Vakbondsstrijd Vecht voor je recht - Nieuwsbrief nummer 100 (!)

AOW, pensioen en het FNV Offensief

Egbert Schellenberg 1

Het FNV offensief komt nog maar matig op gang. Toch zijn er genoeg redenen om gas te geven. Zowel over ontslagrecht als over pensioen en AOW is er beweging in politiek Den Haag. Als het om AOW en pensioen gaat, is er een aantal zaken dat wij in het kader van het offensief als eisen naar voren moeten brengen. Eisen die moeten leiden tot bundeling van alle gelederen in de achterban.

Het onmiddellijk bevriezen van de AOW leeftijd op 66 jaar is een belangrijke stap in de goede richting. Daarbij is het argument vooral gelegen in het dossier 'zware beroepen en laag opgeleiden'. Beide groepen hebben duidelijk een kortere levensverwachting en worden door de stijgende AOW leeftijd onevenredig hard getroffen. Eis voor de toekomst: AOW weer gewoon op 65 jaar.

Geen Flex AOW

De FNV moet haar idee voor een Flex AOW loslaten. In deze optie betaalt de werknemer zelf levenslang een belangrijk deel van de rekening voor het eerder stoppen met werken. Wordt hiervoor in een cao gebied compensatie geregeld, ontstaat er weer een soort VUT. Los van de vraag of dit fiscaal mag, kan de FNV aan jongeren nooit de garantie geven dat zij over 25, 30 of 35 jaar nog van een dergelijke regeling gebruik kunnen maken. Als we jong niet tegenover oud willen zetten, dan moeten we wat anders doen.

Fiscale ruimte omhoog

Door te eisen dat de fiscale ruimte voor pensioenen omhoog moet, wordt iemands pensioenpot groter en ontstaat er een keuzeruimte om eerder te stoppen met werken, voorzien van een fatsoenlijk inkomen. Het is de politiek, Rutte 2 en de 'Kunduz partijen', die de ruimte voor pensioen opbouw heeft beperkt. 2 Diezelfde politiek moet nu inzien dat hierdoor grote groepen werknemers de pensioeneindstreep niet meer gezond gaan halen.

Wettelijke plicht pensioenopbouw

Voor alle werknemers in sectoren of bedrijven waar geen pensioenregeling van kracht is, dient er een verplichte landelijke pensioenregeling te komen. Hieraan moet iedereen, ook zzp'ers, vanaf achttien jaar verplicht deelnemen. Het draagvlak voor ons pensioensysteem moet verzekerd blijven en mag niet worden uitgehold.

Pensioen indexatie

De 'rekenregels' dienen zodanig te worden aangepast dat er een reële kans bestaat op indexatie van de ingegane en de opgebouwde pensioenen. Als het gaat om het vaststellen van de kostendekkende premie, mag worden gerekend met het verwachte rendement tot een maximum van 5 procent. Als de pensioenregeling als streven een loonindexatie kent, is een afslag nodig van 2,5 procent. Is de ambitie een prijsindexatie, dan is de afslag 2 procent. Door erop te sturen dat pensioenfondsen de prijzen voor hun indexatieambitie gebruiken, geeft dit een rendement waarmee gerekend mag worden van 3 procent.
Deze rekenregel moet ook voor de dekkingsgraad gaan gelden. Deze schiet dan omhoog en meestal tot boven de grens waarbij (gedeeltelijke) indexatie wordt toegestaan. Deze rekenmethode doet ook veel meer recht aan het historische, gemiddelde rendement van pensioenfondsen.

Fiscale ruimte

De maximale fiscale ruimte moet voor een pensioenopbouw in een middelloonregeling naar 2 procent. Deelname aan pensioenregelingen moet verplicht worden vanaf achttien jaar of direct als iemand na die leeftijd gaat werken. Met een fiscale ruimte van 2 procent kan een werknemer die op zijn achttiende begint op 63-jarige leeftijd 90 procent hebben opgebouwd. Wordt met een actuariële korting van 7 procent gerekend, dan kan de werknemer hiermee drie jaar overbruggen, met andere woorden: tot aan de 66-jarige leeftijd.

Extra fiscale ruimte zware beroepen

Werknemers die toeslagen verdienen boven hun basissalaris - bij overwerk, feestdagen, ploegendienst, consignatie, koude, of toeslag bij bewarende omstandigheden, enzovoort - moeten bij deelname aan extra pensioensparen, een fiscale korting krijgen van 50 procent op de loonheffing over die toeslagen. In de functiewaardering worden bezwarende omstandigheden meegewogen voor de functie zwaarte. Ook over dat deel van het inkomen zou een fiscale korting moeten worden gegeven bij het sparen voor een extra pensioen. De ruimte voor dit extra pensioensparen moet naast de 2 procent komen.
Het hiermee opgebouwde extra pensioen kan deze werknemer aanwenden om eerder te stoppen met werken. Daarmee kunnen de mensen in echt zware beroepen zicht krijgen op een pensioen tussen 60 en 62 jaar. Hiermee is het argument weerlegd dat zware beroepen niet te definiëren zouden zijn. Langs de lijn van de toeslagen en de functiewaardering is het heel goed mogelijk om het probleem van de zware beroepen in beeld te krijgen.

Doorsnee premie behouden en onvoorwaardelijk recht op waardeoverdracht regelen

Door het onvoorwaardelijk recht op waardeoverdracht in de pensioenwet te regelen, kan de discussie over de doorsnee premie gestaakt worden.
Iedereen kan gedurende zijn of haar carrière de pensioenpot meenemen en verder opbouwen door de afgesproken doorsnee premie te betalen en het afgesproken werkgeversdeel gestort te krijgen. Hiermee krijgt iedereen over de gehele loopbaan de pensioenopbouw, waarop hij of zij recht heeft en betaalt niemand premie voor een ander.

Stop de strafkorting op eerder stoppen met werken

Om het eerder stoppen met werken onaantrekkelijk te maken, wordt de betrokkene tegenwoordig tot aan de AOW gerechtigde leeftijd fiscaal behandeld als werkend. Anders gezegd: ook wie gedeeltelijk of geheel vervroegd met pensioen gaat, blijft de werknemerspremies betalen.
Dat is erg onrechtvaardig. Immers bij twee dagen deeltijdpensioen en daarbij nog drie dagen werken, betaalt de betrokkene een werknemerspremie alsof hij/zij vijf dagen werkt. Maar bij twee pensioendagen, is iemand geen werknemer meer. Bij volledig vroegpensioen betekent dit voor vijf dagen aangeslagen worden als werknemer, maar nul dagen werken.
Onze eis moet dan ook zijn: voor het deel waarvoor iemand zijn of haar pensioenpot aanspreekt, geldt fiscaal een behandeling als AOW'er.

FNV Offensief

De dag van 1 mei is het eerstkomende moment, waarop de FNV zich zal laten zien. En wel op het Malieveld in Den Haag. Natuurlijk roepen wij iedereen op naar Den Haag te komen. Op 31 mei zal er in Rotterdam een volgend moment zijn. De details hierover worden binnenkort bekend.

1	Weblog, 12 april 2018 - egbertjs.wordpress.com van Egbert Schellenberg, bestuurder bij de FNV procesindustrie. (terug)
2	Het betreft het 'lente-akkoord' van 2012 door de vijf partijen die ook de missie naar de provincie Kunduz in Afghanistan steunden (VVD, CDA, D66, GroenLinks en Christen Unie). (terug)