Palestijnse arbeid(st)ers organiseren zich op de door Israël bezette gebieden
Elementair gevecht om erkenning arbeidsrechten
WAC-MAAN 1
Na jaren van voorzichtigheid uit vrees voor ontslag, hebben arbeid(st)ers van Maya Food Industries zich georganiseerd bij WAC-MAAN, de onafhankelijke vakbond in onder meer de door Israël bezette gebieden op de Westelijke Jordaanoever. Maya Food is een multinationale onderneming met een vestiging op de industriële zone Mishor Adumim. Een moderne fabriek die zowel voor de lokale als internationale markt produceert en waar ongeveer 220 mensen werken.
Niet eerder kreeg WAC-MAAN te maken met een initiatief van zo'n omvangrijke groep. Maya Food Industries is één van de grootste bedrijven in Mishor Adumin waar ongeveer vijfduizend mensen wonen. Een bedrijf waar verschillende arbeiders ook na twintig jaar over een loonstrook noch over arbeidsrechten beschikken en onder het wettelijk minimum betaald worden.
Overigens is op het moment van het hier volgende verslag, 2 september 2019, de strijd nog vol aan de gang.
Moed
Nieuwelingen bij het bedrijf beginnen met ongeveer 39 euro per dag, inclusief reiskosten, En dat, terwijl het loon bij een arbeidsdag van gemiddeld tien uur volgens het wettelijk minimumloon bijna het dubbele bedraagt. Een ervaren arbeider met beroepsvaardigheden en kennis van moderne machines krijgt een minimumloon, zonder betaling voor overwerk, zonder pensioen en zonder betaalde vakantiedagen.
Deze arbeidsvoorwaarden zijn geen uitzondering. Een groot aantal bedrijven in de bezette gebieden heeft arbeiders in dienst met schamele lonen zonder sociale rechten en profiteert van de hoge werkloosheid in het Palestijns gebied.
Al weer jaren geleden nam een aantal Maya arbeiders contact op met WAC-MAAN, maar aansluiting bleef uit vanwege hun beduchtheid voor het management. Ondanks hun grieven en woede over de arbeidsomstandigheden. Zij vreesden dat ieder die voor zijn rechten opkwam, kon vertrekken. Juist daarom was de organisatie bij WAC-MAAN een moedige beslissing. Na een paar dagen waren het er honderd. Ruim boven de 'één derde grens' die gehaald moet worden voor de erkende vertegenwoordiging door WAC-MAAN.
Ontslagdreigingen falen
Op de eerste bijeenkomst, 13 augustus, was een dertigtal arbeiders aanwezig in een café bij Jericho. Er heerste een gespannen en opgewonden sfeer. Na twintig jaar uitbuiting waagden zij zich tot het bondslidmaatschap. Ieder van hen was zich bewust van het feit dat de handtekening als lid van WAC-MAAN de directe baas en het bedrijf trotseerde. Bestuurder Assaf Adiv van WAC-MAAN besprak hoe een collectieve overeenkomst hun werkgelegenheid reguleerde, hun sociale zekerheid en wettelijke rechten beschermde en een compensatie inhield voor de vroegere ontkenning van hun rechten. Hij benadrukte dat de organizers van WAC-MAAN zich verbonden achten met hun strijd, hun stap naar de bond bewonderden en niet toelaten dat het bedrijf hun positie zou schaden.
Het Maya management reageerde woedend. Nadat WAC-MAAN het bedrijf 14 augustus op de hoogte stelde van het recht op erkenning als vakbond, probeerde het management de arbeiders te schorsen. Degenen die tijdens de vergadering in Jericho gefotografeerd waren, werden via Facebook met de volgende woorden bedreigd: wie op de foto staat, zal worden ontslagen. De bedrijfsleiding begreep dat de arbeiders hun lef toonden met de inschrijving als lid bij WAC-MAAN en hun herkenbare foto. Later werden drie arbeiders ontslagen met het voorwendsel van kostenvermindering, zelfs nadat acht arbeiders op dezelfde dag via een uitzendbedrijf werden aangenomen. Toen één van de drie ontslagenen vroeg om uitleg, antwoordde de voorman: uitzendarbeiders zijn goedkoper en zonder vakbond. Bovendien trachtte het management de arbeiders op te geven bij een uitgesproken rechts vakbond. Wie van de arbeiders dat weigerde, kreeg de bedreiging te horen wie niet ingeschreven wordt, krijgt ontslag. Tekenend dat ondanks deze dreigementen geen arbeider die zich bij WAC-MAAN had aangesloten op zijn beslissing terugkwam. Bovendien benaderden de meesten die bij de gele bond waren genoteerd WAC-MAAN om alsnog deze beslissing te schrappen.
Groeiende strijdbaarheid
Als reactie op het verzet van Maya Food Industries sprak WAC-MAAN formeel van een 'arbeidsconflict' en riep op 20 augustus een staking uit. Volgens de arbeidswetgeving kon deze vijftien dagen later beginnen, dus 4 september. Vanwege het ontslag van enkele strijdbare vakbondsactivisten richtte WAC-MAAN zich tot het Arbeidsgerechtshof' in Jeruzalem met de eis de ontslagbeslissing te vernietigen. Dat was 28 augustus in aanwezigheid van zeven arbeiders. Voor het eerst in hun leven stonden zij tegenover hun managers in een positie van gelijkheid – een machtige ervaring. Tijdens de zitting bleek één van de eigenaars van het bedrijf. Udi Wertheimer, en ook de voorman Mickey Sinai, verrast en onzeker door hun moedige aanwezigheid. Helemaal toen de rechter Daniel Goldberg het ontslag van twee arbeiders nietig verklaarde en besloot tot de terugkeer van één van hen op de volgende dag. Beslissingen die de rechtvaardigheid van hun eisen illustreerden en nieuwe verhoudingen lieten zien. Zo'n formele comeback van een ontslagen arbeider was een bij Maya ongekend feit. Na jaren als slaaf behandeld te zijn geweest, vertelden de betrokken arbeiders zich voor de eerste keer een vrij mens te voelen. Eén van hen zei: voor ons is WAC-MAAN onze bevrijder.
Eén van de gevolgen was dat management alle geloofwaardigheid kwijt was. De beloften dat de lonen en arbeidsomstandigheden zouden verbeteren als de arbeiders WAC-MAAN verlieten, werden weggelachen. De algemene conclusie was dat alleen vakbondsmacht het management kon dwingen tot de uitgifte van loonstroken en de betaling van overwerk, pensioenen en vakanties.
De getoonde moed om de confrontatie met het management aan te gaan, bood WAC-MAAN het vertrouwen de activiteiten onder de Palestijnse arbeid(st)ers in Mishor Adumin te intensiveren. Zoals eerder, juli 2019, de succesvolle arbeidsovereenkomst bij de Zarfai Garage (busbedrijf).
WAC-MAAN: We zijn getuigen van een groeiende strijdbaarheid onder de Palestijnse arbeiders.
1 |
Verschenen bij: http://eng.wac-maan.org.il/, 2 september 2019 – Palestinian workers at Maya Foods join WAC- MAAN to fight for their rights. Vertaling/bewerking: Hans Boot. (terug)
|
|