welkom
extra
Solidariteit

Financiële steun van de FNV aan WAC-MAAN – project Palestijnse vrouwen

Concrete internationale solidariteit

Hans Boot

Met een zekere regelmaat en genoegen bericht Solidariteit over WAC-MAAN. Het onafhankelijke Vakbondscentrum dat Israëlische en Palestijnse, Joodse en Arabische arbeid(st)ers organiseert.1 WAC staat voor Workers Advice Center, Arabisch: Maan. Een kleine, strijdbare vakcentrale met leden onder meer in de bouw, het muziektheater, onderwijs, transport en de verpleging. Met steun van de FNV zet WAC-MAAN sinds kort een werkgelegenheidsproject op voor Palestijnse vrouwen, met name in Oost-Jeruzalem.

In dit oude deel van Jeruzalem, waar zo'n 316.000 Palestijnen wonen, heerst met de verovering door Israël in 1967, en de latere annexatie, een hevig conflict dat ook voor de Palestijnse vrouwen bepalend is. Een vrijwel verzwegen werkelijkheid van extreme armoede die in 2008 volgens de officiële cijfers 68 procent van de vrouwen trof en steeg tot 82 procent in 2014. Al zo'n tien jaar schommelt het aantal vrouwen in de werkzame leeftijdsgroep (15-64 jaar) dat betaalde arbeid verricht rond de 12 procent.2 De kern van het WAC-MAAN project bestaat dan ook uit een verbeterde toegang tot en een verhoogde deelname aan de, uit te breiden, werkgelegenheid.

Catastrofe

WAC-MAAN heeft een goede naam bij de FNV en ontvangt vanaf 2006 subsidies voor zowel algemene (opbouw organisatie) als specifieke activiteiten (acties 'truckers' en verpleegkundigen).3 Sinds 2010 officieel erkend, telt de bond 2.500 leden, waarvan 1.200 vrouwen.
In de bezette gebieden zijn sociale en economische rechten voor Palestijnen nauwelijks erkend en vrijwel niet beschermd. Elementaire rechtshulp is dan ook met voorrang een vakbondstaak. Bij WAC-MAAN richt deze zich ook op niet leden en illegale Arabische arbeid(st)ers. Juist daardoor kan gesproken worden van een 'ontwikkelingsorganisatie' die mensen stimuleert tot zelforganisatie in een gevecht voor de meest elementaire, sociaaleconomische voorzieningen. Het project van de Palestijnse vrouwen in Oost-Jeruzalem is daar een uitgesproken voorbeeld van.

Afbeelding propaganda banner CGT

Hun bestaan - ''veroordeeld tot werkloosheid door een systeem van rechteloosheid'' - is beschreven in een uitvoerig rapport.4 Voorzien van een reeks plannen vormt dit de basis voor de fondsen die de FNV beschikbaar stelt. Overigens als relevante aanvulling op de inkomsten van WAC-MAAN en de bijdragen van 'derden'.
Het rapport verzamelt statistische gegevens van verschillende bronnen en combineert die met de levensverhalen van de vrouwen. De centrale conclusie is dat er een direct verband bestaat tussen de uitsluiting van de arbeidsmarkt en de chronische armoede. Het rapport spreekt van een leven dat voortdurende balanceert op de rand van een catastrofe.

Blokkades

De ontoegankelijkheid van de arbeidsmarkt heeft veel te maken met het onderontwikkelde onderwijssysteem in Oost-Jeruzalem. Zo'n 70 procent van de vrouwen die willen werken, komt niet verder dan de eerste jaren van het voortgezet onderwijs. De kleine minderheid betaald werkende vrouwen is veroordeeld tot zware fysieke arbeid, in tijdelijke constructies en vernederende omstandigheden. Ze zijn in een cyclus van herhalende armoede opgesloten.

Er blijken meer blokkades te zijn op weg naar de arbeidsmarkt en de betaalde arbeid. Het rapport behandelt een hele serie. Hier een opsomming. Een jaren slepend gebrek aan kinderopvang. Een grote afstand van huis tot het noodzakelijke openbare vervoer. De door Israël aangelegde scheidingsmuur snijdt voor een derde van de Palestijnse bevolking de weg af naar de rest van de stad. De beheersing van het Hebreeuws is onvoldoende. En tot slot, de beschikbare arbeid is precair - fysiek zwaar, tijdelijk, laag betaald en zonder perspectief.

Plannen

De gedetailleerde plannen van WAC-MAAN, voorzien van doelen en te bereiken aantallen, keren zich tegen de genoemde obstakels. Daarvoor is drie jaar uitgetrokken. Uit te voeren samen met bestaande vrouwengroepen en geïnspireerd door een groeiend elan om te vechten voor 'recht en werk'.
In die plannen komt WAC-MAAN inderdaad als ontwikkelingsorganisatie naar voren. Versterking van het zelfbewustzijn van de honderden betrokken vrouwen. Daarin gesteund door opgeleide kadergroepen en herkenbare eisen voor werk met perspectief en een leefbaar bestaan. Dat betekent concreet ''werving van volwaardige arbeidsplaatsen in de landbouw en schoonmaak'', waarvoor de vrouwen voorbereid worden in een gericht programma van training en scholing.

Een wezenlijk onderdeel van de plannen is zelfgestuurde aandacht in de media door kleine terugkerende acties, mede gericht op beïnvloeding van de gemeentelijke autoriteiten, de Israëlische regering en het parlement, de Knesset. Politici die in meerderheid helaas een deel van de blokkades vormen.
Even wezenlijk is om de groeiende kracht van de vrouwen op te nemen in de vakorganisatie van WAC-MAAN. Want naast rechtshulp en andere vooral individuele belangenbehartiging, benadrukt het rapport dat collectieve belangenorganisatie een voorwaarde is voor het behoud en de uitbreiding van 'fatsoenlijke' werkgelegenheid.
Kortom, klassiek vakbondswerk met een waardige steun door de FNV.


1 WAC Maan op Solidariteit.nl Zoek met duckduckgo (terug)
2 Deze en andere gegevens ontleend aan: Report - Condemned to Unemployment: East Jerusalem Women Struggle for Integration into the Labor Market. Juli 2017 - http://eng.wac-maan.org.il/ (terug)
3 Loopt via de SCIP, Sector overstijgende Commissie Internationale Projecten die valt onder de commissie Internationale Zaken en Solidariteit (IZS) van het FNV Ledenparlement. Eén en ander met steun van de FNV vrouwengroep. (terug)
4 Zie noot 2. (terug)