Boerenprotest in India
Verzet, zelforganisatie en volharding - strijd loont
Ab de Wildt 1
De boeren in India zijn al bijna een jaar in actie tegen de wetsveranderingen die door de partij van Modi, de regerende Hindoe nationalistische Volkspartij BJP, in recordtempo (mogelijk door haar absolute meerderheid) door het parlement zijn gejaagd. Discussie daarover was niet mogelijk. Dit boerenprotest tegen marktliberalisering is uitgegroeid tot een beweging met een infrastructuur, hulp van buitenaf en gedragen door veel vrouwen.
Modi wil India heel graag moderniseren. Ruim baan voor kapitaal en grote bedrijven. Op zich te begrijpen voor zo’n groot arm land, maar de kosten komen eenzijdig op het bordje terecht van diegenen die het al moeilijk hebben. Zoals kleine boeren, landlozen, werklozen en de laagste kastes (de laagste kaste mag geen grond of ander eigendom bezitten, ook andere bevolkingsgroepen zijn daarvan uitgesloten).
Ten koste waarvan
Daarnaast betaalt ook het milieu de rekening. Milieuvergunningen worden versneld afgegeven met alle gevolgen van dien. Alles met het doel investeringen te lokken, waarvan vooral de chemische en petrochemische industrie profiteren.
Er is wel groei, maar die leidt tot weinig banen. Door alle cadeautjes aan de grote investeerders komt er steeds minder geld in de kas van de deelstaten waardoor 'het sociale domein' geld tekortkomt en verwaarloosd wordt. Boeren, landarbeiders en andere inwoners moeten met de grote bedrijven vechten om grond, grondwater en elektriciteit. De helft van de arbeidskrachten is afhankelijk van de landbouw, terwijl hun bijdrage nog slechts twintig procent van het brutonationaal product is en ook nog eens slinkt.
Het midden- en kleinbedrijf dat normaal de grote banenmotor is, verkeert in crisis door de invoering van nieuwe belastingen: ''Goods and Services Tax''. Deze moeten de binnenlandse handel efficiënter maken, de economie formaliseren en de belastinginkomsten verhogen. Maar de kosten voor de kleine bedrijven stijgen, ze moeten digitaliseren en daarvoor hoge kosten maken. Dat gaat ten koste van de ontwikkeling van de werkgelegenheid. 2
Nog meer liberaliseringen
Om de landbouw te moderniseren, heeft Modi de wet ter versterking en bescherming van boeren, de ''Contract Agriculture Act'' ingevoerd. Bedoeld om de handel in landbouwproducten en de contractlandbouw te vergemakkelijken, maar met een hoge mate van juridische straffeloosheid voor particuliere investeerders. Dat moet aantrekkelijk klinken in de oren van grote Indiase ondernemers - en dat zijn er heel wat.
Tot nu toe hebben de boeren hun goederen verkocht op door de staat gereguleerde markten. De regering zou deze 'tussenpersoon' willen afschaffen met het argument dat er dan voor de producenten meer overblijft. Maar velen in de landbouw, vooral de kleine boerderijen, zien zich niet in een positie om rechtstreeks met de grote particuliere bedrijven te onderhandelen. Ze maken zich steeds meer zorgen over de kosten van zaden, meststoffen en de mislukte oogsten.
Omdat ze geen opslagfaciliteiten hadden, moesten ze een deel van hun producten tegen spotprijzen verkopen. Er was geen gegarandeerde minimumprijs meer van de staat. De boeren emigreerden geleidelijk als dagloners, omdat de bewerking van hun velden niet langer de moeite waard was.
De prijs van rijst in deelstaat Bihar was vorig jaar bijna twee keer zo laag als de minimumprijs van de overheid in andere staten; de situatie in Bihar is een waarschuwing. Daar werden vijftien jaar geleden de 'staatsgroothandelsmarkten' afgeschaft en daarmee de minimumprijs voor basisvoedsel als graan en rijst. Sindsdien is de situatie van de boeren in Bihar verslechterd. Omdat ze geen opslagfaciliteiten hadden, moesten ze een deel van hun producten tegen spotprijzen verkopen. Er was geen gegarandeerde minimumprijs meer van de staat. De boeren emigreerden geleidelijk als dagloners, omdat de bewerking van hun velden niet langer de moeite waard was.
Vooral de boeren in Punjab vrezen het verlies van de minimumprijs. Ze verbouwen specifiek rijst en tarwe, waarvan de marktwaarde wordt bepaald door de overheid om ervoor te zorgen dat de teelt niet stopt en India opnieuw in een hongersnood terechtkomt.
Verarming
De Indiase regering benadrukt het potentieel van private investeringen. De economische opbrengst van de landbouwsector is landelijk slechts 17 procent. De Indiase boerenverenigingen zijn woedend en beschrijven de wetten als 'anti-boer'. Ze zien in de liberalisering maar één winnaar: de grote ondernemers die uitstekende contacten hebben met premier Modi. De nieuwe juridische situatie krijgt daardoor met tegenwind te maken. In Punjab werd opgeroepen tot een boycot van het conglomeraat ''Reliance'' dat toebehoort aan de miljardair Mukesh Ambani en dat onder meer supermarktketens runt. Het bedrijf steekt zijn voelsprieten op het gebied van telecommunicatie en energievoorziening uit naar de contractlandbouw.
