Een brede, landelijke beweging Onderwijspersoneel Chicago opnieuw in staking Barbara Madeloni 1 In 2012 schudde de onderwijsvakbond Chicago Teachers Union (CTU) zijn leden en het onderwijspersoneel in het hele land wakker met een winnende staking. Zeven jaar later, na een golf van onderwijsstakingen in de afgelopen twee jaar, heeft CTU de strijd hervat. Toen de leerkrachten deze dag naar buiten liepen, voelde het alsof het 2012 was. De stemmingsuitslag om tot staking over te gaan was overweldigend, 94 procent vóór. De burgemeester keerde zich tegen de eisen en noemde de staking schadelijk voor kinderen. Een belangrijk verschil met eerdere stakingen is dat zich een breder front heeft gevormd. Het eisenpakket richt zich nu ook op de woningnood onder leerlingen/studenten en op betaalbare huisvesting voor inwoners van Chicago met lage inkomens. Strijd is verbreed De CTU met 25.000 leden voert de strijd samen met de vakbond Service Employees International Union (SEIU) Local 73 die 7.500 klassenassistenten, buschauffeurs, conducteurs, conciërges en ander ondersteunend personeel vertegenwoordigt. Het verzet keert zich ook tegen de nieuwe burgemeester. Niet meer de schaamteloze marionet van de bedrijven Rahm Emmanuel, maar zijn opvolger de liberaal Lori Lightfoot. De laatste beloofde voor haar verkiezing het openbare onderwijs te steunen, maar stelde zich daarna met hetzelfde onderhandelingsteam als dat van haar voorganger tegenover de vakbondseisen. Katie Osgood. Voor de staking van 2012 had Local 73 van de onderwijsondersteuning (SEIU) een akkoord met concessies afgesloten en doorkruisten hun leden de picket lines van de onderwijsbond CTU. De laatste vertegenwoordigde in het verleden de leden van de SEIU, waardoor er spanningen tussen de twee vakbonden waren ontstaan. Het onderwijsmanagement betaalt beginnende klassenassistenten voor speciaal onderwijs meer dan de collega's voor 'onderwijs en instructie' van CTU, hoewel de twee groepen vergelijkbaar werk verrichten. Na een nieuwe leiding van Local 73 is inmiddels de verstandhouding tussen de twee bonden verbeterd. Een moment van solidaire toenadering deed zich voor, toen CTU-lid en lerares 'speciaal onderwijs', Katie Osgood, op een bijeenkomst verscheen van Local 73 over de onderhandelingen. Zij werkt nauw samen met assistenten in het speciaal onderwijs en om haar steun te tonen, regelde zij dat ook de bestuurders van de twee bonden aanwezig waren. Osgood kwam in haar CTU jasje, werd voorgesteld aan de leden en ging achterin zitten. Toen het team van Chicago Public Schools (CPS, onderwijsvereniging met bijna zevenhonderd scholen) haar na twee uur opmerkte, verliet het de bijeenkomst om zich te beraden of Katie kon blijven. Leden van Local 73 riepen: Laat haar blijven! Laat haar blijven! Toen de vertegenwoordigers van CPS terugkwamen en aankondigden te vertrekken, barstte er een luid gejuich los. Terugblikkend zei Katie Osgood: Er was veel aarzeling en wantrouwen, maar dat gevoel van solidariteit was belangrijk. Ook bij mijn verslag aan de gedelegeerden van de CTU werd gejuicht. Overwerkt, onderbetaald en onderbezet Veel leden van de SEIU (onderwijsondersteuning) werken met leerlingen die ontwikkelingsbeperkingen (intellectueel en emotioneel) kennen. Het gemiddelde salaris voor bijvoorbeeld de conciërges of toezichthouders is 35.000 dollar per jaar en voor klassenassistenten in het speciaal onderwijs: 36.000. Gezien de huren en de kosten van het levensonderhoud in een grote stad als Chicago behoren zij tot de categorie met een 'zeer laag inkomen'. Isaac Krantz-Perlman, een vervanger/klassenassistent, beschrijft het leven van een collega. Na een hele dag met de leerlingen opgetrokken te hebben, rijdt