extra
Voortrazende orkaan en het Midden-OostenMet alle winden meewaaienYacov Ben Efrat 1 De orkaan Irma die met rasse schreden de kust van Florida nadert, is een meteorologisch fenomeen. De politieke implicaties ervan zijn zeker net zo verreikend. Op het moment van schrijven (8 september 2017) kijkt de wereld vol ontzag en angst, terwijl Irma, met windstoten van driehonderd kilometer per uur, voortraast door de Cariben. Op de televisie laten ze smart phone opnames horen waarbij de kracht van de wind wordt vergeleken met een opstijgend vliegtuig. De weermensen leggen uit dat wind niet het belangrijkste probleem is, maar water. Steden overstromen, terwijl de infrastructuur, huizen en alles wat op Irma's pad komt, wordt vernietigd, zoals we dat zagen met Katrina in 2005 en recentelijk nog met Harvey. Irma is tot dusver de krachtigste orkaan in de geschiedenis en het zal niet de laatste zijn. Twee andere zijn al onderweg door de Golf van Mexico. In deze overgangsseizoenen, wanneer de temperatuur van de oceaan 26 graden Celsius haalt, ontstaan er omstandigheden die orkanen van weergaloze intensiteit doen ontstaan. Wat is dan wel het verband tussen deze orkanen en politiek? Trump en oliebedrijven
Orkaan Katrina was een negatief keerpunt voor het presidentschap van George W. Bush en nu staat Donald Trump voor eenzelfde opgave. Hij is zo bezorgd over een mogelijke terugslag dat hij de kant heeft gekozen van de 'walgelijke' Democratische congresleiders. Snel stelde hij de hulpgoederen beschikbaar om de schade te herstellen die Harvey in Houston achterliet. Jazeker, een paar maanden geleden nog stapte Trump uit de Parijse akkoorden, waarvan president Obama nog had gezegd dat ze een keerpunt voor onze planeet zijn. De akkoorden beogen de uitstoot te verminderen van broeikasgassen die de opwarming van de aarde en extreme fenomenen als deze veroorzaken. Zoals bekend is, ontkent Trump de klimaatverandering en meent hij dat de gegevens over de opwarming van de aarde onzin zijn. Sterker nog, hij mobiliseerde de werkende klasse met beweringen dat klimaatverandering een Chinese hoax zou zijn – een samenzwering tegen de werkenden uit naam van het milieu. En Trump is feitelijk ook een goede vriend van de oliebedrijven en de zeer vervuilende industrieën. Uit naam van de Amerikaanse arbeider heeft hij regelgeving teruggedraaid die erop gericht was de uitstoot van broeikasgassen te verminderen. Ironisch genoeg sloeg Irma ook keihard toe op het landgoed van Trump, ter waarde van 18 miljoen dollar, op het Caribische eiland Sint Maarten. Nieuwe technologieMeestal lukt het wel om mensen te beduvelen met het woord nep om wetenschappelijke kennis af te serveren. Maar de wind houd je niet voor de gek. Er zijn zelfs mensen die hebben ontdekt dat je de wind kan gebruiken in plaats van er tegen te vechten, en dat gebeurt in Scandinavië. De Zweden en Denen geloven in wetenschap. Ze komen in actie om zichzelf tegen 2050 van olie te kunnen ontdoen. Daarvoor bouwen ze enorme windturbineparken uit de kust in de Noordzee. Het blijkt dat hernieuwbare energie niet alleen een eenvoudige manier is om de planeet te redden van de opwarming, maar ook om efficiënt en goedkoop energie op te wekken. De techniek van de hernieuwbare energie volgt de omvangrijke voortgang bij de ontwikkeling van elektrische motoren en zelfrijdende voertuigen op de voet. Deze zullen in de nabije toekomst de lucht vervuilende privé-auto’s gaan vervangen. In de Duitse stad Stuttgart, thuisstad van Mercedes en Porsche, heeft een gerechtshof bepaald dat vervuilende dieselmotoren moeten worden verboden. Angela Merkel heeft de circa vijftien miljoen Duitse dieselauto-bezitters verzekerd dat ze ''alles in het werk zal stellen om dergelijke verboden te voorkomen''. Gesteund door Daimler-Benz probeert ze het onvermijdelijke te vertragen. Europa als geheel (inclusief Groot-Brittannië) gaat over van door fossiele brandstoffen aangedreven auto's naar elektrische. Saudi-Arabië te laatHoewel de Verenigde Staten aan de andere kant van de oceaan liggen en het warme Midden-Oosterse temperament ver verwijderd ligt van de Scandinavische mentaliteit, hebben de noordelijke winden toch een rechtstreekse verbinding met de winden die door het Midden-Oosten waaien en vooral de Perzische Golf. De Zweedse beslissing om 's werelds eerste olievrije economie te willen worden, is een echte bedreiging voor het Saudische koninkrijk, waar de olieprijzen dalen. Olieproducerende landen, van Poetins Rusland tot Maduro's Venezuela, stevenen af op een diepe economische crisis die hun heerschappij bedreigt.
