Strijdcultuur
Het weefsel van de mensheid
Sjarrel Massop
Bij democratie en strijdbaarheid hoort een 'strijdcultuur'. Beelden, gebeurtenissen, voorstellingen die mensen aan het denken kunnen zetten. Cultuur wordt door rechts verguisd, de schoonheid van strijdcultuur kan anderzijds een verbinding, tussen bedreiging en perspectief, vormen. De verwondering kan stimuleren om de strijd aan te gaan.
Strijdcultuur is niet nieuw. Zo'n vijftig geleden, speelde de subsidiestop voor kritische toneelgroepen. Proloog was er een prominent voorbeeld van, het gezelschap probeerde de strijdcultuur levend te maken. Vandaag staat de cultuur onder druk, op alles gooit het rechtse kabinet Schoof 21 procent BTW, voor mensen met een kleine beurs is bijvoorbeeld een museumbezoek vrijwel onbetaalbaar. Strijdcultuur 'bezoeken' is een mooie en prettige activiteit. De resultaten van de speurtocht en het delen ervan zijn mogelijk. De beelden helemaal laten zien is vaak niet mogelijk. Een impressie kan stimuleren er toch naar op zoek te gaan.
Waterwerk van geld
Carlijn Kingma is een cartograaf die prachtige dingen maakt en ook uitlegt wat ze allemaal gemaakt heeft. Haar producties zijn een culturele gebeurtenis die via internet toegankelijk is. Met haar werk schuwt ze de kritiek niet, het krijgt de status van strijdcultuur.
Het "waterwerk van geld" legt ze uit op haar site: Vergelijk je geld met water, dan is ons geldstelsel het irrigatiesysteem dat de economie bevloeit. Hoe beter de doorstroming, hoe welvarender de samenleving - want zoals water gewassen doet opbloeien, zo brengt geld de economie in beweging. Althans, dat is het idee. In werkelijkheid staan grote delen van de samenleving droog, terwijl het geld bij een kleine groep mensen tegen de plinten klotst. Zoals de kanalen nu zijn aangelegd en de sluizen worden bediend, faciliteert ons geldstelsel ongebreidelde vermogensgroei voor de allerrijksten. Dat leidt tot steeds grotere ongelijkheid en maatschappelijke spanningen.
Cultuur en aanzet tot strijd zijn hiermee met elkaar verbonden. Het origineel is nu in het depot van Boijmans van Beuningen in Rotterdam, een bezoek waard.
Een ander prachtig werk dat grote indruk maakt is de fabric of Humankind.. Het is aangekocht door het Rijksmuseum van Twente en wordt daar permanent tentoongesteld. Op de site van de Correspondent wordt "Het weefsel der mensheid" door haar zelf toegelicht. Het werk is tot stand gekomen in samenwerking met Rutger Bregman, het boek, 'de meeste mensen deugen' wordt geïllustreerd door Kingma. Zij becommentarieert het werk en schetst een strijdperspectief voor een wereld die er volstrekt anders uit zal zien. Daarmee is het onderdeel geworden voor een belangrijke kritische discussie over onze toekomst.
Gogbot
Gogbot is een jaarlijks terugkerend festival in Enschede in september en staat in het teken van de ontwikkeling van de technologie en de gevolgen voor de mens. Dit jaar is het festival uitgebreid met een tentoonstelling die jammer genoeg kort geleden beëindigd is.
In de inleidende brochure van de tentoonstelling staat: De tentoonstelling GOGBOT x RMT onderzoekt de impact van ontwikkelingen in informatietechnologie op onze maatschappij. Zo zijn we bijvoorbeeld meer dan ooit met elkaar verbonden, en raken we tegelijkertijd steeds meer van elkaar vervreemd. Is ons vertrouwen in vooruitgang door technologie misschien een utopische droom? Wat gebeurt er wanneer belangen botsen en technologie verandert van een hulpmiddel in een dystopisch scenario? Hoe moeten we als maatschappij omgaan met deze nieuwe ontwikkelingen?
Kate Crawford and Vladan Joler, Calculating Empires A Genealogy of Technology and Power, 2023
Hier boven staat een fragment van een grote collage van stellingen en verbanden over de technologische ontwikkeling van onze samenlevingen over zeker 25 onderwerpen, bijvoorbeeld, voedsel, energie, zorg, huisvesting, communicatie, ......... . Het werk beslaat een periode van 1500 tot 2025. Opvallend is, misschien niet verrassend, hoe de ontwikkeling in een enorme versnelling is gekomen.
Dit object wordt zonder interpretatie aangeboden, de verbazing en de angst voor de ontwikkelingen komen vanzelf.