De regering-Modi benadrukt het beschikbaar vermogen door middel van particuliere investeringen: hogere opbrengsten tegen lagere kosten. De econoom Devinder Sharma heeft een verklaring voor de onbalans: boeren en kleine boeren worden al decennia stelselmatig benadeeld. Ze zijn het slachtoffer van een economisch concept dat hen opzettelijk verarmt. Omdat ze zich in hun bestaan bedreigd voelen, protesteren ze en eisen dat de privatisering wordt ingetrokken. De regering belooft op haar beurt dat de minimumprijs zal worden gehandhaafd en wil doorgaan met haar agenda. De Covid pandemie heeft overigens aangetoond dat migratie naar steden niet de oplossing kan zijn.
Mensenrechtenschendingen
In juni 2020 begon het protest tegen de landbouwhervormingswetten. Vanuit Punjab werden de andere belangrijke landbouwstreken Haryana en Uttar Pradesh bereikt en vertrokken de boeren te voet, met tractoren en andere boerenvoertuigen naar de hoofdstad Delhi. Het grootste boerenprotest was geboren. Straten, kruispunten, snelwegen en andere belangrijke locaties werden bezet of geblokkeerd. Drie grote kernen van verzet ontstonden rond Delhi: Singhu, Ghazipur en Tikri. In het afgelopen jaar werden daar centra met een infrastructuur opgezet. Veel jonge artsen sympathiseren met de acties en richten zorgdiensten in waar de mensen medische hulp krijgen. De dragende krachten in deze centra en in het algemeen zijn de vrouwen en de Sikhs uit Punjab.
We zijn erg bang, zegt Singh, één van de artsen, dat het verleden van India zich zou herhalen. Net zoals de Oost-Indische Compagnie het land ooit uitbuitte, deden de magnaten Adani en Ambani dat ook. Staatseigendommen, zoals luchthavens, worden met grote verliezen geprivatiseerd. Iemand moet deze grote ondernemers vertellen dat hun kinderen later de prijs zullen betalen. Singh ziet hetzelfde gevaar voor de landbouw. We zijn niet tegen groei, maar tegen monopolie en corruptie. India is nog niet klaar voor dergelijke economische hervormingen, waarschuwt hij.
Op tafel heeft hij een boek liggen van de bekende historicus Bipan Chandra die onderzoek deed naar de koloniale geschiedenis van India. Er is een gebrek aan alternatieven: banen en stages. Maar Singh's zorgen gaan verder dan de landbouwhervormingen: mensenrechtenschendingen en een gebrek aan tolerantie nemen toe. Mensen worden nu overreden door auto's. In de dagen van de Britten werden ze overreden door treinen. Begin oktober 2021 kwamen verschillende boeren in Noord-India om het leven toen de SUV van de zoon van een politicus van Modi's regeringspartij over hen heen reed.
Boerenparlement
Dergelijke incidenten vertroebelen de optimistische stemming in Tikri. Maar ondanks dat het voor de boeren en boerinnen een moeilijk jaar is geweest, aan hun houding en die van de helpers is niets veranderd. In januari van dit jaar werd de levering van water en elektriciteit stopgezet. In april woedden er stormen, de tweede golf van de pandemie kwam op en met de moessons begon een zware regenval. Maar er waren ook creatieve protesten en de oprichting van een boerenparlement dat parallel aan de laatste zitting van de landelijke parlementariërs bijeenkwam. De botsingen tussen boeren, politie en paramilitairen zijn geluwd. De blog Human Cost of Farmers' Protest vermeldt echter een totaal van meer dan 650 doden. Naast geweldsdoden en hartinfarcten een aanwijzing van de stress die de landhervormingen veroorzaakt.
Het protest is geweldloos, geïnspireerd door het concept van Mahatma Gandhi in zijn strijd tegen het Engelse imperialisme: Satyagraha. In Tikri steunen 32 verenigingen deze burgerlijke ongehoorzaamheid. Eén van de activisten is de 62-jarige vakbondsvrouw Jasbir Kaur Natt die in een tent onder een metrostation aan de rand van Delhi woont. Ze zit midden in de actie en zo ziet ze haar rol. Ze was één van de eersten die met haar gezin naar Tikri kwam en hier regelmatig woont. Jasbir lijkt misschien onopvallend, maar als vrouwelijke vertegenwoordiger van Punjab in het boerencomité coördineert ze marsen en toespraken. Ze houdt het podiumprogramma en de veiligheidsmaatregelen in de gaten. Ook steunt ze de collectieve keuken en zamelt donaties in.
Jasbir Kaur Natt
Vrouwen aan het woord
Jasbir draagt een groene sjaal, de kleur van de boeren. Met een krachtige stem stelt ze zich voor als gepensioneerde werknemer en boerin. Ik ben opgegroeid met tractoren. Iedereen thuis hielp mee met het werk in het rijstveld. Ze staat klaar om de machthebbers te woord te staan. Soms lijkt het of de regering toenadering wil, maar dan komen er weer nieuwe obstakels, zegt ze.
Het blijft onrustig in Tikri: drie vrouwen die op de grond bij het protestgebied zaten, zijn onlangs om het leven gekomen door een te snel rijdende vrachtwagen. En elke dood is een herinnering aan de vorige verliezen. Het is moeilijk te geloven dat het een ongeluk was, zegt Jasbir. Een chauffeur is aangehouden. Tegelijkertijd verwijderde de politie op gerechtelijk bevel een barricade die bedoeld was om te voorkomen dat tractoren Delhi binnen zouden rijden, maar ook om de protesterende boeren te beschermen tegen grote voertuigen.
Jasbir probeert te bemiddelen tussen de fronten. De regering probeert ons te ontmoedigen, maar ik roep vrouwen op mee te blijven doen. Het gaat om overleven. Deze strijd mag niet halverwege eindigen. Ondanks de soms droevige momenten kan ze iets positiefs uit het geheel halen: vrouwen die normaal gesproken hun huis niet verlaten als het donker is, verheffen hun stem en krijgen aandacht als ze op het podium spreken voor honderden.
Anti-boerenverhalen
Het is net voor de middag. Sommige mannen hebben zich verzameld onder een zonnescherm, ze hebben messen in hun handen en snijden pompoenen en uien. Samen koken versterkt het gemeenschapsgevoel. Buiten India wordt de Sikh-gemeenschap "Langar" genoemd vanwege hun keuken voor iedereen. Eten wordt meestal gratis aan bezoekers gegeven in Gurdwara-tempels. Deze traditie brachten ze mee naar Tikri.
Er zijn watertanks, tractoren en aanhangwagens bij een kamp langs de snelweg. “Naar Delhi is het 35 kilometer, 11 naar Najafgarh” staat op een verkeersbord dat eraan herinnert dat hier normaal geen boeren kamperen. Aan de tent hangen spandoeken die het wantrouwen van Indiase tv-zenders als Republic weerspiegelen. De 72-jarige Darshan Singh Gill gelooft dat de reguliere media hebben samengespannen tegen de beweging. Anti-boerenverhalen zijn 'booming': in tv-reportages tot in de columns. Sommige politici noemen boeren relschoppers of gekocht, wat Gill pijn doet.
Enkelen proberen wat snelweggroenten te planten in het stoffige landschap. Anderen brengen de tijd door met poëzie of gaan 's middags naar het podium waar één van de vele voedsel uitgiftepunten is gevestigd. Hier ontmoeten de boerenfamilies en de lokale bevolking elkaar. De geur van vers platbrood hangt in de lucht.
Swaiman Singh en zijn collega Ramanjot Kaur komen daar ook naar het podium. Op de voorste rijen vinden ze een plek naast de boerinnen. We gaan niet weg van de straat, voordat aan onze eisen is voldaan, klinkt het uit een luidspreker. Na de toespraken worden de doktoren op het podium gebracht en gevierd als helden. Ramanjot Kaur is overweldigd door de dankbaarheid die ze ervaart: zowel van de patiënten en alle aanwezigen als van de popsongs die de Indiase muzikant Rajvir Jawanda zingt. Trots deelt ze een video van haar vrijwilligerswerk met het nummer "Zindabaad", wat "overwinning" betekent. Daarin viert Jawanda de triomf van de boeren die nog ver weg is. Een blik op de vermoeide gezichten, de lange, niet meer schone shirts van de betrokkenen laten zien dat de maanden van verzet hun sporen hebben achtergelaten. Het gemeenschapsgevoel dat uitgaat van Tikri maakt veel goed. Maar de grote zorgen over de toekomst blijven.
Overwinning
De acties hebben succes. Modi trekt de wetten in! Terwijl buiten het lawaai oorverdovend is tijdens de behandeling in het parlement, is het binnen doodstil. Door de absolute meerderheid wordt de discussie gesmoord en buitenspel gezet. Het is een hamerstuk. Afscheid met stille trom.
De achterliggende gedachte is vooral geen aandacht geven. De acties van de boeren hebben heel veel publiciteit opgeleverd. In binnen- en buitenland. De populariteit van Modi en zijn politieke Hindoepartij is flink gedaald en daaraan hebben de boeren bijgedragen. De verkiezingen komen er volgend jaar aan en in de belangrijke staten heeft Modi iedere stem hard nodig om herverkozen te worden.
- Vertaling en bewerking Ab de Wildt van artikelen in: Die Tageszeitung van Natalie Mayroth, 19-11-2021/30-11-2021 en in Trouw van Aletta André, 20-11-2021. (terug)
- Saffron 'Modernity' in India Narendra Modi and His Experiment with Gujarat, C Hurst & Co Publishers Ltd, 2015. (terug)
