Het is een gedicht over twee gewone mensen en wat zij ervaren hebben in een roerige tijd. In het fragment wordt vooral de positie van de 'proletarische vrouw' belicht. Het zou actueel zijn om zo'n honderd jaar later de eis voor de achturendag te vervangen door de eis voor (de herverdeling van) werk. Het Klein Heldendicht is een episch gedicht geschreven in 1906 en opgedragen aan de nagedachtenis van Karl Marx, met als motto "Hoe de vrijheid wordt, de slavernij verbleekt".
Hier een fragment.
"Tijd is noodig, een stukje van de tijd.
Wij moeten 's avonds in dat stukje tijds,
Geroofd van het kapitaal, in ons hoekje
Gaan zitten en studeeren wat toch is
De maatschappij en haar groote lichaam.
Wij moeten met gedachten in de hoeken,
Waar gewerkt wordt, dringen en evenals
Met 't lijf des daags het kapitaal, zoo 's avonds
Met onz' gedachten nog eens 't kapitaal
Maken, met ons begrip. Gij moet d'oorzaken
Der proletariërs ellende doorvroên -
De voorwaarden van bevrijding
Naspeuren en als vrouwen doorzoeken
Hoe gij dubbel slaaf zijt, arbeidster-vrouw!
Daarom de achturendag!
Gij moet den politieken strijd doorgronden tot
Zijn bodem, onder zijn diepsten bodem.
Gij moet inzien hoe gij met u allen,
Hoe wij met ons allen tot ééne macht
Moeten worden, zooals de lucht daarginds
Één is. Wij moeten inzien hoe de strijd
Niet in het vak slechts, maar tegen den Staat
Gevoerd moet worden, dat wij als een storm
Kunnen worden, als wij in diepe lucht,
Organisatie, alle vrouw saambrengen.
Daarom acht uur.
O komt vogels, komt breede schare van
Zwaluwen, heft u op en komt met ons
Te zamen de deinzende diepte in
Der toekomst. Komt vrouwen, komt zusters,
Verheft u uit deez' tijd naar de toekomst.
Uw blanke en bruine kleuren, uw cirkels
En massa's die daar staat, o komt, o komt!
Wie is de toekomst zoozeer als gij, vrouwen?
Te zamen met den man willen wij vrouwen
Ten strijde trekken tegen 't kapitaal.
Te zamen met den man willen we onze scharen
Helkleurig opschiên doennaar d'hooge burcht.
Ziet gij hoe daarginds hoog in het zonlicht
Het denkbeeld van het socialisme staat?
Welnu -
Wij eischen den achturendag omdat
Alleen een geestelijk en zedelijk,
Lichamelijk en zielssterk proletaarjaat
Het socialisme timmren kan met daden."