Joint venture "ThyssenKrupp Tata Steel" - Verzet in IJmuiden Verklaring en eisen Europese vakbonden en FNV Metaal Hans Boot FNV-bestuurder Metaal, Aad in 't Veld: Vorig jaar heeft de bond een baangarantie voor vijf jaar afgesproken met de Nederlandse directie van Tata Steel. Daar houden we ze aan. Dus zonder baangarantie geen fusie. Aad in 't Veld. Het betreft de vroegere "Hoogovens" in IJmuiden, tegenwoordig Tata Steel Nederland (TSN), onderdeel van het Indiase moederconcern Tata Group. Woensdag 20 december 2017 was er een massale protestbijeenkomst in de fabriekshal Velsen-Noord met zo'n 3.500 werknemers en werkneemsters, plus een delegatie uit Duitsland. Hier volgen na de gezamenlijke verklaring en eisen van de Europese vakbonden via industriAll Europe 1, een brief van Aad in 't Veld aan de Nederlandse directie en een paar impressies van de bijeenkomst. industriAll Europe Tweeënhalve maand nadat Tata Steel en ThyssenKrupp bekendmaakten hun Europese staalactiviteiten te combineren, ontbreekt een goede sociale dialoog over de arbeids- en sociale aspecten op de lange termijn. Een ernstige tekortkoming. Het gaat immers om een herstructureringsplan dat vierduizend banen zou kosten. De Europese vakbonden van Tata Steel en ThyssenKrupp uit België, Frankrijk, Duitsland, Nederland, Spanje en het Verenigd Koninkrijk bundelden de krachten. Ze kwamen op 4 december 2017 bijeen onder auspiciën van industriAll Europe, zodat zij met één stem konden opkomen voor de toekomst van banen en productie in Europa. Summiere informatie Op 20 september 2017 maakten ThyssenKrupp en Tata Steel hun plannen openbaar om nummer twee op de Europese markt van plaatstaal te worden als TyssenKrupp Tata Steel. Een 50/50 joint venture met het hoofdkantoor in Nederland - ongeveer 48.000 werknemers op 34 locaties, een jaaromzet van 15 miljard euro en 21 miljoen ton vracht per jaar. De twee multinationals verwachten eind 2018 de transactie af te ronden. Aangekondigd is al dat de voorgenomen operatie vierduizend banen kost en dat in de komende jaren een verdere personeelsinkrimping niet uit te sluiten is. Tweeënhalve maand later zijn er echter nog steeds geen nadere bijzonderheden bekend over de economische en sociale gevolgen van het project voor werknemers en werkneemsters. Het volledige 'memorandum van overeenstemming', ondertekend door de twee bedrijven, is niet voorgelegd aan, noch besproken met de werknemersvertegenwoordigers van Tata Steel en ThyssenKrupp. Zo ook de uitgebreide business- en sociale plannen en de logica achter de aangekondigde grootschalige herstructurering. Op nationaal noch op Europees niveau. De prognose van de twee bedrijven is tot dusverre gebaseerd op 'best case' scenario's, waarin geen rekening is gehouden met marktschommelingen. Er kon geen grondige beoordeling van de beoogde maatregel plaatsvinden zonder 'stresstests' gebaseerd op 'worst case' scenario's. Het gebrek aan informatie verhindert adequate voorlichting, raadpleging en medezeggenschap van werknemersvertegenwoordigers bij belangrijke, strategische beslissingen die de levens van duizenden werknemers en hun gezinnen beïnvloeden. Miljarden schulden Zoals het er nu voorstaat, lijkt het erop dat de beoogde beslissing om een joint venture op te richten louter is ingegeven door financiële motieven, zonder bedrijfskundig perspectief op lange termijn. De twee bedrijven zijn van plan de toekomstige joint venture op te zadelen met hun schulden. Een geschatte schuld van 4 miljard euro aan de zijde van ThyssenKrupp en van 2,5 miljard van Tata Steel. De levensvatbaarheid en investeringsmogelijkheden op de lange termijn zijn dan ook zeer twijfelachtig. De Europese staalindustrie is van groot strategisch belang voor de concurrentiekracht van de economie van de Europese Unie en staat aan de basis van vele industriële productieketens. De staalproductieactiviteiten van Tata en ThyssenKrupp zullen op de lange duur niet kunnen gedijen. Bovendien kunnen de mogelijkheden en onafhankelijkheid van de Europese staalproductie niet worden gewaarborgd zonder de garantie van hoge investeringen - onder andere in onderzoek en ontwikkeling - en een sterke industriële basis van zowel bedrijfs- als productieactiviteiten in Europa. De bezorgdheid is nog groter, omdat de integratie en optimalisatie van de productiestrategie onder andere zouden afhangen van productienetwerken, waarnaar pas in 2020 wordt