De FNV staat recht tegenover regering en ondernemers

Vakbonden moeten poot stijf houden in pensioenoverleg

Cor Minnaard 1

Dat de vakbonden na het geklapte pensioenoverleg uitbreiding van de acties hebben aangekondigd, is terecht. Tijdelijke oplossingen en boterzachte afspraken van het kabinet lossen niets op.

Direct na afloop van het laatste overleg over het pensioenstelsel, begon natuurlijk het zwartepietenspel. Iedereen was teleurgesteld, maar de schuld voor het klappen van het overleg werd vooral gelegd bij de vakbonden. In de meeste commentaren werden ze neergezet als 'Rupsje nooit genoeg'; ze overvragen! De regering heeft vergaande toezeggingen gedaan, waarom heeft de vakbond dit niet geaccepteerd? Voor alle duidelijkheid: het was premier Rutte die wegliep uit het overleg, omdat hij het zat was. Maar afgezien daarvan: was het onredelijk dat de vakbonden niet toehapten op de toezeggingen van het kabinet? Om dat te beoordelen zet ik de eisen van de vakbonden en de toezeggingen van het kabinet nog even tegenover elkaar.

Redelijk

Naar mijn mening hebben de vakbonden beslist niet overvraagd. Er is actie gevoerd en onderhandeld op basis van redelijke, gematigde eisen om ervoor te zorgen dat werkenden en gepensioneerden nu, en in de toekomst, kunnen rekenen op een fatsoenlijk pensioen.

Concreet ging het om:

• Het bevriezen van de AOW leeftijd op 66 jaar. Dat is al een compromis, dus is de wens om voor zware beroepen per CAO te regelen dat mensen eerder kunnen stoppen. De huidige boete moet worden afgeschaft.
• Zorgen dat pensioenopbouw van mensen die nu nog werken - dus ook jongeren - en de uitkering van gepensioneerden, worden geïndexeerd en dat kortingen worden voorkomen door de rekenrente aan te passen.
• Ook flexwerkers, uitzendkrachten en zzp'ers moeten verplicht pensioen opbouwen.
• En tot slot: het eventuele nieuwe pensioenstelsel mag geen verslechtering zijn ten opzichte van het huidige stelsel.

Acties na luchtballon

En wat boden het kabinet en de werkgevers hier tegenover?
* Betreffende de AOW-leeftijd houdt het kabinet vast aan het stijgen van die leeftijd naar 66 jaar en vier maanden vanaf 2019 en naar 67 jaar in 2024. De toezegging hield slechts in dat er een onderzoek zou plaatsvinden naar de stijging van die AOW-leeftijd.
* Tegenover de afschaffing van de boete op vervroegd stoppen met werken, is gesteld dat deze boete moet worden gehandhaafd vanaf drie jaar voor de AOW-leeftijd, gehalveerd vanaf twee jaar voor de AOW-leeftijd en pas wordt opgeheven vanaf één jaar voor de AOW leeftijd.
* Voor het aanpassen van de rekenrente (noodzakelijk voor indexatie) wil het kabinet een commissie instellen. Mogelijke kortingen op de pensioenuitkeringen in 2020 kunnen worden uitgesteld en de kosten van het aanpassen van het stelsel (circa 60 miljard!) is geen overheidsverantwoordelijkheid.
* Geen afspraken over beter pensioen voor flexwerkers en slechts de mogelijkheid, dus geen verplichting, voor zzp'ers om vrijwillig pensioen op te bouwen.

De boodschap dat het kabinet 'nota bene zeven miljard euro' wilde investeren in het pensioenakkoord is een luchtballon gebleken. Het gaat om het tijdelijk terugdraaien van de verhoging van de AOW-leeftijd, daarna stijgt die alsnog. Wordt het anders onbetaalbaar?Dat is onzin, het gaat om politieke keuzes. Waar geef je je geld aan uit?
En tegenover misschien een hogere rekenrente - een commissie gaat dat mogelijk onderzoeken - vraagt het kabinet de vakbonden akkoord te gaan met een onzekerder pensioen. Ze zijn toch niet gek!

Tot slot, dat het pensioenstelsel niet meer aansluit op de nieuwe arbeidsmarkt met meer flexwerkers en zzp'ers, wil het kabinet slechts oplossen door vrijwillige afspraken. Al met al volgens mij genoeg redenen voor de vakbonden om hiermee niet akkoord te gaan. De aangekondigde uitbreiding van acties door werknemers vanuit de zorg, politie, havens, enzovoort, is mijns inziens dan ook volledig terecht.

1	Eerder, 28 november 2018, verschenen als 'gastopinie' bij BN DeStem. Cor Minnaard, Bergen op Zoom, is kaderlid FNV senioren West-Brabant. (terug)