Californische verpleegkundigen tegenover Schwarzenegger
Anti-vakbondsmaatregelen tegengehouden
Mark Brenner
[bewerking/vertaling Roland Siebe]
De herverkiezing van George Bush in november 2004 vierde gouverneur Arnold Schwarzenegger in 'Hollywood stijl' met een nieuwe rol. Gesteund door een torenhoge verkiezingsuitslag en wanhopige Californische Democraten, verlegde hij zijn koers verder naar rechts. Met een ondernemersgezinde agenda richtte de gouverneur zijn pijlen op de overheidsvakbonden die hij voor van alles en nog wat verantwoordelijk stelde: voor de sociale stagnatie tot de tekorten op de begroting.
Schwarzenegger kreeg echter een forse tegenwind en zag na twaalf maanden botsingen met de Californische verpleegkundigen, onderwijzers en brandweerlieden zijn aanhang gehalveerd worden en zijn voorstellen verworpen. Hoewel hij 2005 uitriep tot "het jaar van de hervormingen", strompelde de voormalige Mister Universe het jaar 2006 binnen met een gehavend zo niet geruďneerd imago van superheld.
Witte woede
De eerste stap van Schwarzenegger bestond uit de beloning van zijn verkiezingsdonoren in de gezondheidszorg door de opschorting van een moeizaam bevochten wet die de overheidsziekenhuizen en de eerste hulp klinieken meer handen aan het bed bezorgde.
De vakbond van Californische verpleegkundigen (CNA) reageerde woedend op deze aanval en keerde zich tegen de geest van Florence Nightengale die nog steeds de gezondheidszorg en de Democratische Partij beheerste. Fanatiek werd de strijd met de gouverneur aangegaan. Binnen een paar weken demonstreerden in Sacramento duizenden verpleegkundigen voor de verdediging van een fatsoenlijke personeelsbezetting. Tegelijkertijd openden de leden van de CNA de jacht op Schwarzenegger tijdens openbare bijeenkomsten. De toestand escaleerde in december 2004, toen de gouverneur op een vrouwenconferentie een groep protesterende verpleegkundigen belachelijk maakte. Hij riep de tienduizend aanwezigen op de joelende verpleegsters te negeren, omdat zij slechts voor hun eigen belang opkwamen en boos waren vanwege de schop onder hun kont die ze van hem regelmatig kregen.
Deze uitspraken veroorzaakten een storm van protest in de media, waarin Schwarzenegger tegenover de meestal vrouwelijke verpleegkundigen werd geplaatst die onverdroten hun acties voortzetten. Tam Nguyen, een verpleegkundige van het Irvine Medisch Centrum, gaf het volgende commentaar: "Wij waren de eerste groep die zich opstelde tegenover de gouverneur, gingen de straat op en toonden leiderschap. Als resultaat kregen we bijval van het publiek en de vakbonden van de onderwijzers en de brandweerlieden."
Geheel onbedoeld versterkte Schwarzenegger de positie van de verpleegkundigen door de brandweer en ander overheidspersoneel in januari 2005 tegen zich in het harnas te jagen met voorstellen tot privatisering van hun pensioensysteem. Een ingreep die ook tot gevolg zou hebben dat het nabestaandenpensioen verdween van tijdens het werk omgekomen politieagenten en brandweerlieden. Een maand later deelde hij een dreun uit aan de onderwijzers door zijn vaak herhaalde belofte in te trekken de onderwijsbegroting met meer dan twee miljard dollar aan te vullen.
Bondgenootschap
Maart vorig jaar bundelden verschillende grote ambtenarenbonden hun krachten in de Alliantie voor een Beter Californië. In bijna dagelijkse protesten voerden verpleegkundigen actie op straat samen met agenten, onderwijzers en brandweerlieden. Eén daarvan trof een bijeenkomst om fondsen voor Schwarzenegger te werven. De actievoerders omsingelden het Four Seasons Hotel in San Francisco en blokkeerden een half uur lang het verkeer. "Het was fantastisch", zei Linda Ray, een verpleegster in een overheidsziekenhuis. "Toen ze onze ring om het hotel zagen, draaiden de gasten - hoge hakken en bontjassen - om en namen een andere weg. Schwarzenegger moest drie uur eerder het hotel in sluipen om nog binnen te kunnen komen." De bonden organiseerden ook protesten in Los Angeles en Sacramento en brachten tienduizenden activisten op de been.
