Commentaar nr. 37 - 19 maart 2006

Internetvakbond - nieuw, nieuw, nieuw

Jan Taat

Het Alternatief Voor Vakbond (AVV) gaf het startsein. Voor een tientje per jaar ben je lid. De Unie was er vervolgens als de kippen bij: een internetvakbond met een lidmaatschap voor hetzelfde bedrag. Steeds vaker is te horen dat de vakbonden behoudzuchtig en verouderd zijn en dat het tijd is voor wat anders. Los, vrijblijvend, individueel, consumptief.

Kritiek op de vakbeweging was het blad en is het webzine Solidariteit niet vreemd. De vakbeweging is weinig democratisch en heeft een hoog meedenkgehalte. Meedenken met de werkgevers, meedenken met de overheid en alleen grootschalig actievoeren om de onderhandelaars weer aan tafel te krijgen (Museumplein, 2 oktober 2004). Er is weinig beweging in de vakbonden en geen opbouw van actief kader, als je het somber wilt zien. Een meer positieve blik biedt een FNV dat lokaal bezig is een nieuwe basis op te bouwen (FNV Lokaal) en pogingen onderneemt een jongerennetwerk op te zetten.
En tot op heden zijn initiatieven om alternatieve bonden op te zetten niet ver gekomen. Wie weet nog wat Kort en Bondig was?

Eén vraag voor een tientje

Het AVV is ontstaan als reactie op de Museumplein demonstratie. Volgens de oprichters komen de vakbonden alleen op voor de rechten van de oudere werknemers met een vaste aanstelling. Ze stellen dat het leven van de dertigers niet makkelijk is, in het bijzonder voor freelancers/zelfstandigen. Er gaat te veel geld naar regelingen voor de babyboomers die de macht hebben binnen de bonden. Het AVV wil daarom het ontslagrecht versoepelen en de vervroegde pensionering uitbannen. De vakbonden zouden ouderwets zijn en een te grote invloed hebben op de CAO-onderhandelingen. Met hulp van de tientjesleden moet daarin verandering komen. Verder ziet het AVV niets in collectieve acties. Het alternatief is lobbyen, rechten weggeven en hopen dat daar iets voor terugkomt. "Voor staken hebben we geen tijd".

Het initiatief van de internetvakbond van de Unie is niet veel meer dan een verkooptruc. Voor bijna niets krijg je ook bijna niets. Net zoals die gratis programma's die je kunt downloaden. Ze kunnen net niet wat je wilt of houden er na een tijdje mee op en dan moet je betalen. Bij de internetvakbond (overigens bemenst met personeel van de Unie) mag je voor je tientje één vraag stellen (maar niet een te moeilijke) en dan is het kassa of toch maar gewoon lid worden. Overigens belooft ook de Unie de tientjesleden invloed op de CAO-onderhandelingen.

Nu kan het helemaal geen kwaad de organisatiegraad te verhogen. Als het internet of tientjesleden daarbij helpen door de drempel naar de bond te verlagen, is dat prima. Maar aan de andere kant is een tendens te zien dat de bond verder van de leden af komt te staan. De kantoren zijn ver weg, kaderleden verdwenen, discussies en ledenraadplegingen vinden per internet plaats.

Het besef van leden dat je door vereniging macht kan vormen en iets kan afdwingen en dat het uiteindelijk op krachtsverhoudingen aankomt, is belangrijk voor vakbonden. Het is interessant te zien of de tientjesleden dat ook ontwikkelen of dat internetvakbonden even vluchtig zullen zijn als het internet zelf.