nr. 10 jan 1985 |
Solidariteit
Internationale konferentie philips-arbeid(st)ersFlexibiliteit waait over EuropaEen prachtig landhuis, zo'n veertig werknemers en werkneemsters bij Philips uit negen Europese landen, vakbondsbestuurders, wetenschappers en SOBE (Stichting Onderzoek Bedrijfstak Electrotechniek in Eindhoven). Dat was de tweede internationale Philips-konferentie van 19 t/m 23 november 1984 zo'n veertig kilometer boven Londen. Georganiseerd door de Britse vakbond ASTMS met ondersteuning van de Europese Metaal Bond.Het was niet de eerste keer dat ASTMS initiatieven nam op internationaal vakbondsterrein. In 1980 stond de bond met een picketline voor het Philips-hoofdkantoor in Eindhoven. In 1981 nam ze deel aan een informele bijeenkomst tussen Nederlandse en Britse vakbondsleden werkzaam bij Philips en in juni 1982 was de bond met een uitgebreide delegatie op de internationale Philips-konferentie van SOBE in Vught. INTERNATIONALE SANERINGEind november vond haar eigen konferentie plaats. Een prima zaak, maar het is niet voor niets dat de bond internationaal vakbondswerk hoog op haar prioriteitenlijstje heeft staan. Philips heeft in Groot-Brittannië in de afgelopen tien jaar 30.000 arbeidsplaatsen weggesaneerd en het einde van deze afbouw is voorlopig nog niet in zicht. Sommige Britse vakbondsleden kijken dan ook wanhopig als ze vertellen dat in hun vestiging vijf jaar geleden nog een 3000 mensen werkten en dat dit teruggebracht is naar 600. Heel goed is de vakbond er van doordrongen dat de afbouw van arbeidsplaatsen bepaald wordt door internationale koncern beslissingen en dat landen-direkties - laat staan direkties van lokale vestigingen - bij deze beslissingen maar heel weinig in de melk te brokkelen hebben. Het is de vakbondsleden, aanwezig op de konferentie, ook duidelijk dat internationale beslissingen in het ene land totaal andere gevolgen hebben dan in een ander land. Werknemers/sters zijn in de meeste gevallen slechts op de hoogte van de konsekwenties in hun eigen land, om een totaal beeld te krijgen is zicht op de internationale ontwikkelingen en gevolgen noodzakelijk. Dit soort konferenties heeft op de eerste plaats als doel informatie uit te wisselen over het Philips-beleid en de gevolgen daarvan voor de werknemers/sters. Een tweede doel is het trekken van konklusies om te komen tot een internationaal vakbondsbeleid op de belangrijkste punten. OVEREENKOMSTENDe rapportages uit de deelnemende landen leverden, naast verschillen, belangrijke overeenkomsten op. Op zich niet vreemd, maar wel belangrijk om te weten. Heel duidelijk werd dat de Philips-top op heel Europa een gigantisch automatiseringsprogram heeft losgelaten. Een paar illustraties. * Overal wordt van de werknemers/sters verwacht dat zij met de grootst mogelijke flexibiliteit aan de automatisering meewerken. Maximale inzetbaarheid, daar gaat 't om. * Bedrijfstijdverlenging zie je overal. In het ene land is men daar verder mee dan in het andere. Hetzelfde geldt voor tijdelijke arbeidskontrakten. * In ieder land proberen de vakbonden wanhopig greep te krijgen op de invoering van nieuwe technologieën. Soms zijn er afspraken met de Philips-direktie gemaakt, maar in een aantal landen ook weer niet. Maar, zelfs in die landen waar afspraken tussen vakbonden en Philips bestaan slaagt de direktie er in veel gevallen toch in om invloed van werknemers/sters op het invoeren van nieuwe technologie in de kiem te smoren. Een voorbeeld daarvan werd aangedragen door de Belgen. In België bestaan er afspraken dat de vakbonden informatie krijgen over de invoering van nieuwe technologie. Philips omzeilt deze afspraken door simpelweg te ontkennen dat duidelijk nieu-we aktiviteiten 'invoering van nieuwe technologie' zouden zijn. Kijk, zegt de direktie, dat doen we (in een proefopstelling) al tijden. * Werknemers/sters worden al jaren gekonfronteerd met verplaatsing van produktie zonder dat daar ook maar enige greep op te krijgen is. Het is vaak een raadsel waar produktie-aktiviteiten blijven die ergens afgebouwd worden. Vanuit één land is het niet mogelijk om een totaalbeeld van een bepaalde produktiegroep te krijgen. Als er mensen van verschillende vestigingen bij elkaar zijn, wordt het eenvoudiger om de puzzel passend te maken. KANTTEKENINGENVerschillende mensen hadden kritiek op het grote aantal algemene onderwerpen. Frank Heys (glasarbeider Simmonstone): 'Wat ik van dit soort bijeenkomsten verwacht is direkt kontakt met werknemers en diskussie over problemen waar wij direkt op de werkvloer tegenaan lopen. Hier gaat het om problemen die in veel gevallen te ver van mijn werkplek af staan.' Tim Webb (ASTMS) zegt daarvan: 'Het is voor werknemers niet enkel van belang om oog te hebben voor hun eigen problemen, heel direkt in de fabriek. Het is ook belangrijk om te kijken wat de grote lijnen van het ondernemersbeleid zijn.' Duidelijk is dat de Industriebond FNV in het organiseren van dit soort konferenties geen voortrekkersrol wil vervullen. De Industriebond voert onder andere financiële argumenten aan. Weliswaar was de IB FNV met twee kaderleden en een bestuurder aanwezig, maar helaas is er in de CKK (het landelijk platform van kaderleden, bij Philips) niet over de konferentie gesproken. ENKELE KONKLUSIES- Philips sluit steeds meer samenwerkings-overeenkomsten met 'konkurrenten'. Kontakt met werknemers/sters van die 'konkurrenten' is noodzakelijk. - Philips koncentreert zich in toenemende mate op de Verenigde Staten en Azië. In Europa worden nog steeds ingrijpende reorganisaties doorgevoerd. Met name bij AudioVideo (verlies) worden ingrijpende reorganisaties verwacht. - De vrees is groot dat telecom-giganten uit de Verenigde Staten (ATT en IBM) de Europese markt zullen gaan domineren. Vakbonden zullen waakzaam moeten zijn voor de gevolgen en gemeenschappelijk aktie moeten ondernemen. - Philips wordt opgeroepen te komen tot overleg op Europees nivo en meer te doen aan opleiding in verband met de invoering van nieuwe technologie. - Gekonstateerd wordt dat flexibilisering zich op verschillende vlakken begint af te tekenen. Met Philips zullen hierover afspraken gemaakt moeten worden om de gevolgen hiervan te beperken en te komen tot kortere werktijden en garanties op het aantal arbeidsplaatsen. - Voor de toekomst zal geprobeerd worden om voor de verschillende produkt-divisies internationale netwerken op te zetten. Invulling wordt overgelaten aan de bonden. De konklusies zijn samengevat in een slotverklaring. Het lijkt allemaal wat mager, toch dient niet vergeten te worden dat internationaal vakbondswerk nog in de kinderschoenen staat. Het is een kwestie van lange adem. Als er één ding duidelijk is geworden, is het wel dat vakbondsleden in multinationale bedrijven er bij hun bond op aan moeten dringen meer prioriteit te geven aan internationale kontakten tussen kaderleden. De ZIN en noodzaak ervan zijn op deze konferentie weer eens aangetoond. Andries de Wit (werkzaam bij SOBE, lid IB FNV) |