Beknopte boekbesprekingen Lenin Rob Lubbersen In de bespreking van twee boeken over honderd jaar Oktoberrevolutie (NRC, 3 februari 2017) wordt een uiterst eenzijdig, negatief beeld geschetst van Lenin. Hij wordt afgeschilderd als "rattenvanger", als "collaborateur", hij houdt "hysterische toespraken" en is aansprakelijk voor "20 miljoen slachtoffers". Dit beeld wordt waarschijnlijk in de hand gewerkt, doordat de besproken boeken sterk leunen op getuigenissen van de Engelse, Duitse en Russische elite in 1917. Zowel Midden in de revolutie als Lenin in de trein baseren zich op vertegenwoordigers van degenen die rechtstreeks verantwoordelijk waren voor de massaslachting van de Eerste Wereldoorlog. Een week later doet de NRC van 10 februari 2017 nog een schepje bovenop het Lenin-bashen. Onder de kop "Lenin is de peetvader van Trumps post-truth-politiek" wordt hij afgeschilderd als een dictator, een schaamteloze leugenaar en een belangrijk inspirator van de neofascistische Trump-adviseur Stephan Bannon. Het geheel culminerend in de suggestie: "Was Twitter er destijds al geweest, dan zou Lenin er vast gebruik van hebben gemaakt." Van onderop Het punt is niet dat er niets zou zijn aan te merken op Lenin en zijn politiek. Het doel heiligde bij hem wel heel erg de middelen. Het punt is dat beschouwingen zoals in de NRC volkomen voorbij gaan aan de keiharde realiteit in die dagen. De oorlog, de honger, de kou die miljoenen mensen diep in de ellende stortte. Alleen al in Rusland sneuvelden er twee miljoen jonge mannen op de bevroren toendra's. Het punt is dat de NRC-verhalen volstrekt zijn los gezongen van de bittere en wrede werkelijkheid van die dagen. Het punt is dat er ongenuanceerd en eenzijdig geheel a-historische verhalen worden opgediend. "Was Twitter er destijds ....." Onlangs is er ook een boek verschenen dat laat zien hoe van onderop de Oktoberrevolutie en Lenin werden gevoed. In October 1917 - Workers in power (uitgave IIRE – 2016) beschrijft David Mandel hoe in de arbeiderswijken en fabrieken het gewone volk toegroeide naar die Oktoberrevolutie. Bovendien is een brief van Lenin aan de Amerikaanse arbeiders opgenomen, waarin hij zélf uitlegt waarom en hoe die revolutie zich heeft voltrokken. Een benadering die zeker aandacht verdient.