Verbreding van doorslaggevend belang in nieuwe actiefase schoonmaaksector Steun schoonmakers met daden Herre de Vries De schoonmakers gaan door met hun acties. Maandagnacht 22 maart liep de laatste onderhandelingsronde tussen FNV Bondgenoten en OSB (werkgeversorganisatie) stuk. Bestuurder Ron Meyer zei dat het een langdurig conflict wordt dat verbreding vraagt, een gevecht over alle rondes. Hoe krijgt deze verbreding vorm, is dat nog op tijd? Na vijf maanden actie staat er veel op het spel en eerdere steun leek niet verder te gaan dan woorden. De afgelopen maanden waren er diverse stakingsdagen, verstoorden schoonmakers een bijeenkomst van de werkgeversorganisatie en bezochten ze opdracht- en werkgeverskantoren die ze soms bezetten (zie extra 140). Vorige week nog verbleven honderden schoonmakers zes dagen lang op Utrecht Centraal om hun eisen kracht bij te zetten. Ze eisen 4 procent loonsverhoging over twee jaar, een reiskostenvergoeding, een betere behandeling van zieken en de mogelijkheid in werktijd de Nederlandse taal te leren. De loonsverhoging bleek tijdens de laatste onderhandelingen het grote twistpunt. Een klinkende overwinning van de schoonmakers wordt naarmate de strijd langer duurt, steeds noodzakelijker. Ze stellen hoe langer hoe meer in de waagschaal en dat moet uitbetaald worden. De tot nu toe gevaren koers geeft niet altijd het vertrouwen dat die overwinning ook zal worden behaald. Stakingsbrekers De schoonmakers bij de Nederlandse Spoorwegen gingen voorop in de strijd en staakten langdurig tegen de slechte arbeidsvoorwaarden van werkgever CSU en het gierige 'inkoopbeleid' van de NS. De laatste weigeren de eisen in te willigen, maar willen wel de stations schoonhouden. Daarvoor rukten de NS enkele weken geleden andere schoonmakers aan om de staking te breken. FNV Bondgenoten klaagde hierover en liet de Arbeidsinspectie inzetten die twee 'illegale' Ghanezen arresteerde. Schoonmaakbedrijf CSU greep de arrestatie en de opgelegde boete aan om alle werknemers bij Amsterdam CS te verplichten zich op het Amsterdamse hoofdkantoor van CSU te legitimeren. Een schijnmaatregel, slechts bedoeld om de schoonmakers verder onder druk te zetten en een scheidslijn tussen legaal en illegaal aan te brengen. De schoonmakers zitten in een uiterst kwetsbare positie, daarom is het zo belangrijk dat hun eisen worden ingewilligd. Tijdens de staking gaan ze er financieel op achteruit en daarom is het goed te begrijpen dat niet iedereen staken kan, zeker niet langdurig. De meest kwetsbaren binnen zo'n groep zijn dan de arbeiders zonder papieren (de 'illegalen'). Als de Arbeidsinspectie wordt ingeschakeld, zullen haar inspecteurs ook zeker toezien op de Wet Arbeid Vreemdelingen en niet alleen controleren of de staking wordt gebroken. Dan is ook de politie partij, terwijl diezelfde politie bijvoorbeeld een eerdere manifestatie van schoonmakers op Schiphol verbande naar een afgelegen gebied, ver weg van de reizigers. Een actie ook waarbij het arrestatieteam in burger de gore moed had zich, gehesen in de uitgedeelde FNV-hesjes, in en rond de groep te begeven. De Arbeidsinspectie en de politie zijn verkeerde bondgenoten in de strijd. Nieuwe scheidslijn Dat het breken van de staking op afkeuring stuit en er tegen opgetreden wordt, is noodzakelijk voor het boeken van een overwinning. Maar als de vakbond spreekt van verbreding, moet ze ook onder de schoonmakers zelf zorgen dat de solidariteit zo breed mogelijk kan worden, dat de gezamenlijke belangen onderkend worden. Die belangen zijn in de kern voor de stakers en de stakingsbrekers hetzelfde. De keuze vóór de staking zou door de vakbond bevorderd en vergemakkelijkt moeten worden. De reactie van FNV Bondgenoten op de stakingsbrekers was echter op zijn zachtst gezegd weinig doordacht. De bond heeft een nieuwe scheidslijn laten ontstaan, namelijk tussen legaal en illegaal. Dit verzwakt de positie van alle schoonmakers. Een succesje voor de werkgevers. Laat de stakende arbeiders zichtbaarder op de werkplek actievoeren. Zorg voor contact met de reizigers en ga de confrontatie met de stakingsbrekers aan. Probeer de niet stakende collega's te overtuigen van het belang van de acties en als dat niet mogelijk is, blokkeer dan de toegang tot het werk. Een werkplek waar gestaakt wordt, kan niet 'onbeheerd' blijven en eist verdediging. Gelukkig riep FNV Bondgenoten nog wel haar leden op zich niet te melden bij CSU. Maar een uitgesprokener en beter afgewogen standpunt in deze kwestie komt de solidariteit ten goede. Verbreding Voorkomen moet worden dat de schoonmakers in een isolement raken. Kritiek op de schoonmakers is niet voldoende, actieve solidariteit van andere bonden en meer op het publiek gerichte acties kunnen van doorslaggevend belang zijn. Laat de stemming zich niet tegen de schoonmakers keren. Tot nu toe is de solidariteit vanuit de andere bonden slechts in woorden geuit, een bureaucratisch ritueel waarbij een bestuurder achteloos het akkoord geeft aan het zoveelste persberichtje. Met het mislopen van de onderhandelingen zal zich een lange periode van acties aandienen. Het wordt nu hoog tijd de vrijblijvendheid te laten varen en de daad bij het woord te voegen. Het federatiebestuur moet onvoorwaardelijk en in actieve vorm de kant van de schoonmakers kiezen. Organiseer een solidariteitsdemonstratie waarvoor binnen alle bonden wordt gemobiliseerd, zet een handtekeningenactie in gang en richt steuncomités op. Vanuit de verschillende bonden kunnen creatieve solidariteitsacties gevoerd worden. Laat bijvoorbeeld de conducteurs en machinisten zich bij de actie aansluiten door twee uur per dag de treinen stil te zetten om de perrons te vegen. Of verzin iets anders waardoor de schoonmaakstaking dieper in het dagelijks leven doordringt en harder op de opdracht- en werkgevers ingrijpt. De eisen van de schoonmakers moeten worden ingewilligd. Ze hebben het nodig en ze verdienen het. En laat dan deze strijd pas het begin zijn van een periode waarin schoonmakers en andere ondergeschoven beroepsgroepen zich vrij vechten en steeds meer rechten toe-eigenen. Een overwinning voor de schoonmakers is een overwinning voor ons allemaal.