Solidariteit – Commentaar 414 – 16 augustus 2020

Een verlaat weerwoord

Hans Boot

Een paar weken geleden, 27 juli 2020, schreef ik bij Konfrontatie Digitaal, min of meer ter rechtvaardiging om het opnieuw over de corona crisis te hebben: …. omdat de eerdere aandacht voor de sociaaleconomische oorsprong en de verwerking daarvan uit beeld verdwijnt en overlapt dreigt te worden door speculaties en complottheorieën. Daarin kunnen de herkomst en drastische gevolgen van het virus erkend worden, maar voor de bestrijding ligt dat anders. Die is slechts een fase in een al langer lopende en vooral geplande machtsgreep door bijvoorbeeld de internationaal georganiseerde fondsen van aandeelhouders.

Daarbij verwees ik niet naar het gastcommentaar van Kees van der Pijl Noodtoestand of machtsgreep in Solidariteit van 19 juli 2020. Voor een kritiek op zijn gokkende stellingen is webzine Solidariteit de aangewezen plaats. Bij deze dus. De vertraging mag best een slordigheid genoemd worden. Zijn bijdrage verraste ons. In een vroegere samenwerking kenden we Van der Pijl uit zijn doorwrochte analyses van de internationale dimensie van het kapitalisme. Inmiddels blijkt hij zich te begeven in de wereld van de suggestieve constructies die het niet moeten hebben van bewijskracht. Wel van bagatelliseren, in twijfel trekken en niet te controleren stellingen, Daarvan een paar illustraties.

Suggestieve constructies

Van der Pijl spreekt van een onnatuurlijk virus, inmiddels bij ons praktisch uitgewoed, dat wel weer zal verdwijnen, al zullen er nog wel de nodige slachtoffers vallen voor het zover is.
Hij verwijst naar een succesvol anti malaria middel, mits op tijd ingezet, dat door het RIVM verboden is te gebruiken (hydroxychloroquine, Trump is er ook gek op).
Vervolgens stelt hij aan de orde dat eerdere griepepidemieën, 1957 en 1968, elk anderhalf miljoen sterfgevallen kenden, aanzienlijk meer dan Covid-19, zij het tot nu toe. Zij waren echter geen aanleiding voor een ontwrichtende ingreep in naam van het virus, zoals die vandaag de rechtsorde afbreekt en de democratie op losse schroeven zet. Waarom niet?

Het antwoord op deze vraag is de kern van Van der Pijls redenering en voor een lezer aanleiding de vergelijking te maken met de 'graancirkels' en de hand van Bill Gates in de verschijning van mysterieuze ruimtevaartuigen. In zijn redenering wijst hij op de waarschuwingen van erkende 'strategen', sinds 2012, voor een wereldwijde opstand van bevolkingen tegen de bestaande orde. Een alarm dat een terugkerend thema is tijdens internationale conferenties van de Atlantische heersende klasse in onder meer Davos, de ware wereldleiders.
De afkeer van politiek en media vindt in Nederland nog een uitweg in het populisme van Wilders en Baudet, maar internationaal met bijvoorbeeld Trump en Bolsonaro is deze opvang ongewis. Ze onttrekt zich aan de controle van de internationale vergadercircuits en om haar machtspositie zeker te stellen, biedt, volgens Van der Pijl, de bestrijding van de corona crisis een uitgelezen mogelijkheid. Al eerder bedacht, nu uitgevoerd. Rutte, De Jonge en Van Dissel (RIVM) zijn daarin slechts figuranten in een veel groter spel geleid door grote beleggers en geldinstellingen.

Verleidelijk

De argumentatie die Van der Pijl volgt, is soms verleidelijk. Een voorbeeld. In zijn betoog betrekt hij het einde van de politiek van het sociale contract – van de reële klassencompromissen. Een breuk (in het Westen) met een periode na de Tweede Wereldoorlog die via collectieve (loon)onderhandelingen uitmondde in een reeks van sociale voorzieningen en verbeteringen. Deze ommekeer, vanaf de jaren zeventig, was onder meer het gevolg van de internationale verplaatsing van de industriële productie naar de lage lonen landen die samenging met een toenemende controle daarop door de financiële wereld. Werkloosheid en bezuinigingen tastten de eerdere instemming van de bevolking aan om plaats te maken voor populisme en hier en daar rebellie.

Hoe beknopt ook, tot zover sluit Van der Pijl in deze sociaaleconomische schets aan op een in 'links' min of meer gangbare analyse. Maar in een poging tot een verklaring te komen, gaan de veronderstellingen weer met hem op de loop. Het gebrek aan compromis wordt opgevangen door georganiseerde angst met '9/11' (2001) als keerpunt, waarin 'het kapitaal' als volgt spreekt: wij zijn de enigen die je kunnen beschermen tegen (vul maar in) 'het terrorisme', 'de Russen', (of 'Chinezen'), en nu, tegen het virus. Kortom, het virus als reddingsboei. Aan de ene kant tegen het populisme dat door de grote beleggers en financiers niet geïntegreerd kan worden en aan de andere kant om te voorkomen dat zij na de grote financiële crisis van 2008 opnieuw op een instorting afstevenen.

Zwalkende Rutte

Tot slot. In tegenstelling tot de 'ontkenners' kent Van der Pijls benadering de charme van de halve waarheid, de prikkelende anonimiteit van de Grote Machten. Ze zijn er, met een ongrijpbare macht, maar je ziet ze niet. Behalve op hoogst elitaire, internationale conferenties waar de grote lijnen van de toekomstige orde w0rden uitgetekend, waarvan de 'gewone man en vrouw' alleen het vlakgom van de nieuwsmedia te zien krijgen.
Het groeiende verlies aan geloofwaardigheid door het zwalkende beleid dat Rutte, zijn kabinet en 'adviseurs' laten zien, biedt ruimte aan de vermoedens, aannames en speculaties waarvan Kees van der Pijl zich bedient. De springende winst van Ahold en bijvoorbeeld een compensatie voor geleden schade van bijna vier miljoen euro aan Ajax doen de rest.

Terugkijkend is het gastcommentaar van Kees van der Pijl onterecht bij Solidariteit geplaatst. Zijn mening is echter zo uitgesproken en maakt in verschillende varianten deel uit van de discussies over de corona crisis dat een weerlegging nuttige bijvangst is.