Naar aanleiding van congres FNV 10 en 11 mei 2017

Om het bestaan van de vakbeweging

Maurice Ferares

Het kan niet ontkend worden dat de werkstaking een uiterst belangrijk, zo niet enig doeltreffend middel is om de belangen van de werkenden te verbeteren en te beschermen. Het aantal werkstakingen dat een vakorganisatie in een bepaald jaar heeft uitgeroepen en geleid, is een graadmeter voor de effectiviteit van die organisatie.

In 2016 waren er volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) 215 stakingen. Dat waren er 60 procent minder dan in 2015. Bij zes stakingen ging het om een cao-conflict, bij vier om loon en arbeidstijden. De meeste gingen om een ontslagdreiging, sociaal plan of verplaatsing van werk. Voor een vakorganisatie als de FNV met meer dan een miljoen leden een triest beeld. Sterk gezegd: de FNV heeft uiterst weinig van enige importantie gedaan voor de verbetering van de arbeidssituatie van haar leden en daarmee voor alle werkenden in Nederland.

Geen initiatief

De leiding van de FNV nam geen enkel groot initiatief voor actie tegen de ondernemers. Het tegenovergestelde gebeurde. De bondsleiders hebben zich laten gebruiken als dekking tegen mogelijke spontane acties van hun leden tegen de ondernemers. Waar hebben ze actie gevoerd en bedrijfsbezettingen opgezet tegen massaontslagen en bedrijfssluitingen, omdat de aandeelhouders de winst niet hoog genoeg vonden?
Nergens werd een initiatief genomen tot bedrijfsovernames om sluiting te voorkomen en de werkenden daarin te steunen. Nergens werden bedrijven gedwongen een einde te maken aan de grote bonussen van bestuursleden om daarvoor in de plaats de arbeidsvoorwaarden te verbeteren van de werkenden.

De vakbondsbestuurders lieten zich gebruiken in de Sociaal Economische Raad en al die andere instellingen die hen medeplichtig maken aan het ondernemerssysteem. Wat deed de vakbeweging tegen de werkloosheid van honderdduizenden en het feit dat er in 2015 zeshonderdduizend gezinnen van vier personen (2,4 miljoen mensen) waren die onder de grens van de armoede (2.000 euro per maand) moesten leven. Ja, de vakbondsleiders waren daar medeschuldig aan door hun passiviteit.

De vakbeweging stort ineen

Het is prachtig als de vakbeweging ook een mening heeft over antiracisme en daaraan actieve steun verleent. Maar dat mag niet gebeuren als afleiding voor de situatie dat de bondsleiders hun hoofdtaak niet uitvoeren: de behartiging van de primaire belangen van de werkenden in Nederland. Er is geen sprake van wat genoemd wordt een brede vakbeweging. Dat is geklets van bureaucraten die hun werk niet doen. De vakbeweging stort ineen. De leden verlaten de bonden. Tussen 1 januari 2013 en 1 januari 2014 verloor de FNV 10.000 leden. Van 1 januari 2014 en 1 januari 2015 36.800 leden. En volgens het CBS gaat die daling verder.

Mooi resultaat voor de vijanden van de arbeidersvakbeweging. Zij kunnen de vakbondsleiders danken voor hun collaboratie. Kunnen die bureaucraten niet afgezet worden en vervangen worden door strijdbare makkers, die zich niet door de bazen en hun politieke dienstknechten als Rutte en consorten laten inpakken? Zal dat het komende congres van de FNV gebeuren? Het is te hopen.