Een verzetsdaad die niets aan betekenis heeft ingeboet
Zeventig jaar na Februaristaking
Harry Peer
Op vrijdag 25 februari jongstleden herdachten velen bij de Dokwerker op het Jonas Daniël Meijerplein dat zeventig jaar geleden Amsterdamse arbeid(st)ers, aangezet door de CPN, staakten uit protest tegen het wegvoeren van hun Joodse landgenoten. De staking breidde zich al gauw uit tot omliggende plaatsen als Zaandam, Haarlem, Bussum, Weesp, Velsen, Hilversum, Muiden en Utrecht.
Na het luiden van de klokken van de Zuiderkerk en de Mozes en Aäronkerk begon het defilé langs de Dokwerker. Allerlei evenementen begeleidden dit jaar de herdenking. In het Stadsarchief De Bazel werd als onderdeel van de "Canon van Amsterdam" op zondagmiddag 20 februari een canongesprek gehouden over de Februaristaking.
In Theater van 't Woord van de Openbare Bibliotheek werd op donderdagavond 24 februari de theatrale vertelling STAAKT opgevoerd. Voorafgaand aan het defilé organiseerde de AbvaKabo een bijeenkomst voor het gemeentepersoneel in de Boekmanzaal van het Stadhuis.
Samen rooien
Het ligt voor de hand dat zoveel jaren later nog maar weinig mensen aanwezig zijn die daadwerkelijk zelf aan de staking in 1941 hebben deelgenomen. De herdenkingen zelf zijn onderwerp van geschiedschrijving geworden. De Koude Oorlog en verwikkelingen in de CPN hebben het een soms pijnlijk karakter gegeven. Overeind blijft de grootse inzet van de stakers die hun leven gaven. De verontwaardiging over de behandeling van de joden was groot. Uit het boek van Annet Mooij zijn bij mij de laatste woorden blijven hangen van een arbeider aan zijn vrouw op de ochtend van de 25ste februari 1941: "Nu is het genoeg geweest".
Het organiserend comité benadrukt de actuele betekenis van de herdenking. Een citaat:
"Zeventig jaar later heeft deze verzetsdaad nog niets aan betekenis ingeboet. Velen beseffen dat discriminatie en het tegen elkaar opzetten van bevolkingsgroepen tot ontwrichting van de samenleving leidt. Als racisme en onverdraagzaamheid de kop opsteken, is waakzaamheid geboden. Juist in de huidige tijd is daarom de houding van overheden en burgers van groot belang. Om te kunnen leven in vrijheid is - ondanks verschillen in geloof, politieke overtuiging, afkomst en seksuele geaardheid - respect voor elkaar en elkaars opvattingen nodig. Vooroordelen moeten niet gevoed worden, maar tegengegaan. We moeten het samen rooien in dit land en daarvoor is de inzet van alle mensen hard nodig."
|