Aandacht in pensioendiscussie dwaalt af van broodnodige indexatie

Dreigen met kortingen is bewust manipulerend beleid

Cor Minnaard 1

Het kabinet en De Nederlandsche Bank proberen de aandacht weg te halen van de belangrijkste eis binnen de pensioendiscussie: de indexatie. Gepensioneerden missen al jaren zo'n twee maanden aan pensioengeld per jaar. De regering is bewust bezig de bevolking te manipuleren en stookt jongeren op tegen ouderen. Laat dit niet gebeuren.

Ook in het pensioenakkoord wordt uitgegaan van de 'risicovrije rente'. De commissie Dijsselbloem kwam daarom afgelopen zomer met nog strengere rekenregels vanwege de verder dalende rente. Als reactie daarop beweren het kabinet en Klaas Knot van De Nederlandsche Bank (DNB) nu bij herhaling dat het hoog tijd is voor het verlagen van de pensioenen. Door die lage rente zouden de pensioenfondsen er steeds slechter voor staan. Zij vinden het daarom nodig dat gepensioneerden een stapje terug doen. Anders zit er straks niet meer genoeg in de pensioenpot voor de jongeren. Dit is een beschamende, leugenachtige bewering, want een eventuele verlaging van de pensioenen levert voor jongeren en anderen die nog werken straks juist de grootste klappen op!

Werkelijkheid

Beschamend ook, omdat de opgelegde theoretische rekenrente - op dit moment o,8 procent - betekent dat de pensioenfondsen moeten doen alsof ze bijna geen rendement halen op hun beleggingen. In werkelijkheid is het rendement van de fondsen al tientallen jaren heel goed. Zo behaalde het ABP (overheid) over de afgelopen twintig jaar een rendement van ruim 7 procent en PfzW (zorg en welzijn) sinds de oprichting in 1971 zelfs ruim 8 procent!
Beschamend ook, omdat in de afgelopen jaren daardoor zowel voor gepensioneerden - die dat nu al in de portemonnee voelen - als voor mensen die nog werken en pensioen opbouwen, een achterstand in koopkracht is ontstaan van ongeveer 16 procent. Gepensioneerden missen daardoor twee maanden pensioen per jaar! Gelukkig komt er ook steeds meer kritiek op die rekenrente en op de dreigende kortingen. Naast de FNV sprak onlangs ook bestuursvoorzitter mevrouw Wortman van het ABP zich uit tegen pensioenkortingen. Ook diverse pensioendeskundigen, onder wie Nout Wellink, de voorganger van Knot bij DNB, stellen nu voor de rekenrente aan te passen.

Al met al is de pensioendiscussie de afgelopen maanden opvallend opgeschoven. Eerst ging het voornamelijk over indexatie van de pensioenen. Ofwel een aanpassing aan de gestegen prijzen. Pensioendeelnemers en gepensioneerden verliezen namelijk al jaren koopkracht. Nu ligt het accent duidelijk op 'we moeten kortingen zien te voorkomen'. De noodzakelijke indexatie van de pensioenen verdwijnt uit beeld. Straks moeten we nog blij zijn, omdat de kortingen worden uitgesteld. Dat klinkt toch als de wereld op zijn kop!
Waarom blijven premier Rutte, minister Koolmees en DNB-directeur Knot zo koppig vasthouden aan hun leugens dat de pensioenfondsen er slecht voorstaan? Zij weten immers donders goed dat hun verhaal niet klopt.

Verplicht

Rutte gaf daar eigenlijk zelf een belangrijk argument voor twee weken terug: Het loslaten van de huidige rekenrente brengt het pensioenstelsel in gevaar en zou er ook toe kunnen leiden dat het draagvlak vermindert en dat jongeren af willen van de verplichtstelling. Indirect zet Rutte met zo’n opmerking het pensioenstelsel op losse schroeven door de discussie over de verplichte deelname aan te zwengelen.
Corrie van Brenk, Tweede Kamerlid voor 50-plus, formuleerde het als volgt: Rekenrente-fundamentalisten zoals Knot en Koolmees maken de geesten rijp voor de sloop van het pensioenstelsel.
David Hollanders, econoom aan de Universiteit van Amsterdam, is nog scherper: Die rekenrente heeft maar weinig te maken met de verwachte rendementen, en was gebaseerd op gegarandeerde zekerheid voor de pensioenen. Maar die zekerheid bestaat al lang niet meer. Dat toont volgens mij aan dat de rekenrente niet te goeder trouw wordt opgelegd door het kabinet en DNB. Zij sorteren daarmee voor op het voltooien van de in gang gezette privatisering van de pensioenvermogens.

Al met al wordt duidelijk dat de regering bezig is met bewuste manipulatie van de bevolking en het opstoken van jongeren tegen ouderen. Maar dreigende pensioenkortingen kunnen het verzet tegen dat regeringsbeleid ook aanwakkeren. Belangrijk is daarom dat verzet te ondersteunen door de eisen, waarvoor de afgelopen jaren actie is gevoerd, weer op de agenda te zetten. Prioriteit daarbij moet blijven: het indexeren van de pensioenen en de pensioenopbouw. En dus geen genoegen nemen met het voorkomen van pensioenkortingen!
Dus FNV-bestuur: aan de slag. Ga samen met de regionale actiecomités het land in om mensen te informeren over dit schandalige regeringsbeleid en mobiliseer voor het gemeenschappelijke belang van miljoenen mensen, jong en oud: indexatie! Daarmee kan echt niet worden gewacht tot over een paar jaar de uitwerking van het pensioenakkoord misschien iets gaat opleveren!

1	Gastopinie in BN De Stem, 9 oktober 2019. Cor is kaderlid FNV Senioren West-Brabant. (terug)