gekeken. Hoewel Tata Steel en ThyssenKrupp afspraken hebben gemaakt en verplichtingen zijn aangegaan om tot 2020-2021 de baanzekerheid en productieniveaus te garanderen (afhankelijk van de vestigingen), overheerst de onzekerheid rondom de bedrijfs- en productieplannen. Sociale dialoog De lijst met zorgen wordt uitgebreid met het feit dat het nationale en Europese recht op informatie, raadpleging en inspraak niet volledig worden gerespecteerd. Een goede sociale dialoog met vakbonden en werknemersvertegenwoordigers van alle betrokken vestigingen in Europa is een absolute vereiste. Het niveau en de timing van de informatie zijn echter nog altijd onaanvaardbaar. De werknemers van Tata Steel en ThyssenKrupp moeten veel inspraak krijgen in de totstandkoming van de ondernemingsstrategie, voordat een definitief besluit wordt genomen. Hun betrokkenheid mag niet slechts beperkt blijven tot het beheer van de sociale gevolgen van de herstructurering, maar moet gedurende het proces plaatsvinden - voor, tijdens en na het beklinken van de overeenkomst. Bestaande rechten op informatie, raadpleging en vertegenwoordiging in het bestuur moeten in de toekomst worden gewaarborgd. Hier een samenvatting van wat bij de vakbondsacties in verschillende vestigingen aan de orde is gesteld: we zullen niet accepteren dat de toekomst van onze banen en vestigingen in Europa in gevaar wordt gebracht en de rechten van werknemers verwateren als gevolg van de voorgenomen joint venture; we zullen ons verzetten tegen elke herstructureringsmaatregel en personeelsinkrimping die afbreuk doen aan de voor de Europese staalproductie cruciale deskundigheid en knowhow van de werknemers van Tata Steel en ThyssenKrupp; we zullen niet accepteren dat bestaande verplichtingen ten aanzien van investeringsplannen, waaronder over de hoogovenproductie, niet worden nagekomen; we zullen ons verzetten tegen elke poging om de Europese sociale normen die wij hanteren bij Tata Steel en ThyssenKrupp te verzwakken. Eisen Hoewel de tijd dringt, want de twee bedrijven verwachten begin 2018 de overeenkomst te kunnen ondertekenen, zijn er nog steeds te veel onzekerheden en mogelijke risico's. In hun streven de belangen van werknemers in Europa op een gezamenlijke, gecoördineerde manier te verdedigen, eisen de vakbonden van Tata Steel en ThyssenKrupp: onmiddellijke openbaarmaking van en volledige transparantie over de geplande joint venture, met inbegrip van de sociale en financiële gevolgen op de lange termijn; geen banenverlies, maar een tienjarige garantie van beide bedrijven om de toekomst van banen, vestigingen, investeringen en productieniveaus van staal in Europa zeker te stellen; respect voor het recht van de werknemers op informatie, raadpleging en inspraak over het beoogde plan, voordat de overeenkomst wordt ondertekend door beide partijen, evenals de toekomstige waarborging van onze hoge normen voor sociaal overleg, met inbegrip van medezeggenschap. Onder auspiciën van industriAll Europe zullen Europese vakbonden hun activiteiten op nationaal en Europees niveau in de komende weken blijven coördineren. Op 10 januari 2018 komen we weer samen om de situatie in de verschillende landen opnieuw te bekijken en verdere mogelijke acties te overwegen, indien het management van Tata Steel en ThyssenKrupp niet tegemoetkomt aan onze eisen. Brief aan Nederlandse directie Geachte directie (2 november 2017), Op 17 oktober 2017 hebben wij u een brief gestuurd waarin wij aandringen op een gemandateerde gespreks- en onderhandelingspartner met betrekking tot de voorgenomen Joint Venture (JV). In uw antwoord per e-mail van 30 oktober 2017 geeft u aan wat het standpunt van de directie is over de JV. Dit heeft u ook bekend gemaakt aan de medewerkers. Verder nodigt u ons uit voor een gesprek waar u uw standpunt nader wilt toelichten. Echter, u geeft geen antwoord op onze kernvraag: Namelijk wie is de gemandateerde gespreks- en onderhandelingspartner namens Tata Steel in het verdere proces? Het zal u niet ontgaan zijn dat de FNV ondertussen haar leden heeft geïnformeerd over de actuele situatie. Onze leden maken zich grote zorgen over de toekomst. Onze leden vinden het onacceptabel dat hun vakbond in feite buitenspel gezet wordt in het proces van de JV. In de ledenvergadering is verder op hoofdlijnen vastgesteld welke afspraken en garanties nodig zijn, willen wij als FNV kunnen instemmen met deze JV. In