Israël zet zich in voor het klimaat maar zonder oog voor de Palestijnen Israël in 2050 en de onzichtbare Palestijnen Yacov Ben Efrat 1 Israël kijkt vooruit. Het jaar 2050 is een kernpunt van het ministerie van Milieu. Het verbindt het lot van Israël met de toekomst van de planeet. Klimaatdeskundigen voorspellen een humanitaire ramp als we doorgaan met de verbranding van fossiele brandstoffen die de belangrijkste oorzaak is van de opwarming van de aarde. De temperatuur is al met één graad gestegen boven het voor-industriële niveau (het jaar 1850). En met nog een graad erbij voor het eind van deze eeuw, is het doodsvonnis van de aarde getekend. Op 9 december 2018 starten de Verenigde Naties hun 24ste klimaatconferentie in Katowice, Polen. Alle ogen zijn op deze bijeenkomst gericht met het vertrouwen dat de wereldleiders belangrijke stappen voorwaarts zullen zetten. Het klimaatdebat gaat echter door. De president van de Verenigde Staten, Donald Trump, ontkent de opwarming van de aarde. Nog zo'n absurditeit is dat gastland Polen weigert zijn energiecentrales op fossiele brandstoffen (kolen) stop te zetten, omdat er 110.000 mijnwerkers aan verbonden zijn. In Duitsland is het al net zo, omdat ook daar vele duizenden mensen in de mijnbouw werken. Vijfhonderd deelnemers Israël staat niet onverschillig tegenover de klimaatverandering. Afgelopen week werd de derde Israëlische klimaatconferentie gehouden in Tel Aviv met ongeveer vijfhonderd deelnemers. De aanwezigheid van non-gouvernementele organisaties, parlementsleden, wetenschappers, directeurs-generaal en vertegenwoordigers van de overheid, waaronder minister van milieu Ze'ev Elkin, bewijst dat een groot deel van het publiek geïnteresseerd is in het klimaat. Hoewel Israël een klein land is en zijn invloed op het klimaat slechts beperkt, is de wens om bij te dragen overduidelijk. Het doel van de overheid is een masterplan te formuleren dat een antwoord zal geven op de uitdagingen waarvoor Israël in 2050 staat. Zij die de derde klimaatconferentie hebben gemist en er meer van willen weten, kunnen de discussie Milieu 2050 bijwonen. Deze is in Tel Aviv op 15 januari 2019. Industrieën, hooggeplaatste overheidsfunctionarissen, directeurs van durfkapitaalfondsen, start-ups, innovatiemanagers, vertegenwoordigers van milieu-organisaties, wetenschappers en burgers behoren tot de deelnemers. De run op 2050 is al begonnen en alle sectoren staan al in de startblokken. Israël first Terwijl de rest van de wereld strijdt ter voorkoming van die ene graad temperatuurstijging, heeft Israël een minstens zo complex probleem onder handen. En dat probleem werd niet benoemd tijdens de derde Israëlische klimaatconferentie. In 2050, zo zeggen de deskundigen, zullen er zestien miljoen Israëliërs zijn. Maar wat gebeurt er dan met de tien miljoen Palestijnse buren in de Gazastrook en de Westelijke Jordaanoever? Hoeveel van die zestien miljoen Israëliërs zullen kolonisten zijn? Wat zal er met de Gazastrook gebeuren als de waterbronnen komen droog te staan en het rioolwater vrij spel krijgt? Hoeveel elektriciteit zullen de energiecentrales in Gazastrook kunnen opwekken? Hoe zal een stad als Jeruzalem functioneren met een miljoen Palestijnen, waarvan nu al 70 procent onder de armoedegrens leeft? Wat voor soort transportsysteem zal de vijf miljoen Palestijnen van de Westelijke Jordaanoever bedienen in 2050? Wanneer het werk verdwijnt als gevolg van robotisering en kunstmatige intelligentie, zullen er dan nog banen voor hen zijn? Hoeveel muren en hekken zullen er moeten zijn, en hoe hoog, om te voorkomen dat de wanhopige Palestijnen Israël binnenstromen op zoek naar werk? Zal het