Reactie op commentaar 149 - Sjaak van der Velden, Wilders en de menselijke aard - 4 juli 2010

De worsteling met de PVV

Hans Boot 1

Op de webzine van Solidariteit - www.solidariteit.nl - is vanaf zondag 4 juli 2010 een gastcommentaar van Sjaak van der Velden te lezen. Na de "onderbuik" als bron van intuïtie en electoraal gedrag geïntroduceerd te hebben en de stem voor de PVV te zien als het resultaat van de "arrogantie van veel linkse mensen", komt hij tot de conclusie dat links de "maatschappelijke onderbuik" dient te heroveren.

Hoewel de begrippen aan de vage kant zijn en Sjaak zich spiegelt aan de hersenonderzoekers van 'doen gaat aan denken vooraf', is zijn stelling verrassend genoeg om op te nemen in het debat over hoe de PVV te stuiten is. De weg die hij volgt om tot zijn conclusie te komen, zet eigenlijk veel meer aan het denken. Ook, omdat Sjaak een vooraanstaand historicus van de arbeidersbeweging is en als lid van het Wetenschappelijk Bureau van de SP zorgdraagt voor het maandelijkse opinieblad Spanning van die partij.

Wangedrag en plichtsverzuim

De linkse arrogantie en het even arrogante multiculturalisme - die Sjaak lokaliseert bij de "zelfbenoemde intellectuele elite" van de grachtengordel waar GroenLinks zo gedijt - hebben gefaald, omdat ze de migranten niet hebben aangesproken op wangedrag. En in het verlengde daarvan de werkmijdende uitkeringstrekkers van "Nederlandse afkomst" niet op hun plichtsverzuim. Ze zijn een hinderpaal voor gewoon goed links, want zowel vreemde gasten als onaangepasten die de boel flessen, liggen zwaar op de onderbuik van de potentiële aanhang in probleemwijken.
De koestering van de ongewenste afwijking vindt Sjaak hypocriet, omdat blanke kerkgangers met zwarte kousen smalend bejegend zouden worden en de eerste moskeegangers "met al even vreemde kledij" als exotische aanwinst omhelst. Voor hun "vrouwonvriendelijke, patriarchale, als het moet racistische en religieuze cultuur" werd zelfgenoegzaam de ogen gesloten. De grote uitzondering hierop was de SP die "al" in de jaren zeventig de problemen van de massale immigratie inzag.
Om dat laatste nog even in herinnering te brengen, het ging uiteindelijk om een zuivering van de arbeidsmarkt via een vertrekbonus voor migranten. Juist door de verwijzing naar Wilders' onfeitelijke massa-immigratie wordt die pluim op eigen hoed een schandvlek.

PVV als leermeester

Zonder alle passages van Sjaaks tekst langs te lopen, kan gezegd worden dat zijn argumentatie bedenkelijk is. De beschimpingen van 'ander links' worden ondersteund door snierende generalisaties die uit het vocabulaire van de PVV lijken te zijn geleend. Vreemd en afwijkend gedrag vereist correctie volgens een Nederlandse norm die de ratio te boven gaat.
Niet dat 'links' zich kan vrijwaren van de opkomst van de PVV en vergelijkbaar neoliberaal racisme in het buitenland. Zo is bijvoorbeeld het sociaal-economisch programma van de PVV onvoldoende geanalyseerd en aan de kaak gesteld. Zou dat meer en systematisch gebeurd zijn, bestond er geen verwarring over de overname door de PVV van linkse thema's. Een linkse politiek bestaat immers niet uit thema's, maar bevat een brede en samenhangende kritiek op het kapitalisme en de fundamenten voor een maatschappelijk alternatief dat uitbuiting noch uitsluiting kent. Verdwijnt dat - socialistisch - perspectief uit beeld, blijkt de PVV vanwege de haar toegedichte kennis van de maatschappelijke onderbuik als leermeester op te duiken.

¹ Eerder geplaatst, 5 juli 2010, op: www.konfrontatie.nl (terug)