Wanneer ingezonden bijdragen of reacties op artikelen geen 'mensvijandig' karakter dragen, zullen zij in de digitale Solidariteit geplaatst worden.
In het geval van "Holisme: goed voor werknemers?" van Herman de Tollenaere als reactie op het artikel van Wim Boerboom "In de volgende eeuw zal Marx beter begrepen worden" (in zijn serie Fundamenteel bezien gaat Wim onder meer in op het 'holisme', Solidariteit nummer 92, oktober 1993) hebben wij behoefte aan een kort inleidend commentaar.
Wim Boerboom levert al jaren een bijdrage aan Solidariteit. Eerder onder de titel "Economie anders bekeken", nu in een serie "Fundamenteel bezien". Herman reageert op één artikel en kent waarschijnlijk niet de visie die Wim al die tijd naar voren heeft gebracht, noch de opzet van de lopende serie. Diens vraagstelling daarin is: Welke fundamenten van het werk van Marx en Engels - dat betrekking heeft op het industriële kapitalisme - zijn relevant voor de huidige fase van het kapitalisme (een geglobaliseerd kenniskapitalisme). Tot nu toe heeft hij in deze serie uitgewerkt:
• Het marxistisch a-priori ('door de tijd heen', nr. 89, maart 1999).
• De geschiedenis is niet zo maakbaar ('dialectisch en historisch', nr. 90, mei 1999).
• Opstand der ideeën ('het materialisme', nr. 91, juni 1999).
• In de volgende eeuw zal Marx beter begrepen worden ('het holisme', nr. 92, oktober 1999).
• Van het 'NIK' naar het 'GICK' ('kenniskapitalisme', nr. 93, november 1999).
Wim houdt zich in deze serie dus niet bezig met 'het marxisme', en ook niet met de vraag of zijn teksten een bijdrage leveren aan begrip van Marx' ideeën of de strijdbaarheid van de vakbeweging. Dat heeft hij wel bij andere gelegenheden gedaan, maar in het artikel waarop Herman reageert nadrukkelijk niet. Herman is kennelijk gepakt door het begrip 'holisme', waarvan Wim op een geheel andere wijze gebruikmaakt dan waarop Herman zijn vurige pijlen richt. Wim heeft niets met 'new age', spritisme, theosofie enzovoort, wel met: de totaliteit is meer/anders dan de som der delen en in alleen die betekenis vat hij het begrip 'holisme' op.
Niettemin danken wij Herman hartelijk voor zijn commentaar.
Redactie Solidariteit, 8 januari 2000
Op ons commentaar had Herman nog het volgende commentaar:
"(...) Ik heb wel degelijk Wim Boerboom's eerdere artikelen gelezen.
(...)Anderzijds geeft Boerboom niet duidelijk aan, waarin zijn holisme van New
Age holisme verschilt.
(...)"