Drie dagen discussie op een oud aardappelveld in Appelscha Anarchistische Pinksterlanddagen 2012 Herre de Vries Het pinksterweekend op een smal voormalig aardappelveld in Appeslcha. Zo'n zeshonderd mensen bevolken een klein kampeerterrein dat sinds 1933 in zelfbeheer is. Vanaf vrijdagmiddag stroomt het vol. Zaterdag en zondag volgt het overgrote deel van de kampeerders workshops, lezingen en discussies die tegelijkertijd op drie verschillende locaties plaatsvinden. Een ander deel zal gezien het mooie weer ook de benen nemen om te zwemmen, te wandelen en te fietsen in de omgeving. In de huidige dorpsstructuur is te zien hoe het oude Appelscha, met zijn brink, van boerendorp met gemeenschappelijke gronden halverwege de negentiende eeuw veranderde in destijds een sloppendorp langs het verveningskanaal. De veenarbeiders waren veelal met de verveningen meegereisd vanuit de Friese wouden. Heftige veenstakingen en oproeren volgden. Het socialisme en later het vrij-socialisme kregen er veel aanhangers. Toen de vrije socialisten en anarchisten in de jaren dertig moeite kregen om een stuk grond te huren voor hun jaarlijkse pinkstermobilisatie, werd door een aantal vermogende kameraden een voormalig aardappelveld langs de bosrand van Appelscha gekocht. Dat was 1933. De vrije socialisten in de regio waren overwegend Domela aanhangers en hun terrein werd daarom niet alleen vrij-socialistisch, maar ook antimilitaristisch en alcoholvrij en kreeg de naam Tot Vrijheidsbezinning. De afgelopen 79 jaar hebben vele generaties anarchisten en vrije socialisten het terrein bezocht. Ze koesterden daar de eigen tradities, maar betwistten die ook. Nu vinden elk jaar met Pinksteren zeker tussen de vier- en zeshonderd mensen de weg naar Appelscha, voor wat is gaan heten de Pinksterlanddagen. Het is een ontmoeting van vrije geesten, zich al of niet zelf anarchist noemend, die op één of andere manier betrokken zijn bij een beweging bestaande uit horizontaal, niet hiërarchisch georganiseerde actiegroepen (rondom thema's), landelijke organisaties, gekraakte of anderszins in zelfbeheer genomen ruimtes waar geëxperimenteerd wordt met andere vormen van samenleven en samenwerken. Hoewel ik voor werk een jaar in Rome zit en aldaar op verkenning in linkse en anarchistische kringen ben, reisde ik toch naar Nederland af om samen met mijn Amsterdamse kameraden bij te dragen aan de PL, zoals de Pinksterlanddagen in het kort heten. Een levendige boel De bezoekers konden meedoen aan een gevarieerd programma van ruim dertig discussies, lezingen en workshops. 's Avonds waren er bands, films en documentaires. Voor de jonge kinderen was er een programma waarin onder het motto ToysReuse werd gewerkt en gespeeld met het hergebruik van materiaal, oftewel 'spelen met troep'. Wie zich dan toch nog mocht vervelen, kon zich inroosteren voor een bardienst in de kantine of het schoonmaken van de wc's. Een greep uit het programma: De Zweedse feministe Kajsa Ekis Ekman nam onomwonden stelling tegen prostitutie door de mythes over dit fenomeen door te prikken en daarmee de rechtvaardiging ervan weg te nemen. Uitgangspunt was het boek dat zij hierover schreef "Varat och varan". Helaas ben ik zelf niet bij de discussie geweest. Op basis van de reacties achteraf moet het een levendige boel geweest zijn, waarover duidelijk nog niet alles gezegd was toen de tijd voorbij was. Menigeen sprak er die zaterdag tijdens het avondeten nog over. Aseed sprak over het recht van mensen op gezond en cultureel passend voedsel, geproduceerd op ecologisch verantwoorde en duurzame wijze in een voedsel- en