Trends in statistieken zeggen niet alles NAVO nog steeds kampioen militaire uitgaven Jan Taat 1 Met de NAVO-top in Wales voor de deur schreven allerlei ex-generaals en andere voormalige prominenten stukjes over de noodzaak meer geld uit te geven aan het leger. Eén van de eersten was De Hoop Scheffer, de ex-baas van de Navo: "Kijk hoe Europa omgeven is door een grote boog van instabiliteit. In het oosten, maar ook in het Midden-Oosten en in Noord-Afrika." Hij vervolgde met: "Laten we niet op een ochtend wakker worden, zoals dat in een andere episode van onze geschiedenis is gebeurd, om te constateren dat we te weinig hebben gedaan." (24 juli 2014)2 Met de verwijzing naar de vooravond van de Tweede Wereldoorlog suggereert De Hoop Scheffer dat we ontwapenen, terwijl anderen zich tot de tanden toe bewapenen om ons aan te vallen. Verhoging 50 procent Subtieler was Maarten Schinkel in NRC Handelsblad van 22 augustus 2014: Vrede is niet langer goedkoop.3 Hij constateert op basis van de Rijksbegroting en het rapport van het onderzoeksinstituut SIPRI4, Trends in world military expenditure, 2013 dat: - Nederland als percentage van het Bruto Nationaal Product steeds minder aan defensie uitgeeft. - De wereldwijde militaire uitgaven sinds 1999 toenemen. - Sinds de crisis in 2008 in een groot deel van het westen op defensie wordt bezuinigd, terwijl de uitgaven in Azië toenemen. Dat zijn volgens mij correcte constateringen. Vervolgens berekent Schinkel dat om het militaire budget van de NAVO terug te krijgen op het koude oorlog niveau, een verhoging van 50 procent in Europa nodig is. Dat is inderdaad niet goedkoop, maar is het nodig? Aandeel van de militaire uitgaven van de wereld top vijftien als percentage van het totaal in 2013. Bron: SIPRI. Niet alleen naar trends kijken Het geciteerde SIPRI-rapport geeft behalve trends ook een overzicht van de militaire uitgaven in 2013. Die zijn verhelderend, maar worden in bovenstaande bijdragen niet vermeld. Vijftien landen geven bijna 4/5e van het wereldtotaal uit. De Verenigde Staten 37 procent, op ruime afstand gevolgd door China (11 procent) en Rusland (5 procent). In de top vijftien zien zien we dat vier West Europese landen samen goed zijn voor 11 procent, meer dan het dubbele van Rusland. In miljarden VS dollars ziet de top drie er als volgt uit: VS - 640, China - 188, Rusland - 89. Kijken we naar Europa dat zijn de totale uitgaven 410 miljard, waarvan West- en Centraal-Europa 312 miljard en Oost Europa 98,5. Zien we West- en Centraal-Europa voor het gemak als één blok, dan wordt de top drie: VS - 640, Europa - 312 en China - 188. Op basis van de militaire uitgaven zou het dus niet zo moeten zijn dat West- en Centraal-Europa voor hun defensie volledig afhankelijk zijn van de VS, zoals soms wordt geschreven. De gesignaleerde 'zorgelijke' trends lijken een correctie op de scheve verhouding in militaire uitgaven over de wereld, mogelijk gemaakt door de groei in de BRIC-landen (Brazilië, Rusland, India, China). Met een nieuwe NAVO-bewapeningsronde wordt olie op het vuur gegooid, om het nog maar niet over de verspilling te hebben. 1 Geïnspireerd door nummer. 26 van Lunapark21, 100 Jahre Weltkrieg: Kapitalistische Ökonomie & Kriege, zomer 2014. (terug) 2 Zie: http://www.nu.nl/algemeen/3836036/stop-met-bezuinigingen-defensie.html (terug) 3 Zie: http://www.nrcq.nl/2014/08/22/vrede-is-niet-langer-goedkoop (terug) 4 Stockholm International Peace Research Institute, Sam Perlo-Freeman and Carina Solmirano, Trends in world military expenditure 2013 - SIPRI Fact Sheet April 2014, http://books.sipri.org/product_info?c_product_id=476 (terug)