechts volkomen negeren. Veiligheid en integratie - niet over beginnen. Of juist wel. Of toch maar niet en vooral eigen zogenaamde linkse thema's aansnijden, het hebben over lonen, zorg en uitkeringen. En dan liefst zo concreet mogelijk, dicht bij de gewone mens. Of juist de zaken weer eens breder trekken, in het perspectief van de eeuwige strijd tussen de eerlijke arbeider en die smerige roofkapitalist. Of, nog verdergaand en héél gedurfd, het terughalen van die oude revolutionaire droom van een betere wereld, van een socialisme vrij van uitbuiting en onderdrukking.

Nou ja, de discussie vloog tot nu toe dus alle kanten uit. Misschien kan 16 januari een rol spelen bij het wat meer naar één kant laten wijzen van de linkse neuzen. En bij het maken van afspraken om daar in de staat en op de straat daadwerkelijk wat mee te doen. Succes is zeker niet verzekerd, maar radicaal links kan op 16 januari zijn beste beentje voor zetten. Zich laten horen en zien. Luisteren en kijken ook, naar wat de meest kansrijke opvattingen en oplossingen lijken te zijn. Op weg naar een effectief offensief tegen rechts en rechtspopulisme. Voor de Solidariteit!

Een strijdbaar en resultaatrijk 2011 toegewenst!