De verkiezingscampagne deed de Saudi's aanvankelijk rode wangen van vreugde krijgen, maar de verwoestende kracht van orkaan Irma is een voorbode van het feit dat de tijd van de olie voorbij is. Vijfentwintig jaar te laat realiseren de Saudi's zich dat ze de economie moeten privatiseren om het regime te redden: luchthavens, transport, water, scholen, alles ligt voor het oprapen, maar er zijn geen kopers. Privatisering heeft modernisering nodig. En hoe is modernisering te rijmen met de sharia wet, die het vrouwen verbied te werken, en met miljoenen buitenlandse arbeiders en dienstbodes zonder rechten en zonder burgerschap? Als Saudi-Arabië wil privatiseren dan moet het zich ontdoen van zijn reactionaire regime. Mocht dat er ooit van komen, wees dan niet verbaasd dat de Arabische Lente op de deur van de Saudi's zal bonken. Qatar opkoperDe wind en de (Arabische) Lente zijn gezworen vijanden van de olie-industrie en het reactionaire Saudische regime dat zich schrap heeft gezet met naarstige pogingen de verspreiding van de Lente door de Arabische regio te voorkomen. Dit ligt ook ten grondslag aan het conflict met het naburige Qatar dat al lang begrijpt dat de wind en de Lente niet te stoppen zijn, en dat het beste scenario nog is om beide in de hand proberen te houden. Daarom dus, dat de Qatarezen alles opkopen waar ze hun hand op kunnen leggen,. Van abstracte kunst, voetbalclubs, banken en vastgoed tot politieke partijen in de vorm van de Moslim Broederschap. Saudische vijanden, Hamas, sjeik Raed Salah in Israël, en zelfs Azmi Bishara [Arabisch-Israëlisch filosoof en politicus] zijn op de hand van Qatar. Ondertussen, om gedateerde regimes in stand te houden, doet Saudi-Arabië alles wat het maar kan om al-Sisi [president/generaal] in Egypte en bevriende regimes in Libië en Jemen te ondersteunen. En daarom probeert het ook Iran uit Syrië en Irak te verdrijven. Maar zowel Saudi-Arabië als Qatar weten de tijdsgeest niet te vatten. De wind die Scandinavië voorziet van hernieuwbare energie, hijgt eigenlijk in de nek van gedateerde Arabische regimes en blaast jonge krachten die democratie en vooruitgang willen, nieuw leven in. De Arabische intellectuelen die in 2011 in opstand kwamen tegen oude en corrupte regimes, waren het resultaat van de wereldwijde technologische revolutie die hen via sociale media verbond met gelijkgestemde jongeren in Europese hoofdsteden. Beide groepen zijn het neoliberalisme zat dat de wetenschap misbruikt om jongeren hun toekomst te onthouden, terwijl het de 1 procent helpt om de rijkdom van de wereld te controleren. Oude regimes op retour
Met Saudisch geld vormden Egyptische jongeren de Tamarud [rebellie] beweging om de democratisch verkozen Mohammad Mursi af te zetten en de militaire coup van generaal Sisi te ondersteunen. Saudisch geld zorgde ook voor de jihadistische milities die de Syrische revolutionairen van de kaart veegden. Dit heeft een verwoestend effect gehad. De wereld verandert snel en informatie kan niet worden tegengehouden. Technologie verandert de wereldorde. De wanhopige poging van de Arabische regimes, vooral de Golfstaten, om maatschappelijke verandering te voorkomen zal niet werken.
De soennitische as creëert de illusie dat de status quo mogelijk is. En dat onze situatie niet beter had kunnen zijn dan met Trump, terwijl de Saudische koning belooft dat er geen druk zal zijn om met de Palestijnen tot een oplossing te komen. Maar dit zal de opwarming van de aarde niet tegenhouden, en evenmin andere veranderingen die direct om ons heen en in de wereld als geheel plaatsvinden. Niet alleen warmt de aarde op, met Trump die de rekening betaalt voor de slachtoffers, maar ook het Midden-Oosten verandert. De winden van de Arabische Lente die waaiden in de zomer van 2011 mogen dan zijn gaan liggen, maar ze zullen terugkomen.
|
Het Saudische koninkrijk realiseert zich dat verandering vroeg of laat moet plaatsvinden en daarom zet het weifelende stappen om zijn economie die drijft op olie, olie en nog meer olie, op te krikken. Tot dusver heeft olie de Saudische burger in staat gesteld rond te hangen, geen belasting te betalen en te leven van overheidssubsidies die sociale vrede kopen. Prins Mohammed echter, de zoon van de bejaarde koning Salman, is nu de jongste erfgenaam voor de troon. He startte een serie hervormingen genaamd Visie 2030. De eerste en belangrijkste hiervan heeft tot doel de Aramco oliemaatschappij te privatiseren.