Nieuwe nationalistische beweging Verdonkt gevaarlijk Hans Boot (24 oktober 2007) Op één avond gehoord. Van een minister: "dan nemen we hun uitkering af". Van een staatssecretaris: "dan beboeten we het schoolbestuur met honderdduizend euro". Van een politicus: "dan slaan we de ouders aan voor de toegebrachte schade". Respectievelijk: PvdA, CDA en VVD. Boven hun hoofden speelde het gedachtewolkje 'we kunnen ze ook doodschieten'. Want niet alleen Verdonk is trots op Nederland vanwege zijn imperialistisch verleden. Toegespitst op deze manische mediamanipulator, 'links' lijkt haar sinds kort te negeren. Als minister kon dat niet en werd haar boosaardig, repressief beleid van veel kanten bestreden, zij het met weinig succes. Nu als leider van een nieuwe, nationalistische beweging is ze zo recht door zee geprogrammeerd en zo pontificaal stoer dat ze gevaarloos lijkt. Een karikatuur kan heel wat losmaken, dat is inmiddels bekend, maar zo uitvergroot en zo gestileerd, daarop zou slechts de kattenbak wachten. Was maar waar. Schipper naast gespuis Juist genoemde dreigementen, uitgebreid met die van burgemeesters en politieofficieren, bieden Verdonk de mogelijkheid de voedsters en vertolkster te zijn van vreemdelingenhatend rechts dat, in haar woorden, "de ondernemende mentaliteit" terugbrengt. Ooit toonde een verkiezingsaffiche de antirevolutionaire oliekoloniaal Colijn aan het stuur van het schip van staat met een zuidwester op z'n kop. Verdonk staat op haar weblog met het stuurrad van een jacht in de handen, blootshoofds en strak in het Thatcher-kapsel, met wapperend roodwitblauw op de achtergrond. Was Colijn schipper naast god, Verdonk weet zich gesteund door vastgoedmagnaten en ander gespuis. Klassiek de klassen overschrijdend keert ze zich tegen de bestuurselite, waarvan ze overigens deel uitmaakte, is ze tegen files en belastingen en belooft ze "de Nederlander" weer te kunnen lachen om zijn loonstrookje. Even klassiek is haar linksige studententijd die leidde naar een carrière in het gevangeniswezen, de staatsveiligheidsdienst en een internationaal ondernemersadviesbureau. Met in ons geheugen de Schipholbrand en vooral haar bagatelliserende reacties daarop en de dodelijke uitzettingen naar Congo en Iran, kan van argeloosheid noch van onderschatting sprake zijn. Ondernemend nationalisme Minstens zo alarmerend is de steun die Verdonk krijgt. Wie dacht dat de electorale eruptie van Fortuyn gesmoord is in de ijdeltuiterij van een stelletje halfzachte gelukzoekers, zit er naast. Aangenomen kan zelfs worden dat de voedingsbodem voor antiliberaal rechts de laatste vijf jaar versterkt is. Behalve aan het succes van Wilders is dat te zien aan de groeiende gretigheid waarmee mensen die onder de marktwetten sneuvelen, schuldig worden verklaard. Zij falen en halen de norm niet, zoals blijkt uit hun stigma: arbeidsongeschikt, gestoord, schoolverlater, dakloos, ongeïntegreerd, enzovoort. Dit 'schuldige subject' kan met sancties een dwangaanpassing ondergaan en lukt dat niet, dan volgt een al of niet tijdelijke uitsluiting van sociale rechten. Meer dan houwdegen Wilders weet Verdonk, naast nieuwe en oude dragers en profiteurs van het kapitalisme, ook de overlevers en niet-verliezers aan te trekken. De laatste groep is wisselend van samenstelling en bestaat uit 'geïntegreerden', de (net) 'niet gesneuvelden' die zich - soms met moeite - onderscheiden van de schuldige verliezers. Hoewel verenigd in een ondernemend nationalisme, is de steun van beide supportersgroepen kwetsbaar. Het profijt moet merkbaar blijven en de overlevingskans bevestigd; schuldigen moeten er zijn om aangewezen te worden. Aan 'links' de taak in voortdurende tegenspraak het tegendeel te laten zien. Eerder geplaatst bij Konfrontatie Digitaal - www.konfrontatie.nl