Gevaarlijk, onzeker, onderbetaald, onverzekerd Vakbonden in West-Afrika vechten tegen precaire arbeid IndustriALL Gobal Union 1 Kaderleden van IndustriALL Global Union in Togo, Senegal en Burkina Faso hebben het klaargespeeld om voor honderden arbeiders de precaire arbeidsverhouding om te zetten in een vast arbeidscontract. Afrikaanse vakbondskaders rapporteren al jaren over concrete overwinningen. Deelnemers aan een regionale vergadering in Togo, oktober 2015, benadrukten dat één van belangrijkste resultaten van hun project is geweest het bewustzijn te verhogen dat precaire arbeid fundamenteel bevochten dient te worden. Scholing en actie Vakbondskaders van Togo, Burkina Faso en Senegal meldden in 2015 de omzetting van ongeveer 950 tijdelijke werkers of dagloners in vaste arbeidskrachten. In Togo organiseerden vakbondsmensen actiedagen om bedrijfsdirecties te dwingen dat hun management de met de bonden overeengekomen arbeidsvoorwaarden volgden. Deze onderhandelingsresultaten waren voorbereid in trainingen van vakbondskaders gericht op collectieve strategieën om het precaire werk terug te dringen. Parallel daaraan hebben de kaderleden acties geleid, of daaraan deelgenomen, om de arbeidsrechtelijke posities te verbeteren, zodat een einde gemaakt kon worden aan de uitbreiding van de precaire arbeid. Op dit moment lopen in Burkina Faso onderhandelingen over nieuwe arbeidsregelingen voor de mijnwerkers. In Senegal werken vakbondsleden aan meer controle op de wetgeving die de precaire arbeid moet verminderen. Zij hebben een campagne gelanceerd tegen de aantasting van de wetgeving over de dag- en seizoensarbeid. Deze campagne is een gezamenlijke actie van het nationale vakverbond van de chemische industrie van Senegal, het nationale vakverbond van de confectie-industrie en het vakverbond van arbeiders in verschillende industrieën. Al deze activiteiten zijn in gezamenlijkheid uitgevoerd met bonden die niet behoren tot IndustriALL en met andere nationale confederaties. Uitbesteden, uitzenden en ontslaan Togo, Burkina Faso en Senegal kennen een schandelijk illegaal gebruik van dag- en andere tijdelijke contracten. In aanvulling daarop werken uitzendkrachten zij aan zij met vaste krachten aan de productielijnen, hoewel in de productie uitbesteding verboden is. Voordat de organisatie van de collectieve onderhandelingen van start gingen, brachten vakbondskaders van de beoogde bedrijven in de drie landen de situatie van de precaire arbeid gedetailleerd in kaart. In een aantal mijnbouwbedrijven in Burkina Faso en chemische bedrijven in Senegal bleek de volledige bezetting samengesteld te bestaan uit dagloners en tijdelijke uitzendkrachten. Deze precaire arbeiders verrichten gevaarlijk werk, krijgen zelden volledig het overwerk uitbetaald en ontvangen minder loon dan vaste krachten. Bovendien zijn ze niet opgenomen in een sociaal verzekeringssysteem. Veel arbeiders in de mijnindustrie van Burkina Faso of Togo hebben geen formele, schriftelijke contracten en geen vakantierechten. Voor onderhoudstaken worden ze niet betaald, wanneer ze op basis van stukloon werken. Vakbonden spreken van een waar uitbuitingssysteem. "Maar het gevecht tegen precaire arbeid gaat voort, de ondernemers vechten elke overwinning aan", zegt Fernando Lopes, assistent van het algemene secretariaat van IndustriALL. De vertegenwoordiger van de industriefederatie van Togo vertelde over een mijnbedrijf, waar het management alle organizers ontsloeg na een door hen geleide actie van IndustriALL. De gehele bezetting werd vervangen door onderaannemers die hetzelfde werk moesten doen. De vakbond geeft niet op en heeft de zaak voorgelegd bij de rechter. 1 Zie: www.industriall-union.org - 29 oktober 2015. Vertaling Sjarrel Massop. Het project tegen de precaire arbeid in 'Sub Sahara Afrika' wordt onder meer door de FNV gesteund. (terug)