De gespannen verhouding tussen Solidariteit en de F-side

Anonieme versplintering

Gebeurtenis 1. Het borrelde en gistte in de zaal. Een onderhuidse, bijna tastbare rebelse kwaadheid. Al een week van tevoren was de discussiebijeenkomst "Wie is er bang voor het F-woord?" in de Balie in Amsterdam uitverkocht. De vrouwen in de zaal waren ontevreden, met het gevoel van 'laten-we-meteen-wat-gaan-doen' direct onder de oppervlakte.

Toch kwam er niks uit. Behalve ergernis over seksistische reclame kwam er niet één thema bovendrijven dat pakkend genoeg was om de zaal meteen te doen opspringen. Iedere suggestie werd meteen doorverwezen naar een bestaande actiegroep, speciaal bedoeld om dit thema aan te pakken. Wat wel bleef hangen was het gevoel dat er iets moest komen om bij te horen. Een groter geheel. Desnoods regelmatige F-feesten. Iets wat ook een verband is tussen wat je op je werk voor elkaar probeert te krijgen en maatschappelijke processen. Een jonge programmamaakster van een progressieve omroep vertelde hoe ze keer op keer feministische thema's inbracht die door de redactie werden afgeschoten. Hoe kon ze deze patstelling doorbreken, waar moest ze heen voor steun? Iris van der Tuin vermaakte de zaal met haar persoonlijke zoektocht naar een feministisch café of welke feministische bijeenkomst dan ook in Groningen. Waar is de plek, waar is de vrijplaats waar je als vrouwenbeweging bij elkaar kunt zijn, zonder dat je eerst moet uitleggen wat het F-woord is en waarom het nodig is?

Zelforganisatie

Gebeurtenis 2. Pers is groots aanwezig, want leuke jonge vrouwen in de weer met brandende BH, dat doet het altijd goed. Er worden BH's verbrand in de Kalverstraat , bij V&D en Hunkemöller. Het is 19 januari 2001. De Schone Klerencampagne protesteert, samen met het Burma Centrum, tegen de joint venture die de BH producent Triumph is aangegaan met de Burmese militairen. "Support breasts, not dictators" staat op het spandoek.

Gebeurtenis 3. Ik heb zojuist mijn lidmaatschap van FNV Bondgenoten opgezegd. Van huis uit heb ik het vakbondswerk meegekregen (snel dooreten, want er staat weer iemand voor vader aan de deur).Vanaf mijn eerste werkdag werd ik natuurlijk lid van De Bond. Mijn gereedschapskist is gevuld met nieuwe leden.*) Ik ben altijd lid geweest uit solidariteit. Ik geloof in zelforganisatie, een vakbond als deel van een brede sociale beweging die voor de onderkant van de samenleving opkomt. Maar ik geloof niet meer in FNV Bondgenoten. Als reserve houd ik mijn lidmaatschap van de Vrouwenbond nog even aan.

De bond wordt niet genoemd

Sterft gij oude vormen en gedachten! Wij willen jong, wij willen divers, wij willen F, wij willen lol, wij willen onmiddellijk resultaat. Geen mannen met stukjes over de maatschappij en vrouwen die dan het vrouwenperspectief erbij moeten schrijven! Dag rokerige zaaltjes met oude mannetjes die niet willen luisteren. Niks geen lijstjes met namen en telefoonnummers meer, ga zelf maar zoeken op internet. Ziezo dat moest er even uit.

De vakbeweging in Nederland is op dit moment niet meer in staat uitdrukking te geven aan de solidariteit die mensen onderling voelen. Het vakbondsapparaat is gefragmenteerd georganiseerd en niemand is aanspreekbaar op het grotere geheel. Heel veel mensen zijn ontevreden en weten niet waar ze met hun ouderwets geworden betrokkenheid naar toe moeten. Er is een groot verschil tussen wat mensen in hun dagelijkse werk meemaken en de jubelverhalen over de werknemer die alles kan eisen. Het woord vakbond werd niet één keer genoemd tijdens het F-debat. Bij de BH verbranding in de Kalverstraat is geen enkele vertegenwoordiger van de vakbond. De aanwezigen die lid zijn, zien geen verband tussen de actie en hun lidmaatschap. Lid zijn van een vakbond is niets levends meer.

Tegelijkertijd heeft de fragmentatie van de vrouwenbeweging haar einde bereikt. Er is meer behoefte om persoonlijke verhalen weer in te passen in een groter politiek verhaal. De vrouwen die in de Balie zaten, willen weer onderling verbonden zijn, een vrijplaats hebben om samen iets te doen. De vakbond biedt dat niet. Misschien is de vrouwenbeweging in staat om nieuwe vormen te vinden en grootser te mobiliseren in de toekomst.

Wat wil ik nu van Solidariteit ?

Moeilijk, want ik begrijp nog steeds niet goed wat Solidariteit wil. Kan Solidariteit, vanuit haar expertise rondom arbeid, nieuwe dimensies toevoegen aan thema's uit de vrouwenbeweging? Onlangs is opnieuw de discussie geopend over prostitutie en de opheffing van het bordeelverbod in Nederland. Een visie van Solidariteit over deze arbeid zou ik graag eens willen lezen.

Gisela Dütting (F-side)

*) Als cadeau voor het aanbrengen van een nieuw lid van de Dienstenbond kon je jarenlang kiezen uit allerlei soorten gereedschap.