Inspirerende acties en organisatie in de sector FNV Handel.

Nieuwe perspectieven

Sjarrel Massop

Het thema van de lezersconferentie ter gelegenheid van 'veertig jaar Solidariteit': strijdbare vakbeweging, mogelijkheid of illusie', wordt geconcretiseerd door FNV Handel. Bij De Bijenkorf en drogisterijen als Kruidvat, Etos en Trekpleister wordt de strijd aangegaan voor een hoger loon, betere arbeidsomstandigheden en tegen de bovenmatige werkdruk. Zaterdag 24 december, een belangrijke dag voor vooral de Bijenkorf, waar de laatste kerstinkopen konden worden gedaan, bereikte de nieuwe strijd een tussenfase. Wat is de stand van zaken en hoe verder?

Met welke aanpak zijn resultaten binnen te halen? Eén voorwaarde staat bovenaan: de globale eisen vragen een concretisering die van onderop bevochten moet worden. De aloude stelling van Karl Marx dat de emancipatie van de arbeidersklasse het werk van de arbeidersklasse zelf is, bleek de leidraad van de FNV-bestuurders Linda Vermeulen en Cindy Onvlee. Een benadering die gedragen werd door de stakers en actievoerders bij De Bijenkorf en de drogisterijen.

Actieverloop

In de aanloop zijn diverse winkels in de acties betrokken. Bij de Bijenkorf was al eerder meerdere malen acties gevoerd met regelmatige werkonderbrekingen. Bij de drogisterijen is dit in de weken van december ook het geval geweest.
Een grote druk is niet op de actievoerders uitgeoefend, hun betrokkenheid bij het werk en bedrijf is dan ook groot. De meesten wilden met trots laten zien dat ze in staat waren ook vlak voor Kerstmis een goede omzet te draaien. Tegelijkertijd stond dat haaks op de karige waardering door de bedrijfsleiding voor hun werk, zowel wat het loon als het respect betreft. Bovendien worden ook zij geplaagd door de alsmaar stijgende kosten van het levensonderhoud die schril afsteken tegen de riante inkomens van de bedrijfsleiding en de winsten van de bedrijven. Onderwaardering, materieel en sociaal, inspireerde tot een sterke motivatie om voor zichzelf en elkaar op te komen.

Bij de drogisterijen was het niet veel anders. Ervaring met het in actie komen, was er nauwelijks. De binding met het bedrijf is groot, de collegialiteit is goed, maar ook hier laat de waardering te wensen over. Daarover heen kwam de intimidatie door de bedrijfsleiding die beweerde dat de vakbond in de winkels probeerde de boel op te stoken door mensen tot acties aan te zetten. Door de actieleiding is dit goed aangepakt. Overal werd het personeel betrokken in actiecomités en een gecoördineerd overleg georganiseerd. De nadruk lag bij de overtuiging dat de eisen redelijk waren en in strijd komen niet betekent dat de loyaliteit met het bedrijf verdween. Zo groeide het zelfvertrouwen en kon de actie verder opgebouwd worden.

Voorlopige balans

Op 24 december kwamen na verschillende lokale acties en activiteiten, vierhonderd actievoerders bijeen op het Jaarbeursplein in Utrecht. Een goed resultaat, zeker in vergelijk met de landelijke bijeenkomst van de campagne ''Nederland Verdient Beter'' waar slechts drieduizend mensen waren.
De aanpak van de actiedag was prima. Eerst kwamen de mensen uitgebreid zelf aan het woord om hun ervaringen naar voren te brengen. Wat daarbij vooral opviel, waren de onderlinge collegialiteit en solidariteit. Daarna spraken verschillende vertegenwoordigers van de FNV en andere organisaties en dat sterkte het gemeenschappelijk gevoel er niet alleen voor te staan.

actievoerders fnv handel
Actievoerders van FNV Handel op de trappen van Utrecht centraal 24 dec 2022, foto Sjarrel Massop

Na het staatsieportret op de trappen van het stationsplein eindigde de bijeenkomst met een discussie over de verdere strijd en nieuwe actievoorstellen. Aan de ene kant onwennig, aan de andere kant overtuigd dat voortzetting van de acties nodig was. Actiecomités konden daarmee aan de slag. Algemeen werd gedacht door compromissen resultaat te boeken, maar bovenaan stond een verbeterde cao.

Verbreding

In de aanloop van al deze acties konden diverse sectoren kennisnemen van de zich ontwikkelende strijd bij FNV Handel. Ze toonden al snel hun betrokkenheid en solidariteit. Dat waren vooral de sectoren die al langer in strijd zijn en ervaren hebben dat voor werkelijke resultaten de afzonderlijke inkomensstrijd in Nederland verbinding vereist.
De sectorraad senioren heeft een solidariteitsverklaring naar de actieleiding gestuurd en zijn leden opgeroepen waar mogelijk directe steun te verlenen. De sector streekvervoer sprak tijdens de actiebijeenkomst van 24 december op het podium zijn solidariteit uit.

Een aanzienlijke verbetering van de inkomens in Nederland zal een lange strijd vergen die pas echte resultaten kan opleveren als de verschillende sectoren de handen ineen slaan. De aanpak van de sector Handel van de FNV is een inspirerend voorbeeld.

S symbool