hij voor Uber en werkt vervolgens als toezichthouder in de nachtdienst. Daarnaast zorgt hij voor zijn oudere moeder, slaapt en komt de volgende dag weer bij zijn leerlingen. Dit is wat de vakbonden bedoelen met onze arbeidsomstandigheden zijn de leeromstandigheden van de leerlingen. Kortom, leerlingen hebben goed uitgerust personeel nodig. Local 73 (onderwijsondersteuning) eist loonsverhogingen, toegang tot gezondheidsvoorzieningen, betaalde vakanties, een einde aan de uitbesteding en meer scholing voor docenten die werken met leerlingen die aangewezen zijn op extra begeleiding. In de eisen van de onderwijsbond CTU staat een norm voor de klassengrootte centraal en komt het aantal leerlingen daar boven, dan een nieuwe groep. Bovendien in elke school: kleinere aantallen leerlingen voor de begeleiders, maatschappelijk werkers en verpleegkundigen en uitbreiding van het aantal scholen voor een 'duurzame gemeenschap' (voorzien van een breed pakket van sociale hulpverlening) van 20 naar 75. Kwaliteit van leven en leren Burgemeester Lightfoot beperkt haar aanbod tot de door de CTU ingebrachte salarisverhoging van 16 procent over vijf jaar. De bond staat erop dat het niet alleen om het salaris gaat, maar vooral om de kwaliteit van leven voor leerlingen/studenten en docenten. Een opdracht aan de samenwerkende vakbonden is om eensgezind te blijven, wanneer aan verschillende tafels wordt onderhandeld over verschillende eisen. Een bezuinigingsbudget en de economische ongelijkheid in Chicago leggen een sterke druk op de onderhandelingen. Leerlingen/studenten vinden geen woning en medische zorg. Docenten werken in overvolle klaslokalen en de begeleiders en assistenten kunnen de huur alleen opbrengen door in twee of drie banen te werken. Waar het om draait, is de kunst om allen te verenigen. Als je nog nooit in een klas met veertig kinderen bent geweest, dan heb je geen idee wat dit betekent voor een leeromgeving, zegt Christine Dussalt, leraar basisschool. Ze is van mening dat verkleinen van de klassengrootte weerklank vindt op alle scholen. Samen met andere leden die voor de zomer actief werden, zijn op alle scholen de kaderleden van de bond benaderd en is met een kop koffie gesproken over de eisen en de staking voorbereid. Wooneisen In Chicago zijn 16.000 studenten dakloos en slachtoffers van hoge huizenprijzen. Omdat het stadsbestuur eist dat het overheidspersoneel in de stad woont, raken de hoge huren en huizenprijzen ook rechtstreeks de vakbondsleden. Lori Torres is lerares en lid van de onderhandelingsdelegatie. Zij is geboren, getogen en nog steeds woonachtig in Humboldt Park. Zij ziet dat haar buurt onbetaalbaar wordt. Toen mensen in CTU en SEIU gevraagd werd naar hun woonsituatie, bleek al snel dat de nood hoog was. Er is een uittocht gaande van zwarte en bruine mensen. Lori Torres. De CTU is tot het volgende eisenpakket gekomen over de huisvesting: geen uitzettingen tijdens het schooljaar, wetgeving voor overheidscontrole op de huren, een actieve rol van de stad voor de bouw van duurzame woningen, huisvestingssubsidie voor de leden van de CTU gelijk aan die voor de brandweer, politie en paramedici, een eenmalige renteloze, niet overdraagbare, lening, van 30.000 dollar voor kopers van een eerste woning, meer geld om studenten te ondersteunen in 'tijdelijke woonsituaties', inclusief voor schoolbenodigdheden, uniformen, excursies en openbaar vervoer, binnen scholen mogelijk maken dat gezinnen toegang krijgen tot het benodigde geld voor deze voorzieningen. Financiering De onderwijsbond CTU wil dat de burgemeester deze eisen als verplichtingen contractueel vastlegt. Ze kunnen als volgt gefinancierd worden: verhoging van de belasting voor ondernemingen