voorspoedig blijven gaan in het land van de start-ups, terwijl de omliggende regio heftig getroffen is door armoede en onderontwikkeld blijft? De aanwezigheid van de minister voor klimaatbescherming Ze'ev Elkin tijdens de derde klimaatconferentie mag gelden als een krachtig signaal voor de toekomst. Het is echter wel één met een blik op de toekomst die doet alsof er helemaal geen Palestijnen zijn. Elkin vertelde tijdens de conferentie dat Israël het niet met Trump eens is over de klimaatverandering. Hij vergat echter te zeggen dat ze het wèl met hem eens zijn op alle andere vlakken, zoals de nationalistische ideologie, xenofobie en de bezetting. Elkin steekt zijn ideeën niet onder stoelen of banken. Wat er werkelijk toe doet, is niet wat goed is voor de aarde, maar wat goed is voor de Joden volgens het Trump-principe: Israël First. Een gezamenlijk lot Gezien de kwetsbare politieke situatie is het de vraag waar Israëlische klimaatactivisten staan. Met andere woorden, wat gebeurt er straks met een verlichte Israëlische burgermaatschappij die de mensheid wil redden, maar de moed heeft verloren om de lokale werkelijkheid onder ogen te zien? Gedurende twintig jaar rechtse regering is het woord Bezetting een wachtwoord geworden dat in de ogen van de heersende coalitie uitsluitend wordt gebruikt door verraders. Voorstanders van Palestijnse rechten worden gezien als extremisten. Rechtse lieden als Elkin zijn bereid om voor het milieu op te komen, terwijl ze tegelijkertijd de Palestijnen hun rechten ontnemen. De Palestijnen betalen, net als de meeste arme en vergeten mensen in de Derde Wereld, de prijs voor de globalisering en neoliberale economie. Zij hebben geen milieubeweging. Hun strijd voor brood op de plank laat maar weinig ruimte om oog te hebben voor het welzijn van de planeet. Ze zijn hun land al kwijt en daarmee ook hun waardigheid. Wie vandaag de dag naar de Gazastrook kijkt, kan zien wat de toekomst voor ons in petto heeft. Als de rechtse zionistische ideologie Israëls beleid ten opzichte van de Palestijnen blijft dicteren, zal Israël in 2050 slechts een voetnoot van de geschiedenis zijn. Maar, als de Israëliërs genoeg vooruitziend zijn om zich zorgen te maken over het klimaat, laat ze dan vooruitziend genoeg zijn om ook een nieuwe politieke realiteit te kunnen creëren. Ze moeten de Palestijnen niet alleen zien als partners om de aarde mee te redden, maar ook om samen een moderne maatschappij in te richten waar beide volken baat bij hebben. Twee wereldvisies strijden om het lot van de mensheid. Aan de ene kant is er het racistische nationalisme van Trump en zijn aanhangers, zowel in Europa als Israël. Aan de andere zijn er de mensen die internationale solidariteit ondersteunen. Dat zijn de overheden en bewegingen die grensoverschrijdende samenwerking voorstaan ten bate van de mensheid en de planeet. Het hedendaags zionisme, zowel dat van de regerende coalitie als dat van de oppositie, heeft ervoor gekozen de Palestijnse kwestie terzijde te schuiven. Hun ouderwetse, nationale ideologie geeft geen ruimte tot enige vorm van compromis. Iedereen die de planeet aarde wil redden, moet een nationaal belang sturen in de richting van een groter algemeen belang. Iedereen die wil dat er in 2050 een Israël is, moet voorbij dat bekrompen nationale belang kijken ten gunste van een gezamenlijk lot van de Israëliërs en de Palestijnen. 1 Dit artikel verscheen eerder op 9 december 2018 bij Challenge (www.challenge-mag.com/israel-2050-and-the-invisible-palestinians). Het werd vertaald uit het Hebreeuws naar het Engels door Robert Goldman. Herre de Vries vertaalde het van het Engels naar het Nederlands. (terug)