Ongebruikelijke bondgenootschappen brengen geen oplossing Operatie "Protective Edge" en de mooie vriendschap van Links met Netanyahu Yacov Ben Efrat 1 De oorlog tussen Israël en Hamas woedt al drie weken en niemand weet wanneer het ophoudt. Er zijn meer dan 1.100 doden in de Gazastrook, waarvan 80 procent burgers (waaronder 120 vrouwen en 220 kinderen). Er zijn duizenden gewonden en 400 duizend vluchtelingen. Water-, elektriciteitsvoorzieningen en honderden woningen zijn vernield. Zoals vaker begon de oorlog niet op het moment dat het eerste schot viel. De start was 15 juni, toen Netanyahu verklaarde dat Hamas verantwoordelijk was voor de ontvoering van drie studenten uit de buurt van Hebron. Dat Hamas alle betrokkenheid ontkende, maakte niet uit. Netanyahu gebruikte de ontvoering als smoes om een oorlog tegen Hamas te beginnen en eerder vrijgelaten Palestijnse gevangenen opnieuw te arresteren. Netanyahu provoceerde Hamas en vraagt nu hulp van de Verenigde Staten (VS), Egypte en zelfs van Abu Mazen (Mahmoud Abbas, de Palestijnse president) om hem uit zijn eigen gegraven valkuil te halen. Uit de hand gelopen oorlog Netanyahu liet zich door beperkte, politieke overwegingen inspireren. Zijn oorlog met Hamas had niets van doen met Gaza. De Israëlische regering had zich net teruggetrokken uit de negen maanden lange en nutteloze onderhandelingen met Abu Mazen onder leiding van de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken John Kerry. De weigering van Israël om de kernproblemen te bespreken (zoals de grenzen en de ontmanteling van de nederzettingen), veroorzaakte de mislukking. Daarbij komt dat Netanyahu zijn belofte om een groep Palestijnse politieke gevangenen vrij te laten, niet nakwam. Het Witte Huis gaf Israël de schuld van de mislukking en het land kwam op het internationale politieke toneel steeds meer alleen te staan. Hamas zag zijn kans schoon en benaderde Abu Mazen om een Palestijnse eenheidsregering te vormen. Terwijl Netanyahu Abu Mazen voor "een leider van een terroristische organisatie" uitmaakte, gaven de VS en Europa aan de eenheidsregering te ondersteunen. Bron: United Nations Office for the Coordination of Humitarian Affairs (OCHA) /BBC. Zie vooral: www.ochaopt.org Netanyahu verwachtte niet dat de oorlog zich zo zou ontwikkelen als nu gebeurd is. Hamas was bij het begin al op sterven na dood. De militaire staatsgreep in Egypte maakte een einde aan de regering van de Moslim Broeders die daar de belangrijkste vrienden van Hamas zijn. De nieuwe president, generaal Abdel Fattah el-Sisi, heeft Hamas op de lijst van terroristische organisaties gezet en deed alles om Hamas om zeep te helpen. Zo sloot hij ondergronds smokkeltunnels tussen de Sinaï en de Gazastrook af en bovengronds de grensovergang bij Rafah. Gedwongen door de nieuwe situatie vroeg Hamas aan Abu Mazen de salarissen van de ambtenaren in de Gazastrook te betalen en actie te ondernemen om de omsingeling te beëindigen. Maar Netanyahu die ervan overtuigd was dat Hamas op zijn laatste benen liep, maakte misbruik van de ontvoering van de studenten en begon arrestaties te verrichten op de westelijke Jordaanoever. Hij zette ook de VS onder druk om Qatar te verhinderen geld aan Hamas te geven voor de ambtenarensalarissen. De ernst van zijn vergissing is nu duidelijk. Dankzij de inzet van Netanyahu is Hamas nieuw leven ingeblazen ten koste van Israëlische burgers en duizenden Gaza bewoners. Tunnels, nieuw argument Op 8 juli begon het militaire offensief. Een week lang werd de strook vanuit de lucht gebombardeerd. Daarbij vernielde Israël honderden gebouwen en doodde 250 Palestijnen, waaronder vrouwen en kinderen. Het Iron Dome luchtafweersysteem van Israël deed zijn werk, onderschepte de raketten van Hamas en voorkwam Israëlische slachtoffers. De Palestijnen kregen daarentegen de volle laag. Netanyahu en zijn partners (minister van defensie Moshe Yaalon en legeraanvoerder Benny Gantz) dachten dat de race gelopen was en de oorlog snel beëindigd. Op 15 juli kwam Egypte met een voorstel voor een wapenstilstand onder het motto: 'Stop nu met vechten en praat later'. Israël accepteerde het voorstel in het kader van haar 'rust voor rust' beleid, het was een geschenk voor