Solidariteit - Commentaar 497 - 22 oktober 2023
Revolutionair geduld
Michel Eggermont
Op de Algemene Ledenvergadering (ALV) van ROOD, toen nog "jongeren in de SP", van 28 juni 2020 diende Robin de Rooij een motie in over een televisie-optreden van Lilian Marijnissen. Daarin sloot ze regeringssamenwerking met de VVD niet langer uit. De motie werd aangenomen. Dit was tegen het zere been van de partijleiding. Hierop volgden gedurende anderhalf jaar pogingen om de recalcitrante jongerenorganisatie te muilkorven en het partijbestuur te hervormen. Uitmondend in grootschalige royementen in vooral de SP-afdelingen Rotterdam en Utrecht.
De motie was niet het begin. Al jarenlang was er een stroming binnen de SP die zich verzette tegen de opportunistische politiek van de partijleiding, met name rond migratie. Vooral informeel lukte het die stroming binnen de structuren van de SP kleine succesjes te boeken. Bijvoorbeeld door tegen de zin van de congrescommissie een wijzigingsvoorstel aangenomen te krijgen. De vertroebelde relatie met de jongerenorganisatie ontstond echter al eerder. Zo koos ROOD in 2019 een andere voorzitter dan die het bestuur wenste. Inmiddels kreeg het verzet binnen de SP een georganiseerde vorm, met name gericht op de hervorming van het partijbestuur. Dat mislukte. In 2021 royeerde het bestuur alle oppositiekandidaten.
In dit commentaar geef ik een terugblik op de activiteiten en keuzes van de oppositie binnen de SP in de periode 202o-2023. Wat waren de vraagstukken en welke stappen werden gezet?. Kernwoord: geduld, revolutionair geduld.
Marxistisch Forum
Na de genoemde ALV reageerde de partijtop fel tegen ROOD: blokkade toegang bankrekening en dreiging website op zwart te zetten. Op 27 oktober 2020 volgde het royement van vijf SP-leden, allen van het "Communistisch Platform" dat al zes jaar in de structuren van de SP werkten. Kort voor de ALV van ROOD, dat een nieuw bestuur zou kiezen, vond het royement plaats van de voorzitterskandidaat Olaf Kemerink.
Inmiddels lanceerde een ledeninitiatief op 26 september 2020 het op een interne discussie gerichte Marxistisch Forum met de volgende oproep:
De huidige partij toont haar eigen bankroet; een totaal gebrek aan ideeën, motivatie en energie. Het is de taak van alle betrokken SP'ers om de partij van desintegratie te redden. Het Marxistisch Forum zal daarbij niet de zoveelste factie vormen - het is onze taak de etterende en dikwijls achterbakse partijstrijd uit het slop naar een hoger niveau te tillen door alle betrokken personen, organisaties en kliekjes met elkaar in contact te brengen in open debat. Daarom vragen wij alle individuen en reeds georganiseerde groepen binnen de SP die zich in willen zetten voor oprechte en principiële marxistische politiek deze oproep te steunen. [...] Samen zullen we de strijd voor principes en een vitale, daadkrachtige en waarlijk socialistische partij aangaan en de SP weer een toekomst schenken!.
Royementen
Onder de SP-leden kwam een campagne tegen de heksenjacht op gang - ondertekend door honderden, ook 'prominenten', leden. De geroyeerde Kemerink werd door ROOD tot voorzitter gekozen. Duidelijk werd dat een grondige wijziging van het partijbestuur noodzakelijk was. Daarop besloot op 29 mei 2021 het Marxistisch Platform tien leden voor het partijbestuur te kandideren met als voorzitter Tijs Hardam en bovengetekende als algemeen secretaris, Gericht op democratisering, versterking lokale infrastructuur én erkenning van de onafhankelijkheid van de jongerenorganisatie. Binnen 'no time' volgde voldoende ondersteuning voor de kandidaten.
Maar op 25 september 2021 nam de partijraad een motie aan van de afdeling Weert om zowel het Marxistisch Forum als de jongerenorganisatie ROOD als 'partij' te benoemen, en zo de partijleiding de mogelijkheid te geven leden te royeren wegens 'dubbellidmaatschap'. Een serie bijeenkomsten met onder anderen de partijvoorzitter, haar tegenkandidaat en bovengetekende stond volledig in het teken van het aanstaande royement op 26 oktober, kort voor de verkiezingen van het partijbestuur. Het betrof naast de tien kandidaat-leden, 23 anderen, vooral van ROOD met daaronder de door de afdeling Utrecht reeds gekozen lijsttrekker voor de gemeenteraadsverkiezingen. In de weken daarna werden tientallen andere leden geroyeerd, waaronder de lijsttrekker voor de verkiezingen in Rotterdam: oud-voorzitter ROOD. In deze verwikkelingen wist ROOD zich echter te hervinden in een overgang van een gesubsidieerde parlementaire naar een onafhankelijke jongerenorganisatie.
