Een uitspraak van de voorzitter nader beschouwdDe illusie van de machtHans Boot1Al een paar jaar knip ik niet meer. Gebleven is dat een krant pas in de kattenbak verdwijnt als ik hem uit heb. Deze rustige dagen gaan dan ook op aan bladeren en af en toe een artikel lezen. Ik bleef hangen op de raadselachtige zin: "Met het kabinet zeggen wij dat werkgever en werknemer in elkaar moeten investeren." De eerste tripartiete partner vergetend, kwam de vraag in welk wederzijds dienstbetoon is 'de werknemer' nou weer verzeild geraakt.
Dit type economiserende uitspraken over sociale verhoudingen is bekend van relatietherapeuten, managementpredikers en televisieprofeten, hier is echter de voorzitter van de FNV, Agnes Jongerius, aan het woord (de Volkskrant, 24 oktober 2007). Co-maker
In wat volgt op het citaat verliest het raadsel zijn sluier. "We willen toch graag dat werknemers bijdragen aan een competitieve kenniseconomie en betrokken zijn bij de ontwikkelingen van hun bedrijf? De werknemer mag dan ook verlangen dat de werkgever een vertrouwensbasis creëert, en in hém investeert." Oftewel: geef je ziel, zaligheid zal je toekomen. Bewustzijn sturen
Dat leven en werken in het kapitalisme, ook ongewild, dit systeem instandhoudt, is een klassieke wijsheid. Het 'werknemerschap' draagt dus, zo gezien, bij aan de in het citaat genoemde "competitieve kenniseconomie", ook als een dergelijke competitie en economie worden afgewezen. Mocht dit inzicht aan de woorden van Jongerius ten grondslag liggen, dan is er niet zo veel aan de hand. Maar, volgens haar, zouden we het graag willen en dat niet alleen, ook in bedrijfsbetrokkenheid en verlangend naar het vertrouwen van de baas. Proberen we ons vervolgens voor te stellen wat 'de werknemer' in die baas te investeren heeft, dan kan dat niets anders zijn dan het managementliefje 'commitment'. Begin jaren negentig hoorde ik tijdens een conferentie de Duitse managementprofeet, Gerd Gerken zeggen: "Het zal in de toekomst belangrijker zijn het bewustzijn van de arbeiders te sturen dan de organisatie te verbeteren." Hij beweerde als 'trendwatcher' vijf tot tien jaar vooruit te kunnen kijken. Het heeft in Nederland wat langer geduurd. 1 Geplaatst als 'opinie', 23 december 2007, op: www.konfrontatie.nl (terug) |