landbouwsysteem dat door henzelf wordt vormgegeven. Er was een groep vluchtelingen afkomstig van het net ontruimde tentenkamp bij Asiel Zoekerscentrum (AZC) Ter Apel. Zij kampeerden daar de afgelopen maanden, omdat ze hun basale mensenrechten erkend willen hebben en hun asielverzoek ingewilligd. Zij spraken over hun situatie, ervaringen en de strijd die ze met ondersteuning van actiegroepen uit het land gevoerd hebben en willen voortzetten. De Amsterdamse arrestantengroep organiseerde een quiz over de rechten als je opgepakt wordt. "Als je denkt dat je alles al over het thema weet, is dit je kans om te scoren, tijdens de Grote Arrestantengroep Popquiz! Mag een straatcoach wel of niet om je i.d. vragen?" Poolse arbeiders Wim Baltussen, bestuurder bij FNV Bondgenoten, vertelde op een verfrissende manier over de strijd tegen de uitbuiting van Poolse arbeiders. In de huidige discussie over de Nieuwe Vakbeweging waar in de reguliere media vaak grote namen naar voren komen, is het heerlijk te horen hoe een individuele FNV-bestuurder in de land- en tuinbouw een eigen koers heeft uitgestippeld. Hij is de afgelopen jaren door zijn directe contacten met Poolse arbeiders en een wellicht af en toe wat onconventionele aanpak, in staat geweest zowel in individuele als ook in collectieve gevallen samen met de getroffen Poolse arbeiders hun problemen op te lossen. Wim vertelde een verhaal doorspekt met smeuïge anekdotes. Onder andere aan de hand van de ervaringen bij een staking van aardbeienpluksters, legde hij uit wat de situatie is waarin veel arbeiders verkeren en met welke methodes ze daar tegen gestreden hebben. De arbeiders worden hier met mooie vooruitzichten heen gehaald, maar komen vervolgens bij telers terecht die ze aan alle kanten uitknijpen. Een lijstje: belemmering van de vrijheid van bewegen, onmenselijk lange dagen tegen laag stukloon, fysieke intimidatie, niet uitbetalen van loon, ontbreken van ziektekostenverzekering, slechte huisvesting … De telers manipuleren de administratie zo dat het voor de buitenwereld, waaronder bijvoorbeeld de arbeidsinspectie, lijkt alsof het in orde is. Omdat de telers bereid zijn veel geld te steken in hun juridische verdediging, is de arbeidsinspectie vaak jaren onder de pannen om bedrijven waar na veel voorbereiding invallen zijn gedaan, via de rechter te kunnen aanpakken. Directe actie daarentegen zorgt wel voor snelle oplossingen. De telers zijn simpelweg niet in staat onstuimig werkvolk in de hand te houden en als daarbij hun productie in de soep draait, hebben ze een probleem en worden ze inschikkelijker. No TAV Ook spraken twee Italiaanse kameraden, actief in de No-TAV beweging. Tijdens mijn verblijf heb ik aan een aantal demonstraties tegen de TAV (treno alta velocità, hoge snelheidstrein) meegedaan en dit onderwerp had dan ook mijn bijzondere interesse. In het noordwesten van Italië, in Val di Susa, wordt gewerkt aan de bouw van een stuk hogesnelheidslijn. Het gaat om het traject tussen Lyon en Turijn dat onderdeel is van een hogesnelheidslijn die van Lissabon uiteindelijk in Kiev, de Oekraïne, moet uitkomen. Over het 'oude' spoor in de vallei rijdt al een ander type snelle trein, de TGV. En ook de snelweg tussen Lyon en Turijn, die in 2005 gereed kwam, loopt door Val di Susa. Desondanks houdt de Italiaanse regering echter stug vast aan de begin jaren negentig ontwikkelde plannen voor de TAV. De TAV-lijn wordt als overbodig beschouwd. De valleibewoners vinden dat er nu wel voldoende gebouwd is. De rustige vallei met veel landbouw is in de laatste twintig jaar door de komst van TGV, de