welkom
extra
Solidariteit

Een staking van verpleegkundigen in New York

Tegen winsten door uitpersing van nierpatiënten

Alexandra Bradbury 1

Op 12 juni 2017 liep Teresa Schloth, een 32-jarige dialyseverpleegkundige uit Brooklyn, voor de allereerste keer in haar leven mee in een stakingsactie. Samen met haar collega's verzet zij zich tegen het beleid van de Duitse multinational Fresenius. Een miljardenbedrijf dat probeert zoveel mogelijk winst uit nierpatiënten te persen met een onverantwoord laag personeelsbestand en door banen te verplaatsen naar ziekenhuizen en klinieken waar geen vakbonden actief zijn.

Mensen met een chronisch nierfalen zijn meestal aangewezen op een behandeling die vier uur duurt en driemaal per week moet worden herhaald. Deze behandeling, het dialyseren, is van levensbelang. Aangesloten aan een machine worden bij de patiënt de afvalstoffen uit het bloed en het overtollig vocht verwijderd. Door het jarenlange contact ontwikkelen deze patiënten een nauwe band met de verpleging.

Foto van demonstratie voor eerlijke contracten

Opkomst honderd procent

Ondanks een temperatuur van 34 graden Celsius zijn de nierpatiënten de straat op gegaan om mee te lopen in de picketlines, samen met hun verpleegkundigen die georganiseerd zijn in de vakbonden NYSNA (New York State Nurses Association) en 1199SEIU (United Healthcare Workers East). Het ging hier om een ééndaagse staking in zeven buurtklinieken voor dialyse die gerund worden door het Duitse 'winst gaat voor' bedrijf Fresenius.

Passerende auto’s lieten hun sympathie blijken door solidair te claxonneren. Bij de vestiging waar Teresa Schloth werkt, was de opkomst van de collega’s honderd procent. De ervaring was verfrissend, zei ze. Zij hoopt dat de afgegeven boodschap door Fresenius goed begrepen is: en nu zaken doen, vooral wat betreft het snoeien in de personeelsbezetting.

Lopende band

Toen de kliniek in Centraal Brooklyn waar Teresa werkt nog in overheidshanden was, bestond er een verhouding van negen patiënten op één dialyse verpleegkundige. Nu is die verhouding twaalf tegenover één. Dat betekent dat elke verpleegkundige twaalf patiënten controleert die gelijktijdig aan de dialysemachine aangesloten zijn. De verpleegkundige snelt van de één naar de andere patiënt om te controleren of alle vitale functies in orde zijn. Teresa: Het voelt als het werk aan de lopende band in een fabriek, het is triest om deze vergelijking te moeten maken.

Veel patiënten hebben meerdere chronische aandoeningen en hun conditie kan snel verslechteren. Terwijl de ene verpleegkundige reageert op de noodsituatie van een patiënt, moet de andere de elf overige patiënten van deze collega overnemen. En dat bovenop de eigen patiënten waar deze verpleegkundige voor verantwoordelijk is.
[Gangbaar in Nederland op dialyse afdelingen: elke verpleegkundige is verantwoordelijk voor drie of vier patiënten.]

Sluipende privatisering

Foto van demonstratie voor eerlijke contracten De vakbond NYSNA is voorstander van een commissie die zich richt op personele kwesties en de professionele beroepspraktijk. Zo'n commissie bestaat voor de helft uit de uitvoerenden en voor de andere helft uit het management. Het doel hiervan is om de problemen op het gebied van patiëntenzorg te bespreken en op te lossen. Deze structuur functioneert in elk ziekenhuis waar de vakbond aanwezig is. Fresenius wil het niet eens in overweging nemen.

De wetgeving in de staat New York verbiedt op winst gerichte ziekenhuizen. Voorheen waren de dialyseklinieken onderdeel van op non-profit basis werkende dan wel publieke ziekenhuizen. Vanaf de jaren negentig zijn deze gespecialiseerde afdelingen sluipenderwijs door de particuliere sector binnengehaald. Fresenius is toen voor flinke bedragen de daar werkende nierspecialisten gaan uitkopen.
Eigenlijk maakte deze gang van zaken deel uit van een nationale golf, waarin Fresenius en een ander bedrijf DaVita de dialysemarkt opslokten. Op dit moment beheersen ze samen drie van de vier locaties die in de Verenigde Staten zorg bieden aan dialyse patiënten. In vrijwel alle locaties zijn de vakbonden buiten de deur gehouden.

Vakbondsvrije kliniek

De winsten in deze 'business' zijn hoofdzakelijk afkomstig van publiek geld, aangezien de rekeningen worden betaald door Medicare en Medicaid [respectievelijk: een sociaal verzekeringsprogramma voor ouderen en voor jongeren met een beperking, en een gezondheidsverzekering voor mensen met een laag inkomen]. De meest lucratieve patiënten zijn echter degenen die een commerciële verzekering hebben. De groepen met de lage inkomens vallen daar buiten en worden behandeld door de stakende klinieken in Brooklyn en de Bronx.

Fresenius heeft een aantal klinieken gesloten, waar de bond aanwezig is. Het maakt geen geheim van het plan om er meer te sluiten en patiënten en werknemers over te brengen naar de nieuwe megakliniek in de chique Park Slope wijk in Brooklyn. De verpleegkundigen vertellen dat ze twee jaar onderhandeld hebben over banen en werktijden. Maar in oktober vorig jaar kwam Fresenius plotseling terug op gedane beloften en opende een vakbondsvrije kliniek.

Steun Duitse collega's

De twee bonden van verpleegkundigen voeren al twee tot drie jaar onderhandelingen over een nieuw contract. Tot voor kort streefde de werkgever er naar om de bonden uit de pensioen- en uitkeringsfondsen te gooien. Volgens de verpleegkundigen gaf Fresenius onlangs aan om deze plannen te laten varen, wanneer de vakbond zijn aanspraken op de banen in de megakliniek zou laten vallen; een kwestie die niet eerder op de agenda stond. Als reactie hierop dienden de bonden een serie bezwaarschriften in over de aantasting van arbeidsrechten, over kwader trouw en niet nakomen van eerdere toezeggingen.

Vlak voor de staking reisde een vakbondsdelegatie naar Duitsland om daar de steun van dialysewerkers te zoeken bij leden van Ver.di, de Duitse collega-bond. Daar beschikken de ondernemingsraden over een formele stem in de Raad van Bestuur van Fresenius. Teresa Schloth die de New Yorkse verpleegkundigen vertegenwoordigde, zei dat de Duitse collega's onmiddellijk hun steun betuigden, omdat zij dezelfde strijd bleken te voeren tegen de onderbezetting van personeel aan het bed: hun problemen zijn dezelfde als de onze.


1 Uit: Labor Notes, 15 juni 2017 – A Strike against Squeezing Profits from Kidney Patients. Alexandra Bradbury is redacteur van LaborNotes – http://www.labornotes.org/ vertaling Roland Siebe.(terug)