Welkom
Ingezonden
Solidariteit "ingezonden"

Zorgen over de toestand van de vakbeweging

De FNV loopt over

Hans Boot1

Dat het casinopensioen slecht uitpakt voor jongeren, ouderen, werkenden en gepensioneerden is zelfs uit de twisten over de 'juiste' interpretatie van het pensioenakkoord te halen. Nou ja, akkoord? Wekelijks verschijnen berichten over nieuwe open einden en complicaties. Akkoord, met wie? Vakbondsleden wachten op een referendum, waarvan ze toch mogen aannemen dat de zomervakantie wordt overgeslagen.

Het meest cynisch is dat de bedenkers van de pensioenplannen en betrokken bondsbestuurders, ondernemers, politici en hooggeleerde pleitbezorgers geen last hebben van een vertraagde AOW of een later pensioen. Ze zitten met hun inkomen goed, nu en ook als ze zeventig zijn, al of niet met een doorlopend extraatje. Spraken we niet zo lang geleden over rijken en armen, vandaag gaat het over hoog- en laagopgeleiden. Rijk en hoogopgeleid hoeft niet samen te gaan, maar de kans om redelijk gezond oud te worden zit er dik in. Arm en laagopgeleid hoeft niet samen te gaan, maar de kans om werkend de 65 te halen, is klein en de tijd om van de AOW en/of pensioen te genieten is in ieder geval korter dan die van de hoogopgeleiden, bovendien is het te besteden inkomen kariger.

Bikkels en de hel

Tot m'n dood blijf ik overtuigd en opstandig vakbondslid, maar het schouwspel dat de leiding van de FNV het afgelopen jaar opvoert, heeft veel weg van een vervroegd stervensproces. Verenigd zittend naast de strak opgewonden robot Kamp en onder het grimas van de zelfvoldane superbaas Wientjes, varieert een tevreden Jongerius moeizaam op het onderhandelaarcliché over de poorten van de hel: "na meer dan een jaar hard gebikkeld te hebben … " en dan volgt er iets over in de spiegel kijken. Gezamenlijk lopen ze over van de zegepraat. Onder vele camera's, voor rijen microfoons en journalisten worden handtekeningen gezet. Live uitgezonden, 's morgens om half tien. Van alles moet nog 'uitonderhandeld' worden, het Centraal Planbureau gaat de effecten uitzoeken en de vakbeweging staat intern zwaar op tilt. De robot prijst de 'sociale partners' veelvuldig, de superbaas bekent tot de grens te zijn gegaan, beiden raden Jongerius aan vooral goed met de achterban te communiceren. Jongerius gaat intussen zo door op de bikkels en de spiegel dat ze niet kan verbergen zich in een vlucht naar voren te bevinden.

Nog een bonus

En dan gaan de woorden rollen. Soepeltjes en wat nonchalant krijgt het akkoord een solide basis, garandeert het nieuwe vormen van solidariteit, kan het de toekomst aan, is het schokbestendig en blijkt het ook een duurzame inzetbaarheid te bevorderen. Dat laatste glipt er zo maar uit. Het slaat op een nieuwe gift aan ondernemers om afgeschreven of werkloze ouderen aan het werk te houden of te brengen, bedacht om de ongeloofwaardigheid van de verhoogde pensioenleeftijd weg te nemen. De term heeft iets weg van 'als je beweegt, kan je niet geraakt worden': mobiliteitsbonus. Oftewel, de hardnekkige werkloosheid van 50-plussers moet uit de statistieken.

Er is alle reden tot zorgen over de toestand van de vakbeweging. De te bevechten wereld is groter dan wat 'organising' kan bestrijken. Terwijl het aantal miljonairs in 2010 weer is gestegen, met ruim 10 procent naar 121.700, en tram- en busbestuurders, verplegenden, kunstenaars, onderwijzers, verpleegden, studenten … volop in actie zijn tegen de regering Rutte/Wilders, sluit de leiding van de FNV een akkoord. Niet alleen een slecht akkoord, maar ook nog eens een slechte dienst aan de nog verspreid optredende protestbeweging. In plaats van verenigen, heeft dit veel weg van overlopen.


1 Eerder verschenen op: http://www.konfrontatie.nl (30 juni 2011). (terug)