Israël.2 Voor Hamas was het voorstel een erkenning van een nederlaag en een straf, omdat generaal Sisi niet bereid was te beloven de grensovergang bij Rafah te openen noch de blokkade van Gaza op te heffen. De weigering van Hamas om het Egyptische voorstel te accepteren, was voor Netanyahu een excuus om het offensief uit te breiden en hij zocht een reden voor een beperkte inzet van grondtroepen in Gaza. Het lijkt erop dat de VS hem geen blanco check wilden geven en daarom verzon Netanyahu een nieuw argument: de tunnels. Vanaf 18 juli brachten de Israëlische televisiezenders dit onderwerp voortdurend in het nieuws, totdat elke Israëli een expert was in de technische details van het ontwerp van de tunnels en de praktische problemen bij het graven. 'Precisie operatie' Links staat achter Netanyahu … en de VS niet Met de tunnels lukte het Netanyahu het hele land achter zich te krijgen, van de ultranationalistische kolonisten tot de liberaal linkse Meretz. De plotselinge inzet van grondtroepen resulteerde in een algemeen gevoel in Israël dat dit de meest gerechtvaardigde oorlog was sinds jaren. De sirenes in Tel Aviv brachten Hamas in ieder huis en de Israëli waren blij met Netanyahu's 'evenwichtig redeneren'. De Iron Dom die de raketten van Hamas tegenhield, zorgde ervoor dat de mensen vergaten dat het juist Netanyahu was die deze bloederige bal aan het rollen bracht en dat de wijste diplomaten van de wereld de grootste moeite hebben om hem te stoppen. Liberaal links omarmde het Egyptische voorstel en de kans op een 'gematigde vleugel', waartoe Abu Mazen, de Jordaniërs, de Saoedische Abdullahs en natuurlijk generaal Sisi behoren. Het feest had door kunnen gaan, als niet twee belangrijke onderdelen ontbraken. Ten eerste, in tegenstelling tot het vorige grondoffensief "Cast Lead" met tien gesneuvelde soldaten, heeft het huidige offensief 53 soldaten het leven gekost. Ten tweede, de internationale gemeenschap weigerde de beelden van dood en verderf in Gaza te negeren. Twee dagen na de start van het grondoffensief werd de omvang van de schade duidelijk in de verwoeste Hijaiyah wijk. Kerry's cynische opmerking "a hell of an pinpoint operation" [wat een precisie operatie] echode de walging van de wereld over de gebeurtenissen. Israël kwam er voor het eerst in haar geschiedenis achter dat de VS haar niet automatisch steunden. Islamitisch fundamentalisme De beelden uit Gaza wekten niet alleen afkeer bij de regering van de VS, ze zorgden er ook voor dat het Egyptische voorstel als basis voor vrede werd afgewezen. Hamas kwam met een voorstel van Qatar en Turkije dat de wapenstilstand afhankelijk maakte van de beëindiging van de blokkade van Gaza. Het standpunt van de regering van de VS was ergens tussen beide voorstellen in. Daarvoor ontving ze de hoon van het gehele Israëlische politieke spectrum, links inbegrepen. Dat is ook nieuw, want links stond altijd achter de VS tegen de Netanyahu regering. Een merkwaardige situatie als je beseft dat alle betrokkenen - Egypte, Abu Mazan, Saoedi-Arabië, Qatar, Turkije en natuurlijk Israël zelf - bondgenoten zijn van de VS. Het is een interne familieruzie waarbij er geen 'as van het kwaad' beschikbaar is om eenheid te scheppen. Het standpunt van de Obama regering is echter consistent. Israëlisch links omarmde het 'gematigde' Arabische kamp in haar strijd tegen Israëlisch extreem rechts dat geen enkele politieke oplossing wil. De VS vinden het gematigde kamp moeizaam en niet in staat voor regionale stabiliteit te zorgen. Voor de VS is Saoedi Arabië de voedingsbodem van het Islamitisch fundamentalisme, waaruit Osama Bin Laden voortkwam. Het regime in Egypte kwam aan de macht door een staatsgreep en is een harde dictatuur. De VS zien het regime in Egypte als karikatuur van de Mubarak regering en beschouwen de Moslim Broeders als gematigde factor tegen de extremisten (zoals de Islamic State of Iran and Syria - ISIS). Volgens de VS zijn de Moslim Broeders diep verankerd in en hebben ze grote invloed op de Arabische maatschappij. De VS geloven dat de broederschap onder normale omstandigheden bereid zou zijn het democratische spel mee te spelen, net zoals de Islamitische partijen in Turkije en Tunesië dat doen. Vanuit