de bijlage vindt u de eerste uitwerking hiervan. Wij constateren dat u niet bent ingegaan op onze eis dat wij op de korte termijn willen horen wie de gevolmachtigde gesprekspartner is namens de aandeelhouder. In het kader van de grote belangen van onze leden kunnen wij dit vacuüm niet langer tolereren. Daarom willen wij u een laatste kans geven om binnen veertien dagen na dagtekening van deze brief aan ons kenbaar te maken wie de gevolmachtigde gesprekspartner is. Zo niet, dan zijn we genoodzaakt onze leden hiervan op de hoogte te stellen met alle gevolgen van dien. Met vriendelijke groet Aad in 't Veld Cc: Hans Fischer CEO Tata Steel Europe [commentaar Fischer: We bevinden ons nog altijd in de fase van informatie verzamelen en de meeste informatie is vertrouwelijk om juridische redenen en vanwege concurrentiegevoeligheid.] Bijlage met eisen 1. De FNV gaat niet akkoord met de afbouw van arbeidsplaatsen. Verwachting is: meeste verlies aan arbeidsplaatsen in Nederland. Er is geen enkele onderbouwing en bovendien procentueel oneerlijk. De JV is gebaseerd op groei, daarom is afbouw geen noodzaak. Geen uitbesteding van werk en diensten. [onder meer: salarisadministratie en technische dienst] Geen verkoop TSP ]verpakking staal] als gevolg van een driegend ingrijpen van de Mededingingsautoriteiten. 2. De FNV accepteert geen gedwongen ontslagen. Het WGP [werkgelegenheidspact] beschermt de werknemers in IJmuiden tegen gedwongen ontslag tot 31 december 2021. Het WGP geldt niet voor werknemers buiten IJmuiden. Daarom stelt de FNV uitbreiding voor van de werkingssfeer voor alle werknemers bij Tata Steel in Nederland. De FNV hanteert de definitie van gedwongen ontslag als: onvrijwillige beëindiging van de arbeidsovereenkomst met één van de BV’s van Tata Steel in Nederland. Bij eventuele verkoop van onderdelen kunnen de betrokkenen niet gedwongen worden in dienst te treden bij de verkrijger. De ervaring leert dat vaak op de langere termijn de afbouw van arbeidsplaatsen plaatsvindt. Daarom eisen wij van de nieuwe onderneming dat zij bereid is de afspraken van WGP in 2022 te verlengen. 3. De FNV wil garanties voor de toekomst. (in samen werking en afstemming met de Europese en Centrale Ondernemingsraad). Een gezonde openingsbalans, geen sterfhuis constructie. Garanties voor de toekomstige investeringen. Baas is eigen huis, voortbestaan van TSN in zijn huidige vorm, inclusief 'ringfence' [het 'hek' om Tata Steel Nederland, de Nederlandse directie beslist over de gemaakte winst die wordt uitgekeerd aan het 'moederconcern'- loopt 2021 af]. Garantie dat Tata Steel in Europa actief blijft, geen exit strategie. Tata Steel blijft financieel verantwoordelijk voor de tekorten. De nieuwe onderneming zal alle bestaande (arbeidsvoorwaardelijke) regelingen ongewijzigd accepteren. Wij willen een businessplan, voordat de definitieve overeenkomst wordt ondertekend. Uit dat plan kunnen aanvullende eisen komen van de FNV. 4. Wij eisen een onderhandelings- en gesprekspartner die volledig geïnformeerd en gevolmachtigd is bindend afspraken te maken met Nederlandse vakbonden. Impressies 20 december 2017 De sfeer van de bijeenkomst was er één van laaiende woede en strijdbaarheid, Geklap, gefluit en geloei om kwaadheid en eisen te onderstrepen. We worden vies bedrogen. De bewering van de directie succesvolle besprekingen te hebben gevoerd met de ondernemingsraad en vakbonden bleek een boosaardig verzinsel om een dag voor de bijeenkomst de deelname overbodig te verklaren. Nep Nieuws in IJmuiden. FNV Metaal en de centrale ondernemingsraad maken volgende week de juridische stappen bekend naar aanleiding van het gebrek aan relevante informatie en miskenning als gespreks- en onderhandelingspartner. We bevinden ons geheel in het ongewisse. Alle seinen staan op rood. De voorzitter van de FNV Han Busker kon rekenen op een hartelijke ontvangst. Dit pikken we niet. Desnoods komen er acties. We willen en eisen duidelijkheid. De algemene indruk, ook op de video's via onder andere Google, lijkt het 'desnoods' van Busker te weerleggen. Dreigen heeft zin als je van woorden daden maakt. 1 Brussel, 7 december 2017 - - www.industriall-europe.eu Contactpersoon: Aline Conchon: IndustriAll European Trade Union vertegenwoordigt zeven miljoen mannen en vrouwen werkzaam in de Europese industrie, mijnbouw en energiesector. Aangesloten zijn 177 vakbonden in 38 Europese landen. (terug)