snelweg en fabrieken verregaand geïndustrialiseerd. Al die projecten werden aangekondigd als ontwikkelingsprojecten en een vooruitgang voor de vallei die meer en nieuwe werkgelegenheid zouden brengen. Dat is echter niet gebeurd. Daarbij moet voor de nieuwe spoorlijn een tunnel van 54 kilometer door een bergketen van de Alpen geboord worden die vol zit met uranium en asbest. Dit zal vrijkomen bij de werkzaamheden, de vallei vervuilen en de gezondheid van de bewoners in gevaar brengen. De eerste acties tegen de TAV dateren al van 1993. Na een aanvankelijk turbulent begin, volgden jaren van vruchteloos politiek lobbywerk. In reactie op een petitie van de bewoners noemde het Europees Parlement het een Italiaanse aangelegenheid en de Italiaanse regering heeft er, net als op verzoeken van de burgemeesters, nooit op willen reageren. In 2005 kreeg Val di Susa ineens internationale aandacht, toen de bewoners vanuit hun dorpen samen met de burgemeesters de vallei introkken om de politie en het leger weg te jagen. Dat lukte. Daarna werd het weer stil, maar de strijd is onverminderd doorgegaan. De zeer brede No TAV-beweging verenigt allerlei groepen uit de maatschappij, van anarchisten tot katholieken. De afgelopen jaren heeft de beweging een verandering doorgemaakt. De strijd tegen de TAV keerde zich steeds meer tegen de megalomane, kapitalistische ontwikkelingsprojecten die niet alleen in Val di Susa moeten worden tegengehouden, maar ook elders. Onder het mom "No TAV is overal" ontstonden in heel Italië No TAVgroepen. Wat is er de afgelopen tijd gebeurd? De Italiaanse kameraden, waarvan één bewoner is van de vallei vertelden over de gebeurtenissen van het afgelopen jaar met als tragisch dieptepunt het bijna dodelijke ongeluk van de ecologisch boer en anarchist, Luca. Twee dagen na een vreedzame zeventigduizend mensen tellende demonstratie, werd op maandag 27 februari begonnen met de gewelddadige ontruiming van het actiekamp en de onteigening van de landbouwgronden langs het traject. Luca woont al zijn hele leven in de vallei en ook een deel van zijn gronden moesten worden onteigend. Hij probeerde aan de politie te ontkomen. Een agent bleef hem ook nog achtervolgen toen hij in een elektriciteitsmast klom. Hij moest hoger en hoger en kwam in het elektrisch geladen veld rondom de draden, kreeg een schok van vele duizenden volts en viel 15 meter naar beneden. Wonder boven wonder overleefde hij dit. De twee kameraden waren zichtbaar geëmotioneerd, ze hadden het namelijk van dichtbij zien gebeuren. Terwijl in Italië ziekenhuizen moeten sluiten en scholen bezuinigen, worden mensen minder en minder enthousiast over de vasthoudendheid waarmee de regering Monti dit project wil doorzetten. Met de recente aardbeving wordt dit verkwisten van gelden alleen maar wranger. Binnenkort begint weer een actiekamp dat de hele zomer zal duren. Laten we dat met zijn allen tot een succes maken. Toen ik maandagochtend meehielp de boel op te breken en op te ruimen, was ik weer een waardevolle ervaring rijker. Drie dagen bijeen met een kleine 600 verwante vrije geesten op zo’n klein stukje grond om met elkaar gedachten en ervaringen uit te wisselen. Appelscha, het kampeerterrein Tot Vrijheidsbezinning is daarmee denk ik uniek in Europa. Meer informatie over de Pinksterlanddagen: www.pinksterlanddagen.nl/ Over No TAV in het Nederlands: www.pinksterlanddagen.nl/2012/no-tav/ Over No TAV in het Engels ( helaas is dit deel van de site verouderd): www.ambientevalsusa.it/main_english.htm Zeer actueel, maar helaas in het Italiaans zijn: www.notav.eu/ en www.notav.info/