de optiek van de VS leidt het pad van generaal Sisi en zijn Saoedische vrienden tot niets: voortdurende politieke instabiliteit, corruptie en onderdrukking, en tot een verder economisch verval van Egypte. Kiezen tussen slechte alternatieven De politiek van de VS is gebaseerd op samenwerking met de Moslim Broeders. Dat verklaart de steun van de VS voor de Palestijnse eenheidsregering waartegen Netanyahu nu zijn totale oorlog voert. Maar ook Netanyahu zelf is bang voor een volledige ineenstorting van Hamas, want ISIS, van Saoedische afkomst, zal dan waarschijnlijk het machtsvacuüm vullen. Hij zoekt daarom naar een einde van de oorlog zonder al te veel concessies te hoeven doen. Degenen die op basis van het Egyptische voorstel Abu Mazen willen steunen, ten koste van Hamas, bevinden zich in hetzelfde kamp als Netanyahu. Alleen het Palestijnse volk kan immers Abu Mazen sterker maken, terwijl de toenadering van Israël en de linkse Zionisten hem juist zijn Palestijnse aanhang kost. Tegelijkertijd geldt dat diegenen die generaal Sisi steunen, waaronder veel Egyptische niet-religieuze liberalen, achter een moorddadige dictator staan. Op dit moment ontwerpt Egypte een aangepaste, tijdelijke overeenkomst die bekend staat als de 'amended Egyptian initiative'. De VS proberen de ruziënde bondgenoten bij elkaar te brengen en een compromis tussen Egypte en Qatar te sluiten. De nieuwe overeenkomst ziet er vermoedelijk als volgt uit: Abu Mazen krijgt controle over de grensovergang bij Rafah, Hamas krijgt een verzachting van de blokkade, Generaal Sisi krijgt meer legitimiteit en Israël krijgt de rust waarnaar ze verlangt. Ondertussen lijden de bewoners van de Gazastrook dood en verderf en dit voor de derde keer sinds Hamas aan de macht is. Meer dan een bestand De oorlog zal op den duur wel stoppen, maar de onderliggende problemen worden steeds ernstiger. De bron van alle kwaad, de bezetting, zal Israël niet met rust laten. Degenen die Netanyahu's 'gerechtvaardigde oorlog' steunen, waaronder Israëlisch links en de opiniemakers in de media, vergeten dat de wereld genoeg heeft van de bezetting, de brute schendingen van de mensenrechten, de grensafsluitingen, de scheidingsmuur, de nederzettingen en de kolonisten, de controlepunten, van verveelde soldaten die op studenten schieten en van de regelmatige vernieling van de Gazastrook. De Israëlische samenleving moet niet alleen wakker worden als er raketten aan komen vliegen, maar ook verantwoordelijkheid nemen voor de opsluiting van de Palestijnen en hun verbittering door de uitzichtloze situatie. De kinderlijke onschuld, waarmee veel Israëli de mantra: 'We zijn toch uit Gaza vertrokken, wat willen ze nog meer van ons?' herhalen, is huichelachtig en hypocriet. Israël heeft inderdaad haar troepen eenzijdig teruggetrokken, maar controleert het verkeer over zee, in de lucht en over de meeste landroutes om de Palestijnen te straffen. Het vertrek uit Gaza was een poging om de Palestijnse positie op de Westelijke Jordaanoever te verzwakken en tweedracht te zaaien in het Palestijnse volk. Zulke trucs - plus de verschillende bondgenootschappen, superieure technologie en bewapening, de Iron Drome - kunnen niet recht maken wat krom is. De bezetting moet eindigen en een vredesverdrag met de Palestijnen in Gaza én de Westoever is een vereiste. Alleen op die manier kan Israël weer internationaal worden gerespecteerd en de catastrofe waarop ze afstevent, worden afgewend. Hoe meer Israël de toekomst van het Palestijnse volk vernielt, des te meer zal Israël een barbaarse en Kahanistische samenleving worden.3 1 Oorspronkelijke titel Operation "Protective Edge" and the Left’s beautiful friendship with Netanyahu. Gepubliceerd in het Hebreeuws op 30 juli 2014, voor het incident met de 'ontvoerde' Israëlische luitenant Hadar Goldin. Engelse vertaling Yonatan Preminger. Nederlandse vertaling Jan Taat. Bron: http://en.daam.org.il/?p=554 (terug) 2 'quiet for quiet': 'als Hamas zich rustig houdt, zal Israël dat ook doen'. (terug) 3 Kahanisme, ideologie op basis van ideeën van Meir Kahane die vrijwel alle Arabieren in Israël identificeert als vijanden. Een inspiratiebron voor Joods terrorisme. en.wikipedia.org/wiki/Kahanism (terug)