Brochure Grenzeloos, De vakbond terug aan de leden FNV in beweging – hobbelend Hans Boot Een zestal op de site van Grenzeloos, 2014, uitgebrachte interviews over de 'nieuwe vakbeweging' is, voorzien van een inleiding, samengevoegd in een brochure van 34 pagina's. Aan het woord komen leden van FNV Bondgenoten en AbvaKabo FNV met onbezoldigde, gekozen posities in bondsraden, nieuwe netwerken, algemeen FNV-bestuur en (vijf van de zes) in het Ledenparlement. De brochure is gesierd met de uitdagende titel "De vakbond terug aan de leden". Uitdagend, omdat de 'moderne' Nederlandse vakbeweging, met tijdelijke en sectorale uitzonderingen, in haar meer dan een eeuw geschiedenis juist te typeren is als 'voor de leden, in plaats van door de leden'. 'Terug' wijst dan ook eerder op een historische breuk dan een herstel van een ooit bestaande situatie. Meer tekenend zou dan ook de prachtige vondst Kloofdichters zijn, de groep die in 2010 de afstand tussen top en basis in de Abvakabo deed slinken. Hoop Dit derde Grenzeloos Geschrift over de Nederlandse vakbeweging - 2011: "Vakbondswerk aan de basis" en 2013: "De strijd voor een echt nieuwe vakbeweging" - richt zich op de aan de gang zijnde "omvorming" naar een ongedeelde FNV. De toegejuichte fusie, waarin de macht ligt bij de in sectoren georganiseerde leden. Een proces dat interessant en belangrijk genoemd wordt, maar "nog verre van afgerond". En daarmee is de strekking van de brochure aardig getypeerd: met meer wensen dan kritiek, vol hoop en optimisme, maar "geen gemakkelijke opgave" op een weg met "veel hobbels". Ter illustratie een uitspraak uit elk van de interviews die in lengte variëren van drie tot elf pagina's. * Over een nieuwe en kritische nota over 'Europa': "Vroeger werden dit soort nota's geschreven door beleidsmedewerkers en bediscussieerd door bestuurders en werden er enkele kaderleden bij betrokken. Nu is de nota twee keer in het ledenparlement besproken en is een aantal leden van het parlement, met name uit de commissie internationale zaken, heel actief bezig geweest met het schrijven van amendementen. Het ledenparlement heeft een bepalende stem in het FNV beleid." * Over het belang van het netwerk Wereldburgers FNV in een kleurrijke vakbond: "De doelstelling is om de stem van mensen met een migrantenachtergrond in de nieuwe FNV duidelijk te laten horen en om de FNV voor die mensen aantrekkelijker te maken. (...) Natuurlijk gaat het (...) vooral om zaken die specifiek op het terrein van de vakbond liggen; zeg maar de sociaaleconomische emancipatie van mensen met een 'andere' culturele achtergrond. Maar daarbij gaat het (...) ook om (...) discriminatie op het werk en elders." * Over de nieuwe FNV: "In het hele proces van fusie en vernieuwing wordt te veel achterom gekeken (...), ik heb daar niets mee. (...) Als we niet één FNV worden, zijn we als vakbeweging ten dode opgeschreven. De solidariteit moet op nummer één staan. Vanuit sterkere, beter georganiseerde sectoren moeten we zwakkere, nieuwe sectoren steunen. (...) De bond moet er niet alleen zijn bij cao-onderhandelingen, maar ook constant op het bedrijf actief zijn om te weten wat daar leeft en daar iets mee doen." * Over de nieuwe arbeid: "Kijk naar de ontwikkeling van zo'n zichzelf besturende auto, of naar de rol van het internet, dat gaat allemaal heel snel. Als vakbeweging kunnen we daar niet omheen. Het zal de hele wereld van de arbeid veranderen. We hebben nu al te maken met een enorme kloof tussen mensen met een vast contract en degenen met een tijdelijk contract. (...) De kloof tussen 'vast' en 'flex' zal minder moeten worden. Vast zal flexibeler moeten worden en flex vaster." * Over het vrouwenwerk: "Vrouwen functioneren anders dan mannen en daar moeten we rekening mee houden. (...) Je ziet dat ook in het ledenparlement, dertig procent (...) is vrouw, maar de discussie wordt sterk gedomineerd door mannen en door een mannelijk manier van discussiëren. Een van de dingen die we in het vrouwennetwerk gaan doen om dat te bestrijden, is het organiseren van een masterclass in het ledenparlement over hoe je een inbreng levert, het woord voert, hoe je je punt maakt." * Over de stand van zaken: "De dynamiek is nu anders, er waait nu een andere wind. Ook het beeld naar buiten toe is aan het veranderen. Vroeger was de Abvakabo voor de meeste mensen een wat grijze ambtenarenbond. Nu is het de bond van de actievoerende zorgwerkers. Of in ieder geval ook. (...) Als ik de balans tot nu toe opmaak, is die uiteindelijk positief. We hebben als kader meer mogelijkheden om invloed op het FNV-beleid te hebben, kunnen directer ingrijpen en hebben meer ruimte om met elkaar in debat te gaan, van elkaar te leren en we kunnen ook minder makkelijk tegen elkaar uitgespeeld worden." Inderdaad, zonder hoop is er ook geen vakbondsleven. De eerder op de webstek van Solidariteit gestelde vragen - "De fusie te boven", extra 261, 19 oktober 2014 - zijn er niet minder dringend door geworden. De brochure is bij Grenzeloos te bestellen door vier euro over te maken op NL25INGB0005571638. Contact: redactie@grenzeloos.org, ook voor meerdere exemplaren.