welkom
commentaren
Solidariteit

Solidariteit – commentaar 221 - 21 april 2013

Zondagse overpeinzing: herrijzenis van de poldergeest

Ab de Wildt

Luctor et emergo. Hoewel Nederland nog niet onder water staat en ons een geldverslindende operatie aangepraat wordt om de dijken op te hogen, schijnt er iets moois te kunnen bloeien in deze bedreigde polder: een sociaal akkoord!

Waarom een overeenstemming tussen werkgevers, overheid en bondsbonzen een sociaal akkoord wordt genoemd, is me een raadsel. 'Sociaal' staat immers altijd in relatie met de maatschappij. De omgeving waarin een mens leeft. Een afgeleide, veel gebruikte betekenis is gevoel hebben voor de noden van de mens. Religieus verbonden met "heb uw naaste lief", politiek met linkse idealen en in de volksmond verbonden met sociale problematiek.
Kijkend naar de sociaalakkoorders zie ik heren in pak die er hetzelfde uitzien, hetzelfde praten, die zeggen de belangen van Nederland te dienen en met elkaar omgaan of ze al jaren vrienden zijn. Dat is van het zelfde laken een pak. De roden en de liberalen zijn niet meer van elkaar te onderscheiden. Een staaltje van assimilatie.

Al decennia

Wat cijfertjes over 2012. De regering wil 18 miljard euro bezuinigen. De totale loonsom is ongeveer 320 miljard en de totale winst zo'n 130 miljard euro. De precieze cijfers hangen af van definities, maar hier zijn ze ruw berekend aan de hand van publicaties van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Zo wordt duidelijk wat er bedoeld wordt met "het geld halen waar het zit".
Door de toegenomen loonongelijkheid tussen hoog en gemiddeld opgeleide werknemers en aan de onderkant de laagopgeleiden wordt de groep die de rekening gepresenteerd krijgt groter. Er zijn meer mensen onder de armoedegrens dan miljonairs. De uitersten stijgen. De eerste groep neemt jaarlijks toe tussen de 50.000 en 70.000 en loopt op tot ongeveer 1.135.000. De groep miljonairs groeit elk jaar met enkele duizenden en dijt uit tot zo'n 125.000 (zie: Centraal Planbureau, Policy Brief 2012/06).

Deze verschuiving van geld is al decennia aan de gang. De FNV, met Heerts voorop, presenteert de huidige aanvallen op de werkers als verslechteringen die gisteren bedacht zijn. Zoals altijd is het akkoord zwaar bevochten en voor de poorten van de hel weggesleept; echt het maximale dat er te halen viel. Heeft Heerts dan voorkennis van wat er te halen is? En met zo'n resultaat is hij in het voorlopige ledenparlement bijna op de schouders genomen.

Rammelend akkoord

Veranderingen? Welke dan? Alleen de Abvakabo FNV, onder leiding van voorzitter Corrie van Brenk, neemt stelling. De aanslag op de zorg moet van tafel.
Maar het akkoord rammelt. Niets over pensioen met 65 jaar, niets over financiële verslechteringen, niets over arbeidstijdverkorting, niets over terugdringing van de loonongelijkheid, niets over de gevolgen van de verdringingsmechanismen aan de onderkant van de samenleving. De ingezette daling van de pensioenen wordt niet teruggedraaid. De aantasting van de WW wordt opgeschort in afwachting van betere omstandigheden.
Wat doet Heerts straks als zijn partijleider Samson nu al aangeeft dat bij een tegenvallende groei van de economie over een paar maanden de extra bezuinigingen opnieuw 'bespreekbaar' zijn. Geen kritisch woord over de ideeën om "de mens zonder arbeid" (de naam van de hier geciteerde parlementariër ben ik kwijt) aan het lot over te laten. En over het spervuur van 'hervormingen' van de arbeidsmarkt wordt vooral gezwegen. Wel zijn koortsachtig drukke gesprekken gaande over een "vrijwillige" nullijn voor de werkers in de zorg. De winst is dat er dan geen honderdduizend of meer ontslagen zouden vallen, maar slechts zo rond de tachtigduizend. Voor zo'n resultaat hebben de zorgwerkers geen sociaal akkoord nodig, denk ik dan.

Zielloos

Dit alles roept bij mij het beeld op van een vakbeweging zonder ziel. Waar staat deze vakbeweging voor, aan welke kant staat ze? Welke richting gaat de vakbeweging uit en hebben de kleine sprankjes hoop die de thuiszorgers bieden, samen met de spoorwerkers, de distributiewerkers, de schoonmakers en de staalarbeiders, daar invloed op?
Waar haalt Heerts zijn ideeën vandaan? Vooraf mochten geen eisen gesteld worden, omdat die een sociaal akkoord zouden bemoeilijken. Het ledenparlement mocht slechts de uitkomsten toetsen, maar niet de voorzitter screenen of hij wel de juiste ideeën vertegenwoordigt. Moeite noch inspanning is gespaard om zo snel mogelijk tot een akkoord te komen. Een bijna kopie van de totstandkoming van het regeerakkoord: praten en uitruilen. Het zou toch zo moeten zijn dat vooraf vastgesteld wordt welke verslechtering eventueel aanvaardbaar is en welke niet (meer). Alleen Wientjes en zijn medestanders zijn tot het gaatje gegaan.

Ja, zo'n sociaal akkoord is voor de lafaards. Te laf om stelling te nemen, te laf om in actie te komen, te laf om nee te zeggen, te laf om tot hier en niet verder te roepen. Maar ook te laf om eisen te stellen die sociaal zijn. Voor iedereen betaalbare, vrije huisvesting, een fatsoenlijk loon voor fatsoenlijk werk, werk voor wie werken wil, een eerlijke verdeling van de welvaart, zorg en onderwijs voor iedereen, Nederland een vrij land voor iedereen.

Klik hier