Deze brede mobilisatie op straat en in de media dwong Schwarzenegger af te zien van zijn aanvallen op het pensioensysteem. Daarnaast willigde de rechter de eis van de CNA in tot herinvoering van de wet die de personeelsbezetting aan het bed verbeterde. Maar in plaats van te wijken, koos de gouverneur voor het offensief. Hij schreef voor november 2005 een speciale stemming uit over vier voorstellen, waarvan er twee uitgesproken tegen de vakbonden gericht waren. Het eerste ging over de verlenging van de proeftijd voor onderwijzers van twee tot vijf jaar, waardoor hun ontslag - om welke reden dan ook, of zelfs zonder reden - vergemakkelijkt werd. Het tweede voorstel eiste van de ambtenarenvakbonden jaarlijks een schriftelijke toestemming te houden over het gebruik van de contributies voor politieke doelen.
Om deze voorstellen te bestrijden, stelden de Californische bonden het ongekend hoge bedrag van meer dan honderd miljoen dollar beschikbaar. De Onderwijzersassociatie zorgde met ruim 53 miljoen voor het leeuwendeel. Daarmee konden onder meer 24 televisiespots en ontelbare radioboodschappen gefinancierd worden. Toen de dag van de stemming naderde, organiseerde de Onderwijzersassociatie met tienduizend mensen plaatselijke deur tot deur bezoeken en telefonades door de gehele staat om de kiezers te overtuigen van de verwerpelijkheid van de plannen van Schwarzenegger.
Temidden van al deze activiteiten stal het optreden van de verpleegkundigen de show. Overal waar de gouverneur verscheen, van Washington tot Wall Street, zij waren present. De CNA achtervolgde Schwarzenegger zelfs bij een fondswervingconcert van de Rolling Stones in Boston's Fenway Park, waar een kaartje honderdduizend dollar kostte. "De bezoekers herkenden ons direct en waren op de hoogte van onze kwestie", zei Nguyen die deelnam aan de schaduwactie in Boston.
De verpleegkundigen wisten niet van opgeven en organiseerden in twaalf maanden meer dan honderd protestacties. Met deze inspanningen smeedden ze een bondgenootschap tussen vakbondsleden en het publiek. Met als resultaat dat 8 november 2005 de vier voorstellen werden weggestemd.
Volgende ronde
"Het beste dat Schwarzenegger ooit gedaan heeft, was ons samen te brengen in een nieuwe eenheid", vertelde Marlene Mattoon, voorzitter van de Onderwijzersassociatie in San Jose op de avond van Schwarzeneggers nederlaag. Inderdaad was het schrikbeeld van de aanval op de vakbonden in de voorstellen van Schwarzenegger zo sterk dat het de splitsing in de AFL-CIO van afgelopen zomer oversteeg. Door de Alliantie voor een Beter Californie kwam de landelijke vakcentrale AFL-CIO tot samenwerking met haar voormalige opponenten in de dienstenbond SEIU. "Aan de basis en met name in de lokale comités waren we verenigd om Schwarzenegger te weerstaan", vulde Craig Merrilees, afdelingsvoorzitter van de ambtenarenbond AFSCME, aan. "We stonden een beschadiging van de vakbeweging niet toe zoals die tijdens de splitsing aan de top gebeurd was."
De bereikte eenheid zal op de proef worden gesteld, wanneer Schwarzenegger die herkozen wil worden, de vakbonden probeert te paaien met voorstellen voor een minimumloon en hogere overheidsuitgaven. Deze vrijgevigheid in het verkiezingsjaar kan sommige bonden ervan weerhouden een nieuwe confrontatie met Schwarzenegger aan te gaan. Anderen echter, in het bijzonder de verpleegkundigen, zijn voorbereid op een nieuw gevecht. Ze richten hun blik op grondige hervormingen van bijvoorbeeld de publieke financiering van verkiezingen en de geprivatiseerde gezondheidszorg.
Uit: Labor Notes, februari 2006
|