welkom
extra
Solidariteit

Bezet, blokkeer, dit beleid pik ik niet meer

Van Bungehuis naar Maagdenhuis en verder

Harriët Bergman (De Nieuwe Universiteit) 1

Nauwelijks te missen: actievoerende studenten stellen het rendementsdenken op de universiteit aan de kaak en komen op voor medezeggenschap en transparantie over de bedrijfsvoering. Inmiddels is de gehele academische gemeenschap in beroering.

Op vrijdag 13 februari 2015 culmineerde de onvrede die al jaren op de Universiteit van Amsterdam heerst over de reorganisaties, de bezuinigingen, het gebrek aan inspraak en de bestuurscultuur van het College van Bestuur, in een bezetting van het Bungehuis. En daar bleef het niet bij.

Bezetting

Na bijna twee weken bivakkeren in de bibliotheek - een rechtszaak waar het College van Bestuur (CvB) zijn eigen studenten en docenten criminaliseerde met een dwangsom van een ton per persoon per dag - tweehonderd handtekeningen van docenten die óók gedaagd wilden worden - en stukgelopen onderhandelingen met het CvB in het huis van burgemeester Eberhard van der Laan, sleept de ME bijna vijftig studenten het gebouw uit. Twee dagen later werd het Maagdenhuis bezet.2 En ook daar bleef het niet bij.

Foto Room for Discussion, Harriët Bergman
Room for Discussion, rechts Harriët Bergman.

De Nieuwe Universiteit

De beweging De Nieuwe Universiteit pleitte aanvankelijk voor meerdere dingen: meer inspraak en democratisering, minder werkdruk, tegen de fusie van de bèta faculteiten van de Universiteit van Amsterdam en de Vrije Universiteit en tegen ongeïnformeerde bezuinigingen op de Geesteswetenschappen. De enorme steun uit de academische gemeenschap, de steun van de studentenvereniging ASVA, de centrale ondernemingsraad en de docenten van "Rethink UvA" tonen aan dat de 'bezetters' niet de enigen waren die zich jarenlang gepasseerd en genegeerd voelden. De onvrede over het beleid van het CvB is breed gedragen en de verschillende groepen vinden elkaar in de woede over de manier waarop de academische gemeenschap behandeld wordt door de regenten die normaal in het Maagdenhuis zetelen.

Buiten de universiteit

Waar De Nieuwe Universiteit voor staat is echter iets wat ook buiten de muren van de universiteit en hogeschool veel weerklank vindt. Het is de afwijzing van het top-down management en rationaliteitsstreven, waarbij regenteske bestuurders van bovenaf beslissen wat goed is voor de mensen op de werkvloer. Managers die naar boven en beneden wijzen, die klachten óf te abstract vinden óf te specifiek om verantwoordelijkheid voor te nemen en nooit uit hun 'managersspeak' komen. En vooral de mentaliteit van 'meten is weten' die ertoe leidt dat schoonmakers in gemiddeld zes minuten een toiletblok moeten reinigen, dat in ziekenhuis het aantal gewassen ouderen per uur geregistreerd moet worden en dat rendement gezien wordt als binnen drie jaar zoveel mogelijk studenten door 180 studiepunten heen knallen. Daar zijn we klaar mee.

Bestuur mijlenver weg

Voorzitter van het College van Bestuur, Louise Gunning, wil de problemen aan de Universiteit van Amsterdam aanpakken zoals bij de zorg. Velen in Nederland voelen zich hier terecht niet fijn bij. Gunning toont keer op keer mijlenver weg te staan van 'haar' academische gemeenschap. Consequent wijst ze naar Den Haag of haar eigen decanen en faculteiten. Zo is ze de actievoerders van De Nieuwe Universiteit dankbaar, omdat ze thema's op de Haagse agenda gezet hebben. Ze schuift de concrete en minder concrete eisen van de verschillende groepen opzij, weigert in te zien dat zij al veel meer kan doen dan het Haagse wettelijk minimum haar toestaat en peinst er niet over om af te treden.

Internationale weerklank

De problemen blijven ondertussen genegeerd. In het gesprek bij 'Room for Discussion' tussen Hans Amman (lid CvB), Han van Dissel (decaan van de faculteit Economie), Noeri van den Berg (voorzitter ASVA) en ondergetekende op woensdag 18 maart jongstleden bleek dat de Universiteit van Amsterdam 216 miljoen in het rood staat. Oorzaak: leningen voor de financiering van expliciet ongewilde vastgoedprojecten en de weigering extra geld te steken in het behoud van de infrastructuur waar het de universiteit daadwerkelijk om zou moeten gaan: het in stand houden van kwalitatief goed onderwijs.
Een flink aantal vakken op de Faculteit Geesteswetenschappen wordt nu al, zonder overleg, geschrapt. De extreme werkdruk die veel docenten aangeven te ervaren, staat niet op de agenda van het College van Bestuur. Het slinks fuseren van de bèta faculteiten gaat onverminderd door, zonder inspraak, zonder referenda, zonder consensus onder het personeel. En ondertussen blijft Gunning beweren dingen niet te hebben zien aankomen en nu te willen luisteren. Voorzitters van verschillende studentenraden geven aan dat ze zich nog steeds niet gehoord voelen, maar zelfs de roep niet gehoord te worden, wordt terzijde geschoven.3

Ondertussen zijn in verschillende steden Nieuwe Universiteiten opgericht en hebben studenten aan de London School of Economics, geïnspireerd door de studenten in Amsterdam, de Vera Ansley Suite bezet uit onvrede over het neoliberale beleid en de managementcultuur aan hun universiteit.

Inwilliging eisen

Het is geen Amsterdams probleem in de zin dat er op veel meer plekken in de wereld beleid van boven af opgelegd wordt. Er zou echter wel een Amsterdamse oplossing kunnen zijn: geef de democratisch verkozen centrale ondernemingsraad en de centrale studentenraad het mandaat échte democratisering door te voeren. Het College van Bestuur kan ervoor kiezen af te treden, of werk te maken van zowel alle eisen van De Nieuwe Universiteit als de extra eisen van de FNV en tonen dat het echt bereid is anders te handelen. Meer dan dialoog, maar vertrouwen aan de centrale ondernemingsraad en centrale studentenraad. Tot die tijd blijft het adagium van de Nieuwe Universiteit: "bezet, blokkeer, dit beleid pik ik niet meer."

Nog steeds hebben de studenten en docenten ondersteuning nodig: dat kan door de petitie te tekenen, ons te volgen op facebook of twitter, of langs te komen in het bevrijde Maagdenhuis.

Enkele eisen van De Nieuwe Universiteit:4
* Democratisering en decentralisering van het bestuur van de universiteit.
* Afschaffing van het huidige model van toewijzing: financiering hoofdzakelijk op basis van input, niet op basis van output.
* Onafhankelijk onderzoek naar de financiën van de Universiteit van Amsterdam.
* Referenda per instituut en opleiding over de samenwerking tussen de Universiteit van Amsterdam en de Vrije Universiteit.
* Duurzame, niet vernederende contracten die oprechte carrièrekansen bieden voor al het personeel. Einde aan de werkdruk.
* Een open debat over huisvestingskosten ten opzichte van bezuinigingen op onderwijs en onderzoek. In verband daarmee: behoud van het Bungehuis als locatie van de Universiteit van Amsterdam.





1 Actievoerende student filosofie. (terug)
2 Zie: https://www.youtube.com/watch?v=RnTXtKgqsJ0 (terug)
3 Zie: https://www.youtube.com/watch?v=FJE_xpURmgw (terug)
4 Zie ook:
- Facebook: https://www.facebook.com/pages/De-Nieuwe-Universiteit-voor-een-democratische-universiteit/364554890370545?fref=ts
- Twitter: https://twitter.com/hetMaagdenhuis
- Website: http://newuni.nl/
- Speech: https://www.youtube.com/watch?v=RnTXtKgqsJ0 (terug)