Nieuw boek van historicus Ron Blom
De oude Socialistische Partij van Harm Kolthek
In Nederland kennen we de huidige Socialistische Partij van Jan Marijnissen. Maar eerder bestond er ook al een Socialistische Partij met zetels in gemeenteraden en parlement. Het was de sociaalanarchist Harm Kolthek die in 1918 voor deze partij verkozen werd tot lid van de Tweede Kamer. Deze SP was een typisch product van de vroege arbeidersbeweging met veel libertaire wortels. Zij zette zich af tegen het 'stembussocialisme' van de SDAP en het 'rode militarisme' van het bolsjewisme.
Veel van de partijkaders waren actief in het Nationaal-Arbeidssecretariaat (NAS), de radicalere concurrent van het met de sociaal-democratie verbonden NVV. Met de introductie van het algemeen kiesrecht voor mannen en de groeiende rol van de overheid in het economische leven voelden deze voormalige anarchisten de noodzaak aan verkiezingen deel te nemen. In het NAS kwamen zij op voor arbeidswetgeving en een meer professionele opzet van de van oudsher federalistisch ingestelde, radicale vakbeweging.
Over de SP van voormalig NAS-secretaris Harm Kolthek is erg weinig bekend. Dit is het eerste gedegen onderzoek naar de opkomst, groei en neergang van deze libertair-socialistische partij met wortels in de vakbeweging. Naast bronnenonderzoek in verschillende archieven gebruikte historicus Ron Blom informatie van opgespoorde familieleden van de betrokken raadsleden en activisten. Dit heeft geresulteerd in een fraaie reconstructie van radicale arbeidersmilieus in het interbellum. Blom neemt de lezer mee en biedt een rondgang door de wereld van de globalisten van het Esperantisme, de blasfemische vrijdenkers van De Dageraad, de aanhangers van het gebroken geweertje van de Internationale Anti-Militaristische Vereniging (IAMV), diverse amateur toneelgezelschappen en koren, seksuele voorlichters van de Nieuw-Malthusiaanse Bond en kleurrijke propagandisten van de coöperatiegedachte.
Ron Blom (1963) is werkzaam bij het Stadsarchief Amsterdam bij de sectie Verwerving. In 2004 promoveerde hij op het proefschrift "Niet voor God en niet voor het Vaderland. Linkse soldaten, matrozen en hun organisaties tijdens de mobilisatie van '14-'18". Van zijn hand verschenen diverse artikelen en boeken, waaronder de bundel "Wankel Evenwicht. Neutraal Nederland en de Eerste Wereldoorlog".
De oude Socialistische Partij van Harm Kolthek. Ontstaan, opkomst en ondergang van een 'libertair-socialistische' partij (1918-1928). Omvang: 308 pagina's, prijs: 27 euro 50. Te bestellen via: ronblom@tomaatnet.nl of 020-2511742 (werk) of door overmaking van 27 euro 50 naar postbanknummer 5961642 (R.L. Blom, Amsterdam).