De Socialisten
Na de royementen is met de oorspronkelijke lijsttrekkers als Socialisten Utrecht en Socialisten010 aan de gemeenteraadsverkiezingen van 2022 deelgenomen. Ook in Amsterdam was er een alternatieve lijst: DSA. In alle steden bleek geen raadszetel gewonnen. Daarna werd gewerkt om deze lokale initiatieven samen te voegen: de Socialisten. De opkomst bij de eerste conferentie op 22 september 2022 in Utrecht was boven verwachting goed. De opdrachten aan het gekozen bestuur waren ambitieus en de verwachtingen als 'partij in oprichting' overdreven. Dat bleek tijdens de tweede conferentie, 13 mei 2023 in Breda. Te veel tegelijk: een socialistische organisatie vormen, een jongerenorganisatie overeind houden en een nieuwe politieke strategie ontwikkelen. Ons royement uit, of onze onvrede met, de SP betekende niet per se dat we hetzelfde voor ogen hadden. Het besluit om een jaar langer te nemen voor de opstelling van het programma was dan ook logisch.
Hoe is de organisatie nu, in oktober 2023? Ten eerste, we zijn een politieke schil rondom de jongerenorganisatie ROOD. Bij demonstraties is het 'ROOD blok' de kern, waarbij enkele oudere Socialisten-leden zich aansluiten. Ruim de helft van de kleine 400 leden is onder de 30. Ten tweede, we maken stappen. De op 13 mei 2023 gekozen programmacommissie (14 leden) werkt aan een klassiek socialistisch minimum/maximumprogramma. Het doel van het programma is om de voorwaarden te formuleren voor de machtsovername door de arbeidersklasse. En daarmee de illusie te ontkrachten dat socialisme bereikt kan worden door regeringsverantwoordelijkheid te nemen, samen met pro kapitalistische partijen.
Het partijbestuur heeft in een 'perspectieventekst' onze politieke strategie aangegeven die vooral bestaat uit de versterking van sociale bewegingen, juist door daar een onderdeel van te zijn. Daarin is gekozen voor de vakbeweging, de klimaat- en de woonbeweging. En tenslotte leggen we de nadruk op een open discussiecultuur, zowel intern als extern, ook door de regelmatige publicatie van een intern bulletin. Niet alle ervaring hebben we in huis en het aantal kameraden dat de organisatie landelijk overeind houdt, is beperkt. Het ordewoord is dus consequent: geduld.
Partij in oprichting
Waar werken we naartoe? Met het besluit tot 'partij in oprichting' hebben we voor onszelf ook voorwaarden opgelegd, zowel organisatorisch: minimaal tien stabiele afdelingen, als politiek: een substantiële werking in de verschillende sociale bewegingen. Ten aanzien van dat laatste, ons streven is om de bewegingen zelf op te bouwen en de 'methode' van eigen sub-campagnes en frontorganisaties te vermijden. De nadruk ligt dus op het versterken van de bewegingen zelf, bijvoorbeeld in de vakbeweging door bij te dragen aan de organisatie van solidariteit tussen sectoren die in actie komen.
Na drie jaar draaien in deze 'rollercoaster' is mijn conclusie: geen seconde spijt voor mijn keuzes. Zonder jongerenorganisatie heeft geen enkele politieke organisatie enige toekomst. Met lede ogen zie ik de verdere verbrokkeling van de SP aan, maar als geroyeerde is mij de kans ontnomen om daar iets aan te doen. Over de ontwikkeling van de organisatie de Socialisten ben ik reëel, maar ook optimistisch. Rond de jongerenorganisatie die zich verder ontwikkelt, kunnen ook wij vooruit. Wellicht met andere politieke krachten als delen van BIJ1 of van de SP. De toekomst voor het socialisme ligt bij de jeugd, de strijd voor het socialisme gaat voort, ondanks alles.
Wie samen met ons dit nieuwe avontuur wil aangaan: neem dan contact op met: of kijk op onze website: socialisten.org.
