Ledenvergadering Abvakabo FNV in Amsterdam Een lange en leerzame vakbondsavond Rob Gerretsen Op dinsdagavond 29 april 2014 was er een vergadering van de afdeling Amsterdam van de Abvakabo FNV. Dat was in meerdere opzichten een leerzame avond voor wie iets meer wil weten over 'de toestand' van de Nederlandse vakbeweging. Geen reden voor groot optimisme, dat kan ik vast wel verklappen. Het actieve afdelingsbestuur - onder leiding van onder anderen Guus Duppen en Ger Geldhof - had zo'n 33.000 uitnodigingen verstuurd aan de leden voor deze bijeenkomst. Daarvan kwamen er 35 opdagen (vooral ouderen), ongeveer één op de duizend dus! (plus een bestuurder). Dat is al een eerste veeg teken: een passieve achterban. Fusie naar 'nieuwe FNV' Het was toch bepaald geen onbelangrijk onderwerp dat op de agenda stond: een discussie over het wel of niet opgaan van de Abvakabo in een gefuseerde 'nieuwe' FNV per 1 januari 2015. We hadden een gestructureerde en geanimeerde discussie aan de hand van een tekst van het landelijk bestuur van de Abvakabo (met de typisch bureaucratische titel "Tussentijdse weging criteria voor besluit aankondiging voornemen tot fusie") en een hele serie amendementen die het afdelingsbestuur tijdens een paar dagen op de hei geformuleerd had. Op 27 mei aanstaande houdt de Abvakabo een congres, want de bond moet namelijk een half jaar voor een eventuele fusie een 'voornemen tot fusie' publiceren. In oktober van dit jaar organiseert de bond dan nog een congres om een echt besluit over wel of niet fuseren (en dus het opheffen van de Abvakabo) te nemen. De tekst van het landelijke bondsbestuur is vanzelfsprekend nogal arrogant en positief over hoe het nu gaat met de ontwikkeling van de 'nieuwe' vakbeweging. De amendementen van het afdelingsbestuur (op de vergadering door de aanwezige leden overgenomen) zijn aanzienlijk negatiever. De lijn ervan is dat allerlei teksten leuk zijn, maar dat de praktijk van de vakbeweging er heel anders en veel beroerder uitziet. De strekking van de amendementen komt neer op het streven naar uitstel van de fusie, totdat eerst een aantal zaken binnen de FNV aanzienlijk verbeterd is. Het schijnt dat FNV Kiem al pleit voor een uitstel van een half jaar. De amendementen bieden ook veel concrete aanbevelingen en suggesties om het functioneren van de FNV democratischer, transparanter en strijdbaarder te maken. Oude politiek De wegingscriteria van de bond (en dus van de amendementen) gaan over de pijlers die eerder door de bondsraad waren vastgesteld: Democratie - activerend vakbondswerk - solidair - financieel. Ik zal ze niet allemaal bespreken, maar een paar opvallende zaken eruit halen. De discussie over democratie ging veel (te veel) over het functioneren van het nieuwe Ledenparlement (LP) met 108 leden. In Amsterdam bestaat er nog een maandelijkse ledenraad om de mensen van het LP te voeden en te controleren. De afdeling constateert nog heel veel problemen, waaronder teveel onervaren mensen als lid van het LP, maar vooral veel te weinig tijd en faciliteiten om discussies en besluitvorming voor te bereiden. Zo is het besluit over het belangrijke Sociaal Akkoord onder absurde tijdsdruk tot stand gekomen. Verder is er veel te weinig tijd (en georganiseerde druk en middelen) voor de leden van het LP om gestructureerd overleg te hebben met hun achterbannen (en voor de opbouw daarvan). Daarnaast zijn er problemen met de samenstelling van het FNV-bestuur en met het grote gebrek aan transparantie en mogelijkheden voor controle op diens doen en laten. Eén van de suggesties van de afdeling is: "Zorg ervoor dat er een werkende structuur komt die de achterban (snel) kan organiseren, zodanig dat op dergelijke cruciale momenten door de LP leden de achterban kan worden geraadpleegd." Verder zijn er meer aanbevelingen voor kadervorming en voor het versterken van de sectoren en lokale netwerken. Veel vertrouwen in het bestuur is er niet: "Bij de werkelijk belangrijke zaken gedraagt het FNV bestuur zich nog als ware het de 'oude politiek' en worden alle trucs gebruikt om besluitvorming naar de hand te zetten. Als voorbeeld het Sociaal Akkoord: in achterkamertjes uitonderhandeld en in anderhalve dag door het besluitvormingstraject gejaagd! Een eerdere motie van het Ledenparlement dat hoogte en duur van de WW niet mochten worden aangetast, werd gewoon genegeerd." Smalle discussie ‘Organising’ kan één van de goede middelen zijn voor 'activerend vakbondswerk', maar dat staat nog in de kinderschoenen, is niet voldoende geborgd en ontwikkeld. Een probleem is ook dat de organisers soms wel hun best doen om acties te organiseren (bijvoorbeeld in de zorg), maar dan zich weer veel te snel terugtrekken, terwijl het er juist op aan komt om vaste draaiende bedrijfsledengroepen op te bouwen en netwerken van bedrijfsledengroepen te organiseren en kaders op te leiden. Dat vereist meer tijd en inspanning. Anders zakt de boel makkelijk weer in elkaar of hebben directies en managers alle vrijheid voor repressie. Het lijkt mij heel positief dat de afdeling Amsterdam de amendementen (en bijbehorende aanbevelingen) heeft aangenomen en dat onze delegatie die gaat verdedigen op de congressen van de bond. Het gaat immers om zeer belangrijke zaken voor de toekomst van de vakbeweging. Tegelijk moeten we constateren dat deze discussie ook over vele zaken niet gaat. Waarover het dus wel zou moeten gaan: massawerkloosheid, flexibilisering, pensioenen, uitkeringen, armoede, looneisen, racisme, vrouwendiscriminatie, actievormen, internationale vakbondsnetwerken, strijd voor verkorting van de werktijd met behoud van loon, scheppen van sociale werkgelegenheid, renationalisatie van bedrijven en diensten, enzovoort. Ook met interne discussies - hoe noodzakelijk ook - breken we niet door de malaise van de vakbeweging heen. 'Ouderwets' vakbondswerk aan de basis is nodig, opbouw van kadergroepen, bredere en radicalere acties, netwerken van kritische kaderleden binnen de vakbeweging, internationale netwerken, echt actieve afdelingsstructuren, enzovoort.