Kort bericht, kort commentaar

De daden benne groot, nog steeds

Maurice Ferares

Niet alleen de daden van Piet Hein 'benne groot'. Dat bleek woensdag 14 maart 2018 tijdens de tv-uitzending getiteld "De stelling van Nederland", gepresenteerd door Jort Kelder (NPO 1, 20.35 uur). Aanwezig zo'n dertig tot veertig mensen, de meesten rond de veertig jaar. Ter sprake kwam de al of niet herbenoeming van de straten en pleinen in het land die genoemd zijn naar een zogenaamde nationale held. Zoals Piet Hein, Van Heutsz, Michiel de Ruyter, Jan Pieterszoon Coen en generaal Spoor.

Het publiek bleek zorgvuldig te zijn uitgekozen. Op een oude heer na had geen van de aanwezigen de Tweede Wereldoorlog meegemaakt. Van de overigen had niemand aan de lijve ondervonden wat oorlog is. Een tekenende selectie van het publiek.

Teken des tijds

De slavenhandel door de opperkooplieden van de Vereenigde Oostindische Compagnie en de opdracht tot massamoorden, waaraan zij zich schuldig maakten, werden door niemand veroordeeld. "Teken des tijds", was de algemene reactie ter verontschuldiging van wat er was gebeurd. De heer Kelder die niet bekend staat om zijn progressieve opvattingen, deed niets.
Het dieptepunt van het gesprek kwam, toen iemand vroeg Waarom is er geen Mussertplein? De vraag was in dat gezelschap over de nationale helden niet onbegrijpelijk. Mussert was door zijn collaboratie met de Duitse vijand een misdadiger. Op 7 mei 1946 werd hij als straf voor Hoogverraad doodgeschoten. Hij heeft zelf, voor zover bekend, geen massamoorden gepleegd of daartoe opdracht gegeven.
De reactie van één van de aanwezigen tijdens de tv-uitzending was: Ja, waarom is er geen Mussertplein. Hij was toch de leider van het Nederlandse volk tijdens de oorlog. Een moment stilte, geen mens reageerde, ook presentator Kelder niet.

In het bovenstaande rijtje staat Spoor als laatste. In de jaren 1945-1949 stierven onder zijn bevel tijdens de twee zogenaamde politionele actie 150.000 tot 200.000 Indonesiërs. Toch is er in verschillende steden een generaal Spoorlaan en in zeer veel plaatsen zijn straten naar de andere nationale helden genoemd, hoe groot het aantal vermoorde mensen ze ook op hun geweten hebben.