Gevecht door leden van New Yorkse bouwbonden tegen hun uitsluiting Ellende rond de metro - niet de schuld van de werknemers Laura Gabby 1 "Smerig, vertraagd en gevaarlijk". Dat is het motto van een nieuwe reclamecampagne die de vakbonden beschuldigt van de problemen in de metro van New York City. De campagne speelt in op de toenemende frustraties bij de New Yorkers over een overvol vervoerssysteem dat vastloopt door oponthoud en grote drukte; onderdeel van een golf van aanvallen op de bonden door machtige projectontwikkelaars en spreekbuizen van bedrijven. Het metrobedrog maakt deel uit van de nieuwste lariekoek van het "Center for Union Facts", een door ondernemers gesteunde organisatie die zich bezighoudt met de ondermijning van de vakbonden. Tot de financiers behoren de 'hedge fund' miljardair Robert Mercer, een belangrijke geldschieter van de presidentscampagne van Trump en het extreem rechtse medium Breitbart News. Zondebok De vertragingen van de metro zijn de afgelopen vijf jaar meer dan verdubbeld. Afgelopen jaar dook The New York Times met een serie artikelen in de geschiedenis van verwaarlozing van het vervoerssysteem van New York. Het blad beschuldigde meerdere politici de vervoersbegroting te minimaliseren, het vervoersbedrijf met schulden op te zadelen, geld te verkwisten aan renovaties van stations in plaats van te besteden aan onderhoud van het spoor- en seinsysteem. Terwijl de waarde van New Yorks bezittingen omhoogschoot - deels door de metrovoorzieningen zijn de belastinginkomsten van de omzet niet gereserveerd voor het vervoer. The Times schonk veel aandacht aan de hoge kosten om nieuwe metrolijnen te bouwen en stelde vast dat ze in New York per mijl de hoogste van de wereld zijn. Gedeeltelijk is dat het gevolg van de hoge kosten van de ziekteverzekering van de werknemers die in de Verenigde Staten, anders dan in landen met een systeem van nationale gezondheidszorg, deel uitmaken van de 'arbeidskosten'. The Times berekende echter dat zij slechts voor één tiende bijdragen aan de toegenomen kosten. In dit verband stond de krant kort stil bij de duurbetaalde 'consultants' en de hoge kosten van de grond en verzekeringen; New York City behoort tot de duurste steden van de wereld. Het onderzoek in de serie artikelen concentreerde zich op de door de bonden bevochten lonen en andere arbeidsvoorwaarden en het veronderstelde archaïsme van de arbeidsreglementen. The Times schetste een beeld van overbezette arbeidsplaatsen waar honderden overbodige werknemers ronddwalen en duizend dollar per dag opstrijken. Waar 25 werknemers een tunnelboormachine bedienen, terwijl andere steden dat moeten doen met tien mensen of minder. Waar verouderde banen in stand worden gehouden, zoals de oliesmering van machines, een overblijfsel uit de tijd dat ze handmatig geolied moesten worden. Dit beeld van een opgezwollen vakbond is precies wat de nieuwe campagne voor ogen staat. Zwaar en gevaarlijk werk Maar de werknemers van het project dat bijzondere aandacht van The Times kreeg, zeggen dat de genoemde aantallen zwaar overdreven zijn. Opzichter Matt Murphy geeft aan dat er bij de tunnelbouw misschien in totaal 25 mensen betrokken zijn, inclusief toezichthouders, uitvoerend personeel en werknemers die de opgegraven grond en stenen vervoeren. Die 25 werknemers zouden voor een foto bij elkaar gebracht zijn. Vakbondslid Andy Latosek vertelt dat gedurende zijn 31-jarige loopbaan altijd zo'n acht of negen mensen aan de boormachine werkten. Ieder van hen had een specifieke taak: bediening, zorg voor lucht, water en elektriciteit en plaatsing van de geprefabriceerde elementen rond de tunnel. Terwijl de lonen variëren per bond en werkzaamheden, verdienen de tunnelwerkers vanwege het gevaarlijke werk in het algemeen een hoog loon. Je ademt voortdurend slechte lucht in en je werkt op een ronde werkvloer waardoor je enkels zwaar belast worden, legt Latosek uit. In die 31 jaar heeft hij een zestal collega's verloren en heel wat bijna-ongevallen meegemaakt door vallende brokken steen of rotsblokken. Bij elke tunnel heb je geen idee wat er kan gebeuren. De drilboren gaan in de steenrotsen en je weet nooit of ze bovenop je vallen. Aannemers hebben vaak moeite genoeg mensen te vinden die dit werk willen doen, zelfs als er veel betaald wordt. Latosek geeft aan dat zij meestal mensen zich eerst ondergronds laten oriënteren. Twee van de drie gaan beneden kijken en zeggen 'dat nooit meer'. Voor degenen die de machine 'oliën' is de term het enige relikwie. Zij zijn verantwoordelijk om alles te herstellen dat op zo'n boormachine - het duurste apparaat - fout gaat en moeten kennis hebben van het abc van de elektriciteit, aanleggen van pijpleidingen en van lassen. Stopt de machine, kan iedereen naar huis gaan. Ze zijn ook verantwoordelijk voor de installatie, de boring en de verplaatsing van de machine, dikwijls zeer gevaarlijk werk. Boormachinisten krijgen eerst een training als onderhoudsmonteur, leren alles van de machine voordat ze eraan mogen werken. Met of zonder vakbond Ondertussen zijn de bouwbonden in New York City in een groot gevecht gewikkeld in Hudson Yards, het grootste private onroerend goed project in de geschiedenis van de Verenigde Staten [sinds 2016]. De projectontwikkelaar, Related Companies, heeft kort geleden een rechtszaak aangespannen tegen de New Yorkse bouwbond over de kosten van de eerste fase van het Hudson project die over de afgelopen zes jaar opgelopen zouden zijn tot honderd miljoen dollar. In navolging met de artikelen in The New York Times wordt verwezen naar de arbeidsvoorwaarden en personeelsbezetting die de kosten zouden opjagen. Related wil in fase II volgens twee constructies werken: met ('open') of zonder (merit') aanwezigheid van de vakbond. Dat wil zeggen dat de projectontwikkelaar zo mogelijk van twee wallen willen eten en bovendien de verschillende bonden tegenover elkaar probeert te zetten: belonen bij concessies over werk en (on)veiligheid en straffen als concessies uitblijven. De meeste, zo niet alle, arbeidsvoorwaarden in het juridisch geschil, hangen, evenals de omvang van het aantal werknemers, direct samen met de standaards die de bonden stellen. In de media wordt één baan in het bijzonder steeds naar voren geschoven, zo niet belachelijk gemaakt: 'de koffiejongen' die 42 dollar per uur verdient. En dat, terwijl in de meeste banen stagiaires voor de koffiebestellingen zorgen en tussen de 11 en 25 dollar per uur krijgen. In de praktijk zijn hoge lonen uitzonderlijk. Het gaat hier om honderd tot tweehonderd werknemers die beneden de fundamenten van nieuwe gebouwen aanleggen tot hun collega's die hoog bovenin aan de top werkzaam zijn. Op al die niveaus worden panklare maaltijden, koffie, water en sportdrank gebracht. Ladders en trappen op en af, dus bepaald geen licht werk. Alleen al de gevaren van uitdroging en zonnesteek vergen pauzes om te eten en te drinken. Heus, het alternatief voor een 'koffiejongen' met honderden werknemers die van alle kanten bij elkaar moeten komen, is onpraktisch. Ik doe mee De leden van de bouwbonden zijn het gevecht aangegaan voor werk en bedrijven mèt een vakbond en trachten de hachelijke situatie te voorkomen dat zij en hun bonden uitgesloten worden. Ze doen dat onder meer met de "Ik doe mee" campagne ['count me in'], waarin sinds oktober 2017 vakbondsleden elkaar om zes uur 's morgens buiten Hudson Yards in protest ontmoeten. Velen van de ongeveer duizend werknemers, ook van andere bonden, demonstreren energiek en militant op weg naar hun werk in Hudson Yards. Deze campagne is in 2015 via Facebook opgezet door enkele leden van de New Yorkse bouwbonden en is uitgegroeid tot 12.000 mannen en vrouwen. Sommigen zien de rechtszaak van Related als een zwaktebod en dat het vastgoedbedrijf wraak neemt door te proberen de "Ik doe mee" campagne te ontmantelen. Twee grote reclameborden "metrobedrog" kijken uit over het centrum van Manhattan. Maar een week nadat ze geplaatst waren, hebben de bouwbonden een ander bord neergezet, acht blokken zuidelijker, met de leuze: New York City is een BONDSSTAD. Op 4 april jongstleden demonstreerden meer dan 10.000 leden van de bouwbonden onder hun eigen bord. 1 Eerder, 9 mei 2018, verschenen bij Labor Notes - labornotes.org - titel: Subway Woes? Don't Blame Workers. Laura Grabby is timmervrouw en gekozen afgevaardigde van de Carpenters Local 157. Vertaling/bewerking: Hans Boot. (terug)