extra
Netanyahu, dienaar van het neoliberalismeFarmacieconcern Teva tussen zionisme en realiteitYacov Ben Efrat 1 Teva, een farmaceutisch bedrijf dat ooit begon in Israël en een internationale onderneming werd, staat op instorten. Daarmee dreigen duizenden banen in Israël en daar buiten verloren te gaan. De Israëlische premier, Benjamin Netanyahu, probeert in te grijpen in een poging de fabrieken in Jeruzalem te behoeden voor sluiting. Als er iemand direct en indirect schuld heeft aan de huidige situatie van Teva, dan is dat wel Netanyahu zelf, en dat niet alleen vanwege de gulle belastingpolitiek ten opzichte van het bedrijf. Teva is het slachtoffer van het neoliberalisme: een ideologisch systeem dat de nadruk legt op vrije marktconcurrentie. Dit is een economisch model dat Netanyahu zelf heeft aangehangen en doorgevoerd sinds zijn eerste termijn als premier (1996-1999), inclusief zijn tijd als minister van Financiën in de regering Sharon. De ineenstorting van Teva wordt door sommigen al vergeleken met de val van de banken die eigendom van de Histadrut [vakcentrale] en de staat waren, in de jaren tachtig van de vorige eeuw. En er zit wel wat in die gelijkenis. De val van de banken luidde het einde in van een periode van nationalisaties en coöperatieve economie in Israël. Het was het begin van de privatisering en het vrije marktbeleid dat de premier, samen met de hoofden van de schatkist en de Israëlische Bank, de afgelopen decennia bevorderde. Israëlische identiteit
Nadat Teva zich voorbij de grenzen van Israël uitbreidde, en kort nadat de staat zijn grenzen had opengezet voor buitenlandse investeringen, verbleekte de zogenaamde zionistische identiteit van het land. Het bewijs hiervan is de verandering die een ander belangrijk en groot bedrijf doormaakte: Tnuva. Dat veranderde van een Israëlische zuivelcoöperatie in een bedrijf dat Chinees eigendom is. De Israëlische economie is als sinds lange tijd een globale die landsgrenzen en nationale identiteiten overstijgt. Haar enige drijfveer is winst. Hoewel er tegenwoordig krachten zijn die vechten voor een 'nationale' economie, zoals blijkt uit Trumps 'make America great again', is de geest uit de fles. Bedrijven zijn multinationaal en grote spelers als Facebook, Google en Amazon zijn virtuele organisaties. Ze creëren niets anders dan dat platforms waarop kennis, informatie en goederen kunnen worden uitgewisseld en de individuele consument de schepper van de inhoud van die platforms is geworden.
MonopolieHet is oneerlijk directie van Teva de verantwoordelijkheid voor deze ramp in de schoenen te schuiven. Op het moment dat Teva ophield een 'zionistisch' bedrijf te zijn, werd het een internationale onderneming en nam het de bedrijfscultuur over zoals die wordt gedicteerd door Wall Street. Ronald Reagan, zeer bewonderd door Netanyahu, was degene die een zakelijk klimaat creëerde waar de grote bedrijven en hun directeuren baat bij hadden. Ten tijde van de toenmalig CEO Erez Vigodman werd Teva’s aankoop van Allergan Generics [ook farmaceutisch bedrijf] voor veertig miljard dollar door dezelfde mensen bejubeld die de overeenkomst later afdeden als avonturisme. Vigodman handelde echter wel in de geest van Eli Hurvitz en hield Teva 'zionistisch'. De gedachte achter deze noodlottige aankoop was het voorkomen van een overname door een concurrerende farmaceutische gigant: eten of gegeten worden.
Teva was, net als andere grote bedrijven, het slachtoffer van hetzelfde economisch beleid waardoor het juist de grootste producent van generieke medicijnen was geworden. Het werd een bedrijf met een klein zionistisch hoofd en een enorm buitenlands lichaam. We moeten niet vergeten dat Teva zijn fortuin niet in Israël maakte, maar in het Amerika waar farmaceutische bedrijven doen wat ze willen en meedogenloos de gewone mens uitbuiten.