met meer dan vijftig werknemers, gebruikmaking voor scholen en woningen van de bestaande subsidie voor 'herontwikkeling en infrastructuur' (Tax Increment Finance) – in plaats van subsidie voor bedrijfsmatige mega projecten die zich richten op verdere gentrificatie van Chicago, verhoging van de miljonairsbelasting op inkomsten van meer dan één miljoen. CTU wijst erop dat Illinois in 2017 een nieuwe financieringsformule voor scholen heeft vastgesteld die elk jaar meer dan een miljard extra dollar oplevert voor het openbare onderwijs. Een wetgeving die meer financiële middelen biedt voor: kleinere klassen, ondersteuning Engelstalige studenten/leerlingen, idem voor lage inkomens, aanpak psychische trauma's, hulp aan leerlingen die speciaal onderwijs nodig hebben, doorlopende steun aan studenten 'in nood'. Hoe dan ook, volgens de CTU zal het openbaar onderwijs minder aan schoolmiddelen uitgeven dan het recordbudget van 7,7 miljard dollar van vorig jaar. De burgemeester staat er echter op dat huisvesting en personeelsbezetting niet in het te sluiten contract thuishoren. Zij kan dat claimen op grond van een staatswet uit 1995 die zich beperkte tot onderhandelingen over inkomens, uitkeringen en duur van de schooldag. De vicevoorzitter van CTU Stacy Davis Gates stelde in een interview dat de vakbond de verantwoordelijkheid heeft om de hefboomwerking van een afdwingbaar contract te gebruiken om inwoners van Chicago de stad te bieden die ze verdienen. Opbouw van vakbondsmacht In een gecompliceerde stad als Chicago is het moeilijk werken om, gegeven de diversiteit van noden en behoeften, de krachten te (blijven) bundelen voor gezamenlijke eisen. Lerares Lori Torres merkt op dat het begrijpelijk maken van de eisen die verschillende mensen op verschillende manieren beïnvloeden, veel tijd en luisteren kosten. Het is onze taak als onderhandelingsdelegatie om gesprekken te voeren met mensen met een ander perspectief dan dat van ons. Mijn mening rust op wat ik opsteek van mijn collega's. Het gaat erom dat je degenen vertrouwt wier ervaringen hen ertoe hebben gebracht om hun eisen naar voren te brengen en waardoor we er samen voor kunnen vechten. De vakbonden hebben gezamenlijke stakingstrainingen en 'kunstactiviteiten' georganiseerd, waarin studenten, ouders en opvoeders protestborden hebben gemaakt. Met de staking in aantocht demonstreerden duizend vakbondsleden door het centrum, CTU in rood en SEIU paars. De staking is straks ook een test voor de onderlinge verhoudingen van de twee bonden. Hoever kunnen ze gaan, hoeveel mogen zij vragen van hun stad en voor hun stad? Krantz-Perlman ziet verschillen tussen scholen over de relatie tussen CTU-leden en Local 73. Maar, ze leren van elkaar, dit zal Local 73 inspireren tot nog meer slagkracht bij de volgende gelegenheid. Mensen realiseren zich dat we kunnen toeslaan, macht mobiliseren, actief worden. De fouten die we nu maken, helpen ons in een volgende ronde. CTU onderwees andere vakbonden over stakingen en macht in 2012, toen de leden de marionet burgemeester Rahm Emanuel versloegen. En dat gaat door, vooral met behulp van de lessen die zijn getrokken uit de 'rode staten opstand' in 2018 in West Virginia, Oklahoma en Arizona en de staten Washington en Colorado. Dit jaar sloegen leraren toe in Oakland en Los Angeles, ze vormden een unie en haalden eisen binnen over kleinere klassen, migrantenrechten en de aanstelling van verpleegkundigen op elke school. Chicago leert daarvan. We blijven het onszelf vertellen, wij kunnen het ook. 1 Uit: Labor Notes, 17 oktober 2019. Oorspronkelijke titel: Chicago Teachers go out on strike again – vertaling: Roland Siebe - labornotes.org chicago-teachers-go-out-strike-again (terug)