Een eerste demonstratie tegen de SP-wethouder in Amsterdam

Dwangarbeid nee!

Rob Gerretsen 1

Op woensdagmiddag 10 september 2014 was er in Amsterdam een demonstratie tegen de dwangarbeid die werklozen door de gemeente krijgen opgelegd. Gedwongen werk, vervelend werk, werk waarmee je niet verder komt, werk dat bestaande betaalde arbeid verdringt, werk onder autoritaire verhoudingen, uitzichtloos werk, werk zonder CAO, zonder arbeidscontract, zonder stakingsrecht.

Zo’n tweehonderd mensen liepen mee in een demonstratie naar het stadhuis. De Bijstandsbond had een spandoek met "Geen bestaansonzekerheid en arbeidsdwang" en er werden mooie T-shirts uitgedeeld met "Amsterdam, vrij van dwangarbeid". Behalve de Bijstandsbond waren het Actiecomité Dwangarbeid Nee, FNV Bondgenoten en de Internationale Socialisten aanwezig. Maar ook enkele SP-leden. En de SP Hulpdienst Amsterdam stond op het pamflet van het Actiecomité.
De organisatoren hadden een groot aantal leuzen uitgedeeld aan de demonstranten, zoals: “Wat willen we? Loon. Wanneer willen we het? Nu!"; of: "Wij zijn niet bang, wij zijn hier, wij willen poen voor de arbeid die we doen"; of: "Voor elke seconde die je ons dwingt te werken, krijg je verzet, verzet, verzet". De demonstratie naar het gemeentehuis ging tijdens spitsuur over de drukke Weesperstraat en bleef even staan voor het gebouw van de Dienst Werk en Inkomen die de dwangarbeid organiseert.

Wethouder: "moeilijke opgave"

Op zich is het niet zo bijzonder dat mensen met een uitkering in verzet komen tegen de vernederende en beledigende manier waarop zij behandeld worden door de gemeentelijke diensten of door ondernemers waaraan zij worden uitgeleend. Deze dwangarbeid of gesubsidieerde arbeid bestaat al veel langer, in verschillende vormen. Maar de laatste tijd wordt de druk op mensen opgevoerd in het rechtse politieke klimaat van tegenwoordig. En wat bijzonder is, sinds kort is er een SP-wethouder verantwoordelijk voor deze dwangarbeid. De SP zit namelijk sinds deze zomer in Amsterdam in een College met D66 en de VVD, om zo vast een beetje te oefenen voor 'echte' regeringsdeelname in Den Haag.
In het Collegeakkoord staat dat er een eind moet komen aan de dwangarbeid zonder loon. Het akkoord meldt: "Werk moet lonen. We stoppen met onbetaald werk en bieden werk dat zowel van meerwaarde is voor degene die het verricht als voor Amsterdam als geheel (...) in een tijdelijke perspectiefbaan tegen minimaal het minimumloon voor maximaal 2 jaar.” Maar wanneer?
SP-wethouder Arjan Vliegenthart (Werk, Participatie, Inkomen en Armoede) hield een nietszeggend babbeltje bij de demonstratie die hij natuurlijk vooral als steun in zijn rug zag. Het was wel de eerste demonstratie tegen zijn beleid. De mensen in de dwangarbeid moeten vooral geduld hebben volgens hem, want hij moet eerst een paar plannen door de gemeenteraad zien te krijgen en dan zien we volgend jaar wel verder. In een interview met het MUG Magazine, september 2014, zegt Vliegenthart al: "Ik heb tegen het Actiecomité Dwangarbeid Nee gezegd dat het een moeilijke opgave wordt om perspectiefbanen te vinden waarbij mensen uiteindelijk door de werkgever worden overgenomen."

Nodig: sociale investeringen

De demonstranten wilden echter een onmiddellijk einde aan de voortdurende repressie en de dwangarbeid. Sommige mensen kregen kort geleden al grote problemen, toen zij flyers voor de demonstratie uitdeelden aan collega-dwangarbeiders. 2

De nieuwe gesubsidieerde banen die het College misschien wil invoeren, zullen de problemen van werklozen en mensen met een uitkering niet oplossen. Daarvoor is in de eerste plaats een sterke, algemene arbeidstijdverkorting met behoud van loon nodig. En natuurlijk grote sociale investeringen: in de zorg, in de bouw, in het onderwijs, in de kinderopvang, enzovoort. Intussen moeten de uitkeringen omhoog en moet de repressie van de gemeentelijke diensten stoppen.
Het ziet er niet naar uit dat de SP en het College hun beloften waar kunnen maken. Dus er is meer druk nodig om de dwangarbeid snel af te schaffen. De demonstratie was een goed begin, maar de vakbonden zouden hiermee veel actiever moeten worden, samen met de organisaties van de mensen met een uitkering.

1

Eerder, 11 september 2014, verschenen bij www.socialisme.nu, zie ook: www.dwangarbeidnee.nl (terug)

2

Omdat de gemeenten steeds meer taken krijgen en niet meer budget, gaan zij raar om zich heen slaan. De gemeente Enschede lanceerde het krankzinnige plan dat mensen eerst hun pensioen moeten aanspreken, voordat zij een beroep op de bijstand kunnen doen. Ook wil hetzelfde gemeentebestuur mensen dwingen hun huis te verkopen. Eerder kregen jongeren al een 'zoektermijn' van vier weken aan hun broek. Die geldt nu in sommige gemeenten ook al voor ouderen. Maar waar moeten die mensen werk zoeken? In Enschede ligt de werkloosheid meer dan twee keer zo hoog als het landelijk gemiddelde. Dit is de zoveelste aanval op sociale rechten en voorzieningen. (terug)