HebzuchtIn een artikel over Teva op de website Seeking Alpha, vertelt Terry Chrisomalis wat het geheim is achter de winstgevendheid van het bedrijf op de Amerikaanse markt. Hij zegt dat Teva verantwoordelijk is voor de grote toename van de kosten van medicijnen tegen multiple sclerose. Jaarlijks gesproken, zo schrijft hij, werd Teva’s medicijn Copaxone 20 mg voor het eerst goedgekeurd in 1996 en het kostte patiënten toen gemiddeld 8.300 dollar. Tegenwoordig kost hetzelfde medicijn patiënten 91.400 dollar. Dat is een 1.002 procent stijging sinds de introductie van het medicijn. De vraag die het Amerikaanse publiek en de politici stellen is: Waarom? Het antwoord is eenvoudig: Omdat Teva het kon doen. Het echte probleem is niet dat het Copaxone-feestje stopte toen het patent afliep, maar dat de hebzucht van Amerikaanse farmaceutische bedrijven zo'n vijandige publieke opinie deed ontstaan dat het Amerikaanse Congres die vuile hebzucht aan banden moest leggen. Eigenlijk neemt de winstgevendheid op de farmaceutische markt als geheel daardoor af. Het belangrijkste motief voor de ontwikkeling van nieuwe medicijnen is echter hebzucht. De meeste recente vooruitgang is gebaseerd op marktoverwegingen en niet op de behoeften van de patiënten.
CorruptieschandalenDe regering Netanyahu is verwikkeld in corruptieschandalen. Ze wordt gevangen gehouden door haar eigen messiaanse, nationalistische ideologie. Ze heeft de tijd noch de mogelijkheid om de toekomst te omarmen, niet op politiek niveau en zeker niet op sociaaleconomisch niveau.
Teva haalde alles uit haar monopoliestatus en Israëls rechtse regering genoot de vruchten van volledige werkgelegenheid. Bibi de tovenaar! De Histadrut droeg haar steentje bij aan de feestvreugde in ruil voor een miljoen shekel en lidmaatschapsgelden van Teva werknemers. Het publiek genoot ook van de toename van haar financiële portfolio's, omdat de aandelen van Teva zolang bleven stijgen. Het goede nieuws is nu: deze Israëlische versie van de neoliberale economie nadert zijn einde. EindeWe zitten midden in een nieuwe industriële revolutie, ingeluid door het internet en de hernieuwbare energie. Zonne-energie zal het gas van monopolist Yitzhak Tschuva vervangen, de bitcoin bedreigt het monopolie van de bank Hapoalim en zijn belachelijke provisies, de zelfsturende auto vervangt privé-auto’s, industriële robots vervangen menselijke arbeiders en sociale netwerken verspreiden wereldwijde kennis en informatie. Facebook, Google en Amazon zijn geen zionistische bedrijven. Ze vestigen een nieuw wereldwijd bewustzijn, waarin we in de eerste plaats mensen zijn voordat we Israëliërs zijn, Amerikanen, Indiërs of Arabieren. Voor Netanyahu is de werkelijkheid nep nieuws. Israël is niet klaar voor de enorme veranderingen die plaatsvinden in de wereld, maar ze is er ook niet immuun voor. Over de politie-onderzoeken naar corruptie, verklaart hij: Er zal niets worden gevonden, want er was niets. Zo benadert hij ook de hier geschetste, snel veranderende realiteit. Hij denkt dat de status quo voor altijd kan duren, of het nu over de bezetting of de economie gaat. De ineenstorting van Teva bewijst echter dat hij het mis heeft, erg mis.
|
Yoram Gabison wijst in een artikel in The Marker van 18 december 2017 met de beschuldigende vinger naar de oprichter van Teva, Eli Hurvitz. Zijn wil de Israëlische identiteit van het bedrijf te bewaren, leidde ertoe dat hij slechts Israëlische directeuren aannam, zonder dat zij enige vorm van opleiding of ervaring hadden in de bedrijfsvoering van een internationaal concern. De poging van Hurvitz en de overheid om de Israëlische identiteit te bewaren en de productie in Jeruzalem voort te zetten om niet alleen zuiver economische redenen - ondanks het feit dat de meeste bedrijfsactiviteit en aandeelhouders zich buiten Israël bevinden - resulteerde er volgens Gabison in dat ze hun hoofd in het zand staken.
