extra
Recente klimaat-onvriendelijke ontwikkelingen vrijhandelsverdragenFOEI TTPJan Taat Op 4 februari 2016 hebben de ministers van handel van twaalf landen rond de Stille Oceaan het Trans Pacific Partnership, TPP, getekend in Auckland, Nieuw Zeeland. 1 Dat is niet de eerste keer, op 6 oktober 2015 lag er ook al een TPP overeenkomst. Rutte was er als de kippen bij om te melden dat nu de Verenigde Staten/Europese Unie niet achter konden blijven: het Transatlantic Trade Investment Partnership (TTIP) moet er ook komen. 2 Friends Of the Earth International (FOEI), met Milieudefensie als Nederlandse partner, publiceerde dit jaar drie artikelen die duidelijk maken hoe ernstig de situatie is. 3 Daarvan hier een samenvatting met enige toelichting. De bijeenkomst in Auckland was voornamelijk voor de publiciteit. Een fotosessie om de wereld te laten zien hoe eensgezind de ministers het milieuverpestende en impopulaire verdrag er doorheen willen drukken. Maar ze weten heel goed dat het niet met een pennenstreek gedaan is. De wetgevers (parlementen) van de twaalf landen moeten instemmen, zodat het verdrag kan worden geratificeerd. De belangrijkste presidentiële kandidaten in de Verenigde Staten hebben zich tegen het verdrag verklaard. 4 Ook elders brandt de strijd los. 
In AucklandFriends of the Earth demonstreerde in Auckland om het brede verzet dat rond de Stille Oceaan tegen de plannen bestaat, zichtbaar te maken. En die strijd breidt zich uit, zodat het zesduizend pagina's dikke verdrag vol ongerechtigheid, voorgoed van tafel verdwijnt. Het TPP ondermijnt regelgeving, milieubescherming en betaalbare toegang tot medicijnen en bevordert gebruik van chemicaliën en genetisch gemanipuleerde producten. Het beschermt de handel in verontreinigende energieproducten, bevordert kolen-, olie- en gasexport en draagt zo bij aan de toename van de klimaatverandering. Het TPP bevat het controversiële mechanisme Investor State Dispute Settlement (ISDS) dat het voor buitenlandse investeerders mogelijk maakt landen aan te klagen als maatregelen hun verwachte winst aantasten. Een stuitend voorbeeld vond plaats nog geen maand voordat de ministers enthousiast hun handtekening zetten. TransCanada - een energietransportbedrijf - kondigde aan via het ISDS de Verenigde Staten voor tien miljard dollar aan te klagen, vanwege de weigering een vergunning af te geven voor de Keystone XL pijpleiding. Deze pijpleiding moet milieuonvriendelijk gewonnen olie uit de teerzanden van Canada verder in de Verenigde Staten gaan transporteren. Dit voorbeeld maakt duidelijk waarom de wetgevers het TPP moeten torpederen. Keystone XL pijpleiding
De Verenigde Staten en Canada maken deel uit van de North American Free Trade Agreement (NAFTA). Deze NAFTA kent ook het ISDS mechanisme en daar maakt TransCanada nu gebruik van. Met de claim van tien miljard dollar probeert TransCanada de Amerikaanse belastingbetaler op te laten draaien voor de winst van een project dat nooit voorgesteld had moeten worden. De beslissingsbevoegdheid van autonome staten komt op deze wijze in het geding. De regelingen maken het nu al mogelijk voor bedrijven als TransCanada de legitieme handhaving van milieubeschermende regels aan te vechten bij geheime tribunalen. De regelingen in NAFTA zijn nog soepel vergeleken met die in de nieuwe verdragen zoals TTP en TTIP. Die twee zijn een tijdbom onder klimaatverdragen en een duurzame toekomst. WHO tegen duurzame energie in India
In 2010 lanceerde India het plan om in 2022 een vermogen van honderd gigawatt (dat is vijf maal zoveel als alle Nederlandse elektriciteitscentrales samen) uit zonne-energie te installeren. Genoeg om miljoenen mensen die nu vaak geen elektriciteit hebben, van energie te voorzien. Een tweede onderdeel van het plan was werkgelegenheid in India te genereren. De overheidssubsidie om dit alles mogelijk te maken, bevat daarom een voorwaarde: een gedeelte van de productie van de zonnecellen moet in India worden uitgevoerd.
Dit voorbeeld maakt duidelijk hoe duistere handelsafspraken het moeilijk maken voor regeringen om duurzame energie en werkgelegenheid te bevorderen. De inkt van het Parijse klimaatverdrag (COP21, december 2015) is nog niet droog, maar handel gaat nog steeds boven praktische maatregelen tegen de klimaatverandering. De ontwikkeling van duurzame energiebronnen en uitwisseling van schone technologie worden tegengehouden en de productie van smerige energie beschermd.
Handelsverdragen kunnen niet voortdurend de invoering van een goed klimaatbeleid tegenhouden.
|
Het omstreden gedeelte van de Keystone pijpleiding betreft fase IV en zou dwars door de Verenigde Staten lopen.