Balkenende vindt met Zalm de Melkertbanen waardeloos - hoe zo?

Inleiding op het thema

De Melkertbanen die al lang niet meer zo heten, zijn voor de neoliberalen altijd een economisch gedrocht geweest. Zalm zag meer in zijn lastenverlagende snip en sprak van kunstbanen. Hij vond ze onecht, want zijn credo is 'wat de markt niet doet, moet er niet zijn'.

'Gedrochtelijk' in de zin van misvormd is nog niet zo'n gekke typering, want een overheid die door de markt wordt weggedrukt heeft nauwelijks ruimte voor zoiets als werkgelegenheidsbeleid, laat staan gesubsidieerde arbeid. Maar tegelijkertijd zagen de neoliberalen dat de markt hand in hand met de nieuwe technologieën een leger 'overbodigen' voortbracht dat wel kostte, maar niets opbracht. Bolkesteins ideeën van een biologisch minimum waren te gortig bevonden, dus was de derde weg van Melkert zo gek nog niet. Laat de 'overbodigen' wat doen voor de kost. Bovendien heeft werk een (her)opvoedende waarde, dus wie weet worden ze door de gesubsidieerde arbeid wel marktgeschikt. En mooi meegenomen is dat de gaten in de collectieve sector opgevuld kunnen worden en de arbeidsmarkt een flexibele impuls krijgt.

Helemaal een einde maken aan 25 jaar werkgelegenheidsmaatregelen kon ook weer niet, dus dook opnieuw de idee van doorstroming op. Bij een tweede soort Melkertbanen lukte dat nog wel een beetje; ze waren gericht op 'de markt' en brachten bergen subsidie naar bijvoorbeeld Blokker en Mc Donald's. In de collectieve sector kon daar tegen de achtergrond van de voorgeschiedenis weinig van terechtkomen, omdat de 'overbodigen' onmisbaar waren of werkten bij 'eindstations' in sociale bewegingen of alternatieve organisaties.

En nu heeft Zalm uitgelegd aan Balkenende dat, na de snip, met Melkert diens banen weg moeten. Terecht stuit dat op veel verzet, want daarna zal voor velen al snel de bijstand volgen. Gegeven het collectieve belang dat de gesubsidieerde arbeid inmiddels vertegenwoordigt, is het logisch dat omzetting in reguliere arbeid geëist wordt.

Redactie