Opbouw invloed binnen multinationals
Mijnbouwvakbonden smeden netwerken voor bescherming werkers
IndustriALL (1)
De bij IndustriALL aangesloten bonden kwamen van 10 tot 12 september bijeen in Dar es Salaam (Tanzania). Doel: betere bescherming collectieve onderhandelingen en rechten van werkers. De afgevaardigden kwamen uit Botswana, Ivoorkust, Democratische Republiek Congo, Ghana, Liberia, Namibië, Tanzania, Zuid Afrika, Zambia en Zimbabwe. Een belangrijk onderwerp in één van de workshops waren pogingen om vakbondsnetwerken in multinational mining corporations (MNCs) een nieuw leven in te blazen.
De workshop onderstreepte het belang van gezamenlijke doelstellingen, gestructureerde plannen en verbeterde communicatiestrategieën. Daarbij horen het gebruik van sociale media en artificiële intelligentie om de organisatieopbouw te versterken. Prioriteiten zijn: het recht op vrije organisatie, collectieve onderhandelingen, gezondheid en veiligheid op de werkvloer en voldoende salaris voor een goed bestaan. Dit alles in een omgeving waar de mensenrechten gewaarborgd zijn. Het initiatief voor zekerstelling van verantwoorde mijnbouw (Initiative for Responsible Mining Assurance, IRMA) werd genoemd als voorbeeld voor de praktijk van verantwoorde mijnbouw.
Bron: IndustriALL
Gender en milieu
Speciale aandacht werd besteed aan gendergelijkheid. Bonden bevolen maatregelen aan om seksueel geweld en intimidatie van vrouwelijke werkers in de mijnbouw tegen te gaan. Voorstellen waren onder meer toegang tot sanitaire middelen en een hogere deelname van vrouwen om discriminatie tegen te gaan.
Ook de verantwoordelijkheid voor het milieu was een belangrijk onderwerp. Afgevaardigden noemden de vervuiling van de Kafue rivier in Zambia als voorbeeld. De dam van een bassin met mijnbouwafval van Sino-Metals Leach kopermijn begaf het, waardoor zuurwater vol zware metalen vrijkwam. Daardoor werd de watervoorziening van miljoenen mensen getroffen. Dit is een waarschuwing dat strikt toezicht van de overheid essentieel is en globale milieuhygiënische standaarden moeten worden gehandhaafd.
Sprekers
Theodore Kamwimbi, een onderzoeker aan de Universiteit van Wes-Kaapland, presenteerde de resultaten van het IndustriALL rapport Mapping Multinational Corporations in Mining in Sub-Saharan Africa. Hij beveelt aan het vakbondsnetwerk uit te breiden naar kleinere ondernemingen, contractwerkers onder collectieve onderhandelingen te brengen en verschillen in beloning aan te pakken. Dat laatste vooral in de Democratische Republiek Congo, waar buitenlandse werkers vaak meer betaald krijgen dan lokale collega's.
Kamwimbi riep ook op tot actie tegen kinderarbeid in ambachtelijke en kleinschalige mijnbouw en om incidenten met vrouwelijke mijnwerkers te documenteren en te voorkomen. Verder is het van belang vrouwelijke mijnwerkers te ondersteunen bij de invoering van nieuwe technologieën en automatisering.
Christian Denzin, directeur van Friedrich Ebert Stichting in Tanzania, beschreef de workshop als een kritisch platform, waar regionale vakbonden strategieën uitwisselen en duurzame praktijken op multinationale schaal ontwikkelen.
De directeur voor mechanische technologie en onedele metalen van IndustriALL, Patrick Correa, wees op succesvolle voorbeelden van netwerken in bedrijven als ArcelorMittal, TK Elevator en Inditex. Hij benadrukte het belang van invloed op MNC-management vanwege de continuïteit van globale netwerken. De wereldwijde gezondheids- en veiligheidsovereenkomst van ArcelorMittal is een model voor internationale samenwerking.
Glen Mpufane, IndustriALL's directeur voor mijnbouw en diamanten, sprak over de noodzaak van internationale solidariteit om de macht van rijke, wereldwijde mijnbouwbedrijven te beperken: Vakbonden moeten werkers mobiliseren en MNC-netwerken gebruiken om hun rechten effectief te verdedigen. Hij gaf als voorbeeld de netwerken in Anglo-American en Glencore die succesvol optraden, zoals bij de schending van arbeidersrechten bij Glencore.
Nieuwe netwerken opgericht
De workshop sloot af met de oprichting van globale netwerken voor werkers in Barrick Gold en AngloGold Ashanti. De Tanzania Mines, Energy, Construction and Allied Workers Union zal het eerste netwerk coördineren en de Ghana Mine Workers Union het tweede. Deze netwerken vullen nationale vakbondsactiviteiten aan en maken deel uit van een bredere strategie van IndustriALL om veerkrachtige vakbondsmacht op te bouwen in multinationale mijnbouwbedrijven.
(1) Eerder, 19 september 2025, verschenen bij IndustriALL onder de titel Mining unions forge global networks to strengthen worker protections. Vertaling en